Juan Viaño: Son moitos e de grande envergadura os retos cos que debemos enfrontarnos, comezando por unha situación financeira moi grave, con problemas económicos que afectan transversalmente a toda a actividade docente e investigadora. Tamén a política de persoal, desaxustes nos cadros de persoal, con especiais dificultades no PDI motivadas por xubilacións, a non reposición de vacantes, a non promoción…, e tamén desequilibrios entre áreas, desmotivación laboral, a situación dos docentes e investigadores novos, a fuga de talentos… De igual xeito deberemos tratar a situación de titulacións en perigo de desaparición, a actualización e adaptación da oferta académica ou a docencia online… Por último, será tamén importante a cuestión da gobernanza e igualmente a xestión do Campus de Lugo.
Antonio López: Non cabe dúbida que a superación dos problemas financeiros, de xeito que se garanta a estabilidade e sostibilidade no tempo da USC, é un dos principais retos a afrontar nos vindeiros anos. Isto será unha ferramenta imprescindible para garantir o axeitado desenvolvemento dos servizos básicos de docencia e investigación, para o que tamén resulta indispensable presentar novos proxectos cribles e que ilusionen todo o persoal.
Lourenzo Fernández Prieto: Hoxe a USC é unha universidade directamente intervida dende varios departamentos da administración autonómica e o primeiro que debe recobrar é unha relación corresponsable pero tamén forte e autónoma coa Xunta de Galicia. É cuestión de respecto institucional pero tamén de principio, non pode haber universidade sen independencia, autonomía de criterio e capacidade para responsabilizarse das súas decisións e por suposto responder delas.
Nese camiño unha nova e estrita disciplina xerencial é un primeiro paso ineludible, para situar nese ámbito decisións que hoxe -crendo que están nas mans do profesorado- están en realidade nas mans da Xunta. Porque o problema económico segue sendo o máis importante da USC dende hai máis dunha década e perdéronse cando menos dúas ocasións de afrontalo definitivamente antes (2006) e durante (2010) a actual crise económica. Nese mesmo camiño unha universidade coa capacidade investigadora da USC tiña que ter sido quen (como de feito está a facer a UVigo cun punto de partida ben máis modesto) de compensar pola vía da consecución de recursos de investigación externos en ámbitos europeos e mundiais as penurias locais. Unha boa política de investigación debe favorecelo. O mesmo serve para a captación de estudantes.
Isto leva á cuarta cuestión: o persoal docente e investigador capaz de lograr o anterior. Para conseguilo requírese pechar –en troques de agrandar irresponsablemente facendo polítiquería con isto- a aparente fractura entre docencia vs. investigación. Da capacidade de pechar esta absurda fractura sen sentido depende en gran parte o futuro inmediato. De entrada iso require afrontar a realidade do traballo do profesorado que non pode seguir aparentemente encaixada en 240 horas de docencia anual impartida, cando se desenvolve ao longo de 1700 horas, como mínimo. Requírese tamén establecer os mecanismos para captar os mellores docentes e investigadores para o futuro en vez de expulsalos como se está a facer nos últimos anos. A quinta ten que ver coa necesidade de reorganizar e recuperar. Reorganizar as estruturas orgánicas e administrativas e alixeirar as de goberno sen minguar a capacidade de autogoberno que define corporativamente as universidades. Recuperar a nosa capacidade de adaptación a un mundo cambiante desbotando supostas esencias que só falan de mundos que non existen e dunha aristouniversidade que se leva mal cun coñecemento democratizado no mundo de hoxe.
Juan Lema: a) Estado anímico. Contribuír a recuperación da confianza e da ilusión. b) Modelo de Universidade. O pretendido debate Ciencias/Letras que se di que apareceu nesta lexislatura non é tal, ó meu entender. O debate é entre modelos. Compre clarexar o modelo de Universidade ó que optamos: Innovadora e investigadora fronte á basicamente docente; Comprometida cos alumnos e a Sociedade fronte á posicións máis pasivas; Dinámica fronte a conservadora; Aberta ó mundo fronte á pechada no status quo; Universidade onde se valore o traballo e o esforzo fronte a Universidade igualitaria, facendo táboa rasa polo mínimo. c) Economía. Conseguir un mellor plan para financiar a débeda, propoñendo prazos razoables, considerando a situación de redución de orzamentos. d) Acceso ao profesorado. Compre clarexar os criterios de dotación de prazas, tanto de promoción como de prazas novas. Debe revisarse en profundidade o procedemento de selección, incluíndo a difusión ampla da oferta, resultando vital garantir a ideoneidade do novo profesorado mediante a superación duns requisitos previos que aseguren manter uns niveis mínimos de calidade.
e) Resulta imprescindible abrirse moito máis ao mndo, e particularmente a Europa. Internacionalizar os nosos estudios e a nosa investigación é unha necesidade imperiosa. f) Revisar a fondo o catálogo de Graos e Master, incorporando novos estudios para os que se dispón de recursos humanos e materiais, reordenando ou suprimindo aqueles que non resulten de interese para a Sociedade. Avanzar no camiño das titulacións duplas. g) Dotar os Centros e Departamentos dunha maior autonomía, facéndoos co-responsables do Goberno da Universidade. Para isto debería baixarse, moito, a carga normativa excesivamente detallista que trata de contemplar todas e cada uns dos posibles supostos, sen deixar graos de liberdade para a aplicación en situacións diversas. h) Racionalizar e conciliar os horarios, incluíndo os do PAS, en xornadas de horario continuo de 9 a 17 h, coma na maior parte do mundo.
José Luis Mascareñas: Aumentar o prestixio internacional da Universidade para que sexa máis atractiva e competitiva, e os nosos estudantes sexan ben valorados nos ámbitos académicos e no mercado de traballo; e poidan logo ser líderes en diferentes ámbitos sociais. Para iso hai que cambiar o modelo e funcionar de forma máis parecida a como o fan as mellores Universidades europeas; é fundamental usar de forma axeitada os nosos recursos humanos, pondo cada un onde pode ter un mellor rendemento, e incentivar de forma diferenciada (non repartir).
Ser tremendamente exquisito nos procesos de selección de persoal, sobre todo profesorado. Isto só se ten que basear na calidade científica e académica dos candidatos, usando os criterios que usan as mellores universidades do mundo (non os que temos de sumar puntiños por parvadas). Nunca incorporar novo profesorado só por cuestións de déficits docentes asociados á necesidade de impartir clases. Isto hai que solucionalo utilizando figuras de bolseiros-axudantes de clases practicas, titorías e seminarios, e reorganizando grupos; nunca incorporando xente que non ten suficiente nivel, pois logo veñen os problemas dos dereitos adquiridos, enchémonos de xente que non rende axeitadamente, e que cobra todos os meses. Nós debémonos á sociedade que é quen nos paga, non aos lobbies nin os xogos de poder internos da Universidade.
Carlos Pajares: Levantar o ánimo de toda a comunidade universitaria, un ánimo que agora está baixo, entre outras razóns por culpa da crise económica, pero non só pola crise. Establecer un diálogo coa Xunta para mellorar o financiamento e sobre todo melloralo ligándoo a unha mellora da calidade.
José Carlos Bermejo: Un dos grandes problemas é o financiamento e unha débeda completamente disparada, que os sucesivos reitores deberon pensar que non ían ter que pagala. E van ter que pagala, evidentemente. Non se pode rescatar unha das tres universidades galegas e ás outras non darlles nada. O segundo problema ten que ver cun cadro de persoal de profesores completamente desproporcionado e desequilibrado: hai materias con 60 profesores e departamentos con 17 catedráticos, mentres outros non teñen ningún. Isto ten unha solución moi difícil e hipoteca o futuro da universidade durante moitos anos e nin sequera se vai solucionar coas cerca de 300 xubilacións que vai haber nos vindeiros sete ou oito anos.
O terceiro problema é que en Galicia non hai Sistema Universitario Galego nin nada parecido. O que hai é unha superposición de titulacións que habería de redefinir de arriba a abaixo e distribuír dunha maneira racional. O cuarto problema é o da Gobernanza e vénnos enriba agora. Hai un proxecto iniciado polo PSOE e que Wert asumiu na súa totalidade que indica que os reitores non van ser elixidos pola comunidade universitaria, senón que van ser nomeados pola Presidencia da Xunta, e os reitores á súa vez van nomear todos os cargos directivos, dende os decanos aos directores de departamento. O obxectivo de todo isto é facer a reconversión da universidade. Ese é o gran reto que lle vén enriba ás universidades: a reconversión. Ninguén fala disto, aínda que supoño que os candidatos a reitor saben perfectamente o que vén por diante.