En Galicia hai 117.875 persoas con dependencia, 23 mil máis que no ano 2011
En Galicia hai 117.875 persoas con dependencia, 23 mil máis que no ano 2011 (94.251). Son o 4,4% da poboación, pero entre os e as maiores de 75 anos representan o 22,9%. Nos concellos de menos de 10.000 habitantes (os máis envellecidos) as persoas dependentes teñen un peso maior (o 6,52%). Hai, ademais, 16.169 fogares formados unicamente por persoas con dependencia.
"O avellentamento require de adaptacións sociais, nos sistemas de solidariedade interxeracional, na accesibilidade a servizo, de adaptación nos sistemas de produción..., porque cambia completamente a estrutura social"
Cifras á marxe, parece claro que o progresivo envellecemento da poboación levará nos vindeiros anos a un crecemento aínda maior das persoas con algún grao de dependencia, unha situación que as administracións e a sociedade deberán enfrontar. Na actualidade o IMSERSO recoñece o dereito de case 70 mil galegos e galegas (67.195) a percibir axudas -económicas ou en forma de servizos- por seren dependentes, aínda que só 55.293 as están a recibir de forma efectiva, ficando unhas 12 mil en lista de espera. Nesta entrevista Mª Dolores Puga (CSIC) alertaba de que "Galicia non adaptou os seus sistemas de solidariedade e servizos á situación de avellentamento". "O avellentamento require de adaptacións sociais, nos sistemas de solidariedade interxeracional, na accesibilidade a servizo, de adaptación nos sistemas de produción..., porque cambia completamente a estrutura social", salientaba.
Os datos publicados o pasado venres polo IGE, procedentes da súa Enquisa estrutural a fogares, amosan que nos últimos anos se incrementou o número de persoas con dependencia que reciben axudas. Pero este aumento foi moito máis lento do necesario, por mor do forte crecemento do número total de dependentes e das súas necesidades. Así, en relación co ano 2011 hoxe hai máis galegos e galegas que se benefician de teleasistencia ou de estancias en centros de día, pero son moitos e moitas máis as que necesitando destes servizos non poden acceder a eles. Por exemplo, en 2011 7.613 persoas necesitaban dunha praza nun centro de día e non podían tela; hoxe son 12.323. O mesmo pasa co transporte adaptado, xa que hoxe hai catro mil persoas máis que -necesitándoo- non poden acceder a el.
30 mil persoas dependentes necesitan axuda a domicilio, pero non a reciben
Especialmente rechamante é o incremento de persoas que necesitan axuda a domicilio. Neste caso pasou de 21.653 a 23.325 o número de dependentes que reciben este servizo. Pero o total de persoas que o necesitan e non o teñen elevouse de 19.258 a 29.771, un 50%. A porcentaxe de dependentes con carencia creceu do 20% ao 25%. De igual xeito, duplicouse o número de persoas que precisan de adaptacións na súa vivenda (ascensor, rampa, baño...) e non poden telas. Son xa 27 mil en toda Galicia.
Do outro lado: As persoas coidadoras
En Galicia hai 144 mil persoas coidadoras sen remuneración, das que o 63% son mulleres
Onde hai unha persoa dependente hai (case sempre) unha persoa que a coida. En Galicia hai 144 mil persoas coidadoras sen remuneración, das que o 63% son mulleres. O seu número tamén se elevou nos últimos anos, dende as 118 mil de 2011, e aínda que pouco a pouco se vai reducindo o carácter maioritariamente feminino deste labor, a realidade é que case dous de tres persoas coidadoras seguen a ser mulleres. Ademais, as mulleres coidadoras dedícanlle a estas funcións máis horas á semana que os homes coidadores. Máis da metade (o 51%) teñen entre 45 a 64, pero cada vez hai máis coidadoras maiores de 65 anos, que xa representan o 31% do total.
Unha parte importante (sobre todo mulleres) recoñece ter perdido saúde, diñeiro ou relacións sociais por mor destas tarefas de coidados
O 72,49% destas persoas coidadoras afirman que tiveron que "suprimir ou reducir" actividades de ocio ou relacións sociais, o 55,83% recoñecen que este labor afectou á súa vida familiar, no 38,27% dos casos reduciuse o tempo destinado ao traballo doméstico e no 25,77% o tempo de traballo remunerado ou estudos. As porcentaxes son en todos os casos superiores nas mulleres que nos homes. No 62,92% dos casos o traballo de coidados afectou negativamente á economía do fogar e no 67,53% prexudicou a sáude das persoas coidadoras (un 73,63% no caso das mulleres, un 57,25% no caso dos homes).