O incendio do monte Pindo durou uns catro días, pero a noite do mércores, 11 de setembro de 2013, en apenas tres horas transformou o que ata ese momento se consideraba o Olimpo dos deuses celtas nun auténtico inferno que devoraba hectáreas a unha velocidade pavorosa. Os efectivos que traballaron neste incendio deben recibir o recoñecemento xeral polo esforzo e, ás veces, a exposición da súa seguridade no intento de salvar todo o que se podía, que fundamentalmente eran as casas.

Os efectivos que traballaron neste incendio deben recibir o recoñecemento xeral polo esforzo e, ás veces, a exposición da súa seguridade no intento de salvar todo o que se podía, que fundamentalmente eran as casas

Este espazo protexido forma parte da Rede Natura, pero non é parque natural, como se leva pedindo dende hai anos. En poucos días, pasou de ser un fermoso espectáculo para moitos países cando a Volta a España cruzou por ese terreo, a se converter, nun chiscar de ollos, nun auténtico chamizo.

Perdéronse especies únicas como o carballo anano ou o lirio de monte; en total, máis de seiscentas especies distintas de vexetación e innumerables exemplares de aves, mamíferos, insectos, ofidios… Devastamos unha espectacular paisaxe cantada por Otero Pedrayo, morada da tumba da raíña Lupa, marco incomparable do único río de Europa que desemboca en fervenza… Agora, queda por ver as consecuencias dos arrastres de cinzas cara á desembocadura do Xallas e ao mar e aos seus bancos marisqueiros. Un auténtico desastre.

Oxalá desta volta se aprendese da desfeita, para que non se repita algo que, tristemente, vén sendo cíclico. Non podemos permitirnos perder toda esta cultura, toda esta natureza, todo.

Non todos os incendios son iguais

Levo máis de vinte anos nisto, teño visto milleiros de incendios, pero recoñezo que xamais observara nada igual. O lume, cando se pon bravo, é coma unha riada de auga: non poñas diante porque te devora

O lume tamén é parte da natureza, e denantes de que a raza humana provocara tantos incendios forestais cos seus desmandos, eles xa existían. Pero o que se iniciou no Pindo aquela noite foi algo desmesurado. Levo máis de vinte anos nisto, teño visto milleiros de incendios, pero recoñezo que xamais observara nada igual. O lume, cando se pon bravo, é coma unha riada de auga: non poñas diante porque te devora.

Esa noite e os días seguintes, demos o mellor de nós: a nosa experiencia e coñecementos e a nosa firme vontade en vencer o monstro. Pero, aínda así, puido con todos nós. E non só iso: despois, cando non quedan lapas, aparece o baixón por non poder facer máis nada, por perder tanta beleza, por ver todo destruído en tan poucas horas. A isto súmase a presión á que nos someten os nosos expertos en incendios de salón, e entón xa case que saltan as bágoas.

Esa noite e os días seguintes, demos o mellor de nós: a nosa experiencia e coñecementos e a nosa firme vontade en vencer o monstro. Pero, aínda así, puido con todos nós

É imposible afrontar un incendio no monte —é onde se debe apagar— cando as casas corren perigo, pero o material combustible que había xunta elas convertera aquilo nunha auténtica polvoreira. E o máis sorprendente, algo que xamais vira, era a naturalidade e a calma das xentes do lugar, que a pesar de teren os seus fogares cercados polo lume, non se comportaban como adoito fan noutras zonas, cun certo e lóxico histerismo: ao contrario, mantiñan unha calma asombrosa. Isto aínda volve máis preocupante a periodicidade coa que arde este monte. Porque ata as xentes da zona o toman como algo natural.