Sabíao moita xente

Hai dous anos un grupo de opinantes na prensa galega fomos convidados a unha reunión co presidente de NCG Banco, a entidade resultante da fusión de Caixa Galicia e Caixanova. Nun certo momento, José María Castellanos contounos que a desaparecida Caixa Galicia fixera reunións do Consello de Administración en lugares tan suxestivos, se a memoria non me engana, como Valencia, Londres, Río de Janeiro ou Venecia, entre outros emprazamentos exóticos. É de supor que, para darnos esa información, mostra da alegría da belle époque que acaba de morrer, estaba triste e resentido cos seus antecesores.

Sen o concurso de José Luís Méndez e Julio Gayoso non se movía unha soa palla en Galicia. Un só exemplo: o fracaso de Pescanova é en gran medida un evento da desaparición de Caixa Galicia e Caixanova

Eles, por certo, constituíran o núcleo duro dunha certa elite do país. Sen o concurso de José Luís Méndez e Julio Gayoso non se movía unha soa palla en Galicia. Un só exemplo: o fracaso de Pescanova é en gran medida un evento da desaparición de Caixa Galicia e Caixanova. Mentres existiron as caixas, as contas ían cadrando, pero sen a asistencia financeira debida aos amigos e socios a ficción acabou. O mesmo podería dicirse doutras empresas ás que as dúas caixas financiaban para constituír un armazón de intereses comúns e, máis aló diso, para mandar en Galicia. A libido dominandi de certos empresarios non se limitaba ás súas empresas. Por suposto, nin un só xornal en Galicia quería nin erguer unha cella ante as súas aventuras e desventuras. Gayoso e Méndez fulxían como brillantes cabaleiros que enchían cos seus dons tanto as bocas dos grandes paxaros como algúns miúdos ventres.

O triángulo entre José Luís Méndez, Francisco Vázquez e La Voz de Galicia conformaba unha cuadrilla que practicamente decidía a axenda de Galicia en unión co PP

No caso particular de Caixa Galicia, o triángulo entre José Luís Méndez, o seu director xeral, Francisco Vázquez, o alcalde socialista, por dicir algo, da Coruña, e La Voz de Galicia, o xornal de Santiago Rey, conformaba unha cuadrilla que practicamente decidía a axenda de Galicia en unión co PP. Eles decidían os negocios a facer e construían o enmarque ou encadre: decidían que había que pensar. O porto exterior da Coruña, unha megaobra absurda, construída para facilitar un pelotazo urbanístico na franxa portuaria da cidade, foi un dos seus proxectos estrela, ideado, para máis inri, no ronsel da confusión que deixou tras de si a catástrofe do Prestige e como presunto pago de Aznar á colaboración do entón alcalde coruñés. Os piratas nunca dormen, e de seguro que tamén neste momento de ira cidadá seguen facendo o seu labor calado.

Non é esaxerado dicir que a Galicia contemporánea é, para mal, obra súa en boa parte. Pero o peor foi que case todos, ou todos, calaron ante a súa influencia e poder. Fixérono os profesores de economía, os articulistas de diversa pelame que xamais contrariaron a liña de mando -a hemeroteca pode ser saborosa- e, desde logo, a oposición política que, cando se converteu en goberno, puido aprobar unha Lei de Caixas para metelos polo rego, pero non o fixo. Ao contrario, axeonllouse aos seus pés e agasallounos. Pregúntome como se pode cambiar un país contribuíndo a que a xente que o manca se fortaleza. Se non se ten outro mapa para rotulalo non hai nada que facer. É onde estamos en Galicia e temo que en toda España.

O que non fixo a sociedade galega, por covardía ou por complicidade, provocouno un inesperado furacán vido do outro lado do Atlántico

Despois, estalou a crise. E a sorte das caixas e os seus dirixentes quedou selada. Ironías da historia. O que non fixo a sociedade galega, por covardía ou por complicidade, provocouno un inesperado furacán vido do outro lado do Atlántico. O cataclismo da crise de 2007 puxo ao descuberto as súas vergoñas. A súa xestión ao servizo do clan deixou tras de si un buraco de 9.000 millóns de euros. Pero non se pode pasar por alto a frivolidade de fondo dunha sociedade que non se toma en serio a si mesma ou, peor aínda, está infectada dun cinismo que é o que, en última instancia, permitiu que as contas dos dous Grandes Capitáns arrasasen coas dúas caixas galegas. Os seus restos comprounos, a prezo de saldo, un banqueiro venezolano. Con todo, entidades crediticias públicas ou, polo menos, semi-públicas como eran as caixas, son necesarias. A bancarización foi favorecida polo goberno, heraldo da moi estrita Orde Neoliberal que goberna a UE. Rajoy e Zapatero pactaron as sucesivas leis que puxeron as caixas en man dos banqueiros.

Era nepotismo á vista de todos, pero ninguén pareceu fixarse no detalle

É unha historia moi similar á de Bankia. Talvez a diferenza máis notable é que, no caso das caixas galegas, a influencia política de PP e PSOE, que existía, esvaecíase ante o bonapartismo dos dous directores xerais. Para mostra un botón. Julio Gayoso exerceu a presidencia da entidade desde o ano 1964. Foi posto alí por Rafael Portanet, falanxista de primeira hora, primeiro delegado da Zona Franca en 1947, e desde o 60 alcalde de Vigo, dise que grazas a Camilo Alonso Veiga, Don Camulo, ministro de Gobernación afecto á á bruta do franquismo. Ao parecer, ninguén reparou nunca en corenta anos de democracia en tales sospeitosas orixes mentres os espiñazos se dobraban coa santa unción que se lle debe ao diñeiro. E outro botón máis: un dos fillos de José Luís Méndez xestionaba a corporación industrial de CaixaGalicia. Era nepotismo á vista de todos, pero ninguén pareceu fixarse no detalle.

Aínda que o que estaba ao mando era o PP na súa versión máis canalla, todos pillaron e todos calaron. Foi vergoñoso o pacto entre CCOO e o PP en 1996 para nomear a Blesa, o home de Aznar

Pero, no caso de Bankia, os demais ingredientes estaban aí: a trama de intereses, a obsequiosidade dos ben pagados. Na prensa da capital non se puido ler nadiña de nada de crítica ata que o fracaso foi inocultable. Polo demais, tamén Bankia era o instrumento financeiro dunha certa camarilla madrileña, que sorprende pola súa amplitude ideolóxica. Aínda que o que estaba ao mando era o PP na súa versión máis canalla, todos pillaron e todos calaron. Foi vergoñoso o pacto entre CCOO e o PP en 1996 para nomear a Blesa, o home de Aznar. Desde aquel momento todo en Caja Madrid fíxose provincial e espeso. En Bankia estaba, é evidente, o máis concupiscente e corrupto do empresariado madrileño, de Díaz Ferrán a Arturo Fernández, pasando por Ricardo Romero de Tejada, secretario xeral do PP madrileño e presunto urdidor daquela vergoña, o tamayazo, que viviu o Parlamento de Madrid nos anos en que a especulación inmobiliaria alimentou todas as corrupcións.

Moita xente, quizais demasiada, sabíao. O que pasou despois, cunha burbulla disparada pola liberalización do solo que propiciou Rato, mostrou até que punto podían empeorar a avaricia e a estupidez

O TurboMadrid era unha pera en doce para especuladores e arribistas. En España hoxe a xente faise a idiota, coma se acabase de caer dunha guindeira, pero xa Alejandro Nieto avisou na súa Corrupción en la España democrática, Premio Nacional de Ensaio en 1977, do que estaba a suceder. Moita xente, quizais demasiada, sabíao. O que pasou despois, cunha burbulla disparada pola liberalización do solo que propiciou Rato, mostrou até que punto podían empeorar a avaricia e a estupidez. España estivo neses anos a piques de se volver parva, como alguén escribiu noutras circunstancias.

O das tarxetas black é moi vistoso e gandulo pero habería que saber como se daban os créditos, en que condicións, a quen, e cales deles eran a un interese ridículo, de ganga: en definitiva, saber quen formaba parte do clan e en que condicións. Que construtoras, grupos de comunicación, grandes empresas..., se beneficiaron de créditos en condicións que ningún particular ousaría soñar. Algunhas fontes sinalan, só para dar un exemplo, que "en febreiro de 2012, tres meses antes da nacionalización, a Comisión de Riscos recibiu un informe que lle advertía de que a exposición da entidade en ACS era de 2.757 millóns de euros, en FCC de 1.500 millóns, en OHL de 1.000 millóns e en Abengoa de 756 millóns, entre outras grandes corporacións" . Esa información talvez daríanos unha cartografía do poder madrileño. 22.400 millóns de euros custounos o xoguete roto. Bo sería saber quen o gozou.

Grazas ás socias e socios editamos un xornal plural

As socias e socios de Praza.gal son esenciais para editarmos cada día un xornal plural. Dende moi pouco a túa achega económica pode axudarnos a soster e ampliar a nosa redacción e, así, a contarmos máis, mellor e sen cancelas.