Sen dúbida algunha, Numax é a sala de cine que lle faltaba a Santiago de Compostela. Eu xa botara de menos unha sala onde poder ir ver algo que fose máis alá de Cincuenta sombras de Grey. Teño que agradecerlle a A. que me sorprendera a outra mañá cunhas entradas para ver Double Indemnity. Fóra o sol queimaba no asfalto, tomamos algo na barra, dimos unha volta pola libraría, pequena, acolledora, seica mesmo é un espazo que aproveitan para presentacións de libros.
Sempre experimento o mesmo pracer antes de entrar na escuridade da sala de cine, como unha especie de anticipación dese estado pre-hipnótico do que falaba Rolland Barthes. No medio desa escuridade anónima o corpo prepárase para deslizarse, abandonarse na butaca. A escuridade non é tan só a propia sustancia da ensoñación (no sentido pre-hipnoide do termo), é, tamén, a cor dun difuso erotismo. Non fai falla dicir que todo ese erotismo pérdese se nos encontramos nun ambiente familiar, diante dun televisor.
Se a esencia do cine non son as palabras senón a luz, Billy Wilder é un xenio manexándoa, igual cun Rembrandt ou un Caravaggio. Por iso compre salientar o traballo dos fotógrafos que colaboraron con Wilder, John F. Seitz o John Altonque, uns mestres que elevan eses claroscuros ás súas cotas máximas. Double Idemnity (Perdición, 1944), a película que podemos ver no Numax de Compostela até este xoves, pode que sexa unha das obras nas que máis se percibe ese estilo tan característico do cine negro e ao mesmo tempo a pegada do expresionismo alemán. Nunca vin traballar dun xeito tan maxistral luces e sombras como no caso de Billy Wilder, ese director nacido en Alemania e que emigrou a EEUU fuxindo do nazismo. Hai quen di que sen a contribución deses directores alemáns e europeos, ao cine negro norteamericano dos anos corenta o Hollywood negro tería sido moito menos negro, e bastante máis gris.
Na secuencia que abre Double Indemnity un coche cruza o centro da cidade a toda velocidade no medio da noite. Walter Neff, o condutor, detense diante dun gran edificio de oficinas. A cidade cos seus círculos de luz baixo os farois, as súas escuras calexas, os peóns sombríos, as rúas húmidas e cotrosas, é a paisaxe urbana ideal para as truculentas e angustiosas historias propias do cine negro. O espectador mergúllase dende o primeiro momento nese ambiente lúgrube e case que asfixiante. Neff arrástrase ferido até o seu despacho, para gravar alí a súa confesión nun dictáfono:
Si, mateino eu. Mateino por cartos e por unha muller. E non conseguín os cartos nin tampouco a muller. Estupendo, Eh?.
Trátase dunha confesión para o seu colega Keyes, o xefe de sinistros, interpretado polo xenial Edward G. Robinson. Mais ao mesmo tempo o feito de que o protagonista confíe ao público a súa declaración, os seus móbiles, a xeito de última confesión, converte ao espectador no seu cómplice, obrígalle a identificarse.
Un guión cheíño de enxeño, unha boa fotografía e un reparto inesquecible: Barbara Stanwick, que pasará á historia como a femme fatale por excelencia; Fred McMurray, na ficción Walter Neff, como axente de seguros, que conseguiu con esta película afastarse do papel que o encasillaba en comedias románticas. E para completar o trío, a marabillosa participación de Edward G. Robinson nun dos momentos estelares da súa carreira, interpretando a Keyes na ficción, o fraternal amigo do protagonista. Non vos perdades o diálogo final entre os dous amigos, sublime.
En relación a sala compostelá, só unha crítica: Quer nos subtítulos quer no material asociado ás películas ou directores debería haber máis presenza do galego.
