"Emerxencias por impagamento de recibos" como a luz, a auga ou a comunidade de veciños, axuda para facer fronte ao pagamento da vivenda, asistencia para sufragar o comedor escolar ou simplemente alimentos. Son algunhas das peticións que, convertidas en verdadeira "avalancha", ten que afrontar diariamente Cáritas, a organización non gobernamental nada ao abeiro da Igrexa católica pero con financiamento, funcionamento e patrimonio autónomos. Os seus representantes en Santiago veñen de presentar a memoria de actividades da organización correspondente ao ano 2011, un documento que transcende o entorno da capital galega non só en cifras senón tamén en diagnósticos que poden ser resumidos nun: os recortes sociais apoiados na crise económica fan que as persoas "pobres" sexan cada vez "máis pobres".

O escenario no que se move a asistencia a unha pobreza cada vez "máis intensa e crónica" non deixa lugar ás dúbidas sobre a súa crueza. En máis de 60.000 fogares galegos xa non entra ingreso ningún, lembra o responsable de publicación da ONG en Compostela, Javier García Sánchez, e esta pobreza "afecta principalmente" á banda máis moza da poboación, persoas entre 16 e 24 anos que xa non tiveron oportunidade de  asentar proxecto vital ningún, esencialmente pola "precariedade do emprego creada nos últimos anos, onde priman os baixos salarios e a temporalidade". En toda Galicia máis de 20.000 persoas estań en serio "risco de exclusión social", engade.

Estas reflexións teñen tamén a súa tradución en cifras. O aluvión de peticións de axuda provocou que, só en Santiago, as asistencias de Cáritas aumentasen un 159,21% entre 2010 e 2011, con 71.598 persoas atendidas. A maior parte destas axudas préstanse nos servizos de atención primaria da organización, polos que no mesmo período pasaron case 60.000 persoas, un 13,19% máis que en 2010, pero un 699,11% máis que en 2007, ano no que precisaron acudir a Cáritas apenas 7.400 persoas. Tamén os servizos máis especializados viron incrementada a súa demanda, é o caso por exemplo da asistencia a persoas con problemas de drogodependencias, cun 189% máis ou a atención á muller, que subiu un 112%.

"As medidas adoptadas non están afrontando a crise, están aumentando aínda máis o empobrecemento e a desigualdade"

Ao contrario do que adoita acontecer nalgunhas descricións xenéricas sobre a pobreza os responsables de Cáritas Santiago non morden a lingua á hora de enumerar as causas desta situación, dunha "sociedade máis dual" entre persoas con recursos e aqueles que carecen dos bens máis básicos. O director da entidade, José Antonio Mouriño, ten claro que o incremento da pobreza ten na crise económica a súa casua e esta, á súa vez, é "consecuencia do actual modelo de organización económica e social, un terreo abonado á codicia e á especulación". Neste contexto, Mouriño amósase convencido de que "as medidas adoptadas" dende os gobernos "non están afrontando a crise, senón que están aumentando aínda máis o empobrecemento e a desigualdade".

É precisamente esa "ineficacia e escasa resposta da Administración ás vítimas da crise" o que provoca o espectacular aumento "de xente nas parroquias e nos centros de atención primaria" de Cáritas. Pero "cando a demanda de axuda é acuciante", "máis asistimos ao recorte" de prestacións públicas e tamén das achegas á propia organización non gobernamental. "Paira sobre os nosos proxectos o sempre difícil capítulo das restricións económicas", engade García Sánchez, nun contexto no que, lamenta, as "persoas na rúa" só "son noticia cando se produce algunha morte.