Os romeiros do audiovisual galego padecen canstrofilia, o desexo comprensible de permanecer pechados na parroquia porriñesa de Cans durante a celebración do seu festival de cine. Ou mesmo para sempre. Durante catro días deixan a memoria esquecida e sofren de desestabilización xeográfica.
Mentres gozas do festival de Cans, deixas de estar empadroado no teu lugar de residencia e sentes a necesidade de eternizarte alí como se a parroquia fose o salón elegante de El ángel exterminador
Quedan incluso sen visión autonómica, como Esperanza Aguirre. É sintomático: mentres gozas do festival de Cans, deixas de estar empadroado no teu lugar de residencia e sentes a necesidade de eternizarte alí como se a parroquia fose o salón elegante de El ángel exterminador. Todo o mundo é de ningunha parte. Desempraza a idiosioncrasia. En Cans escoitei a articulistas de moda falar de restruturar a revisión do estatuto de autonomía e mesmo vin parlamentarios desorientados a piques de devolver os seus escanos á marabunta. O festival fai de Cans o epicentro dalgunha nación sorrinte pola que pagar impostos con gusto, se é que queda algunha.
Cans é xa a milla de ouro do rural galego. En realidade, é sabido que o valor de Cans está na súa xente, a que presta a súa hospitalidade para facer que todo funcione
Cada ano a aldea aumenta o seu valor catrastral. “Como isto siga así , dentro duns anos as leiras van valer o dobre”, díxolle un veciño a outro o primeiro ano. Logo viñeron oito certames exitosos: con cine de calidade e concertos atractivos, con estreas acertadas, con amigos e amigas de luxo, con milleiros de visitantes. Por todo isto, Cans é xa a milla de ouro do rural galego. En realidade, é sabido que o valor de Cans está na súa xente, a que presta a súa hospitalidade para facer que todo funcione; en Alfonso Pato, o director da xenial realidade, e no colectivo Arela, a maquinaria ben engraxada. Son os que fan do certame un encontro cultural sen precedentes cun programa que sempre brilla. A organización do certame segue a contorsionarse de xeito impecable para soster a milagre e Cans adquire potencia, medra en calidade e supera a presión dos catro días que dura o festival para pasar a ser un referente todo o ano.
Festivais como este son os que manteñen viva a excepción cando a cultura sangra de incerteza e tamén os que dan fe de que o audiovisual existe sen intervención divina. De que aquí se está a traballar arreo por levantar proxectos de calidade e garantir o futuro. Tan só hai que lembrar que Cans, en 2013, celebra o seu décimo aniversario, para confirmar que o audiovisual galego segue a ser unha multitude de verdades.
A organización do certame segue a contorsionarse de xeito impecable para soster a milagre e Cans adquire potencia, medra en calidade e supera a presión dos catro días que dura o festival para pasar a ser un referente
O domingo que todo remata agrávanse os síntomas da canstrofilia: hiperventilas, mides as palpitacións no pescozo, súas… O único remedio, o ansiolítico efectivo, é pensar en volver o ano que vén e saber que Cans queda aí, baixo a vixilancia do pianista do Monte Castelo tocando bandas sonoras orixinais. “Todo o que é fermoso ten o seu instante e pasa”, dixo Buñuel, e o surrealismo quedou para sempre. E Cans queda, porque infecta.
Será que a cuestión está en resignarse, vivir Cans coma canstrofílicos, sobrevivir á paranoia coma se non foses de ningunha parte, igual que o “home” do último disco de Xoel López. O de ser oriúndo ten que ser mentira. En Cans, a xente de todas partes quere quedarse dentro “asomando un tono diferente a este lado del mar”.
