20 anos da 'Guerra do Bonito'

Fotograma do teaser promocional do documental Dominio Público Praza Pública
Publicidade
Publicidade

A década dos noventa foi un tempo de enfrontamento entre dúas formas de pescar o bonito e, en xeral, de relacionarse co mar, a loita entre as frotas artesanais (maioritarias en España) que pescaban os peixes un por un, cun anzol, e as frotas industriais inglesa, francesa e irlandesa, e as súas redes de deriva e volantas, ás veces de dez quilómetros de lonxitude, e que provocaban un grave prexuízo aos fondos mariños e a determinadas especies protexidas. 

A crise foi máis intensa ao longo do ano 1994, sobre todo durante o verán, cando os pescadores de Burela, convertida en epicentro das loitas, fixéronse co pesqueiro francés La Gabrielle, que fóra abandonado polos seus tripulantes, e que levaba redes ilegais no seu interior. Francia considerou este feito como un secuestro e a armada española interveu para tentar recuperar a embarcación, aínda que a oposición dos pescadores impediu que o conseguisen. O barco foi levado ao porto de Burela escoltado por toda a frota boniteira española, composta por 350 barcos, para mostrar que as súas redes eran ilegais. Unha vez que isto foi demostrado, a armada española fíxose cargo da embarcación o 21 de xullo.

Adrián Canoura e Breixo Llano, ex alumnos da Escola de Imaxe e Son de Lugo, preparan o documental Escamas, sangue sobre este enfrontamento, e do que xa se pode ver un teaser promocional, á espera de que o traballo, que conta co apoio da Deputación de Lugo, estea rematado ao longo de 2014. Breixo Llano destaca a importancia de que se coñeza, en Burela e en toda Galicia, esta historia: "Nós tivemos unha constancia mínima, como moito algunha mención nas clases, e supoño que ter un documento audiovisual completo lles gustará ás xeracións que veñan". O traballo inclúe imaxes de arquivos e un gran número de entrevistas a algúns dos e das protagonistas dos feitos, así como testemuñas do sucedido. "Tiñamos medo de que pasara algo, de que tiraran tiros e de que matasen a alguén, porque eles traían armas. Pero non, eles non se meteron con ninguén", destaca Gloria do Cornete sobre o momento en que a Armada Española entrou no porto.

"Burela ten as súas rúas asfaltadas con escamas e sangue de bonito, e por iso todo o mundo era moi sensible con este tema, porque o bonito deulle moito pan a esta vila e axudou a formala"

Ao longo de 1994 houbo máis protestas, bloqueos de portos, interveu o Rainbow Warrior de Greenpeace en apoio das frotas artesanais..., e finalmente foron prohibidas as volantas peláxicas na pesquería do bonito. Como destaca o alcalde de Burela, José María González Barcia, "a Guerra do Bonito foi un exemplo significativo da preocupación das xentes do mar pola sostibilidade da pesca, defendendo as artes tradicionais e garantes da sostibilidade do recurso e esixindo a erradicación de prácticas pesqueiras nada acordes coa preservación dos stocks".

Ou, como sinala un dos mariñeiros entrevistados para o documental: "Burela naceu do mar e Burela é mar". Unha importancia que outro dos protagonistas do filme exemplifica afirmando que "Burela ten as súas rúas asfaltadas con escamas e sangue de bonito, e por iso todo o mundo era moi sensible con este tema, porque o bonito deulle moito pan a esta vila e axudou a formala".

Breixo Llano, autor xunto a Adrián Canoura do documental Dominio Público Praza Pública
Fotograma do teaser promocional do documental Dominio Público Praza Pública
Publicidade
Publicidade
La Gabrielle, barco francés con redes ilegais atracado en Burela durante a guerra do bonito CC-BY-NC-SA José Ramón García Ares
Barcos no porto de Burela durante o conflito con La Gabrielle CC-BY-NC-SA José Ramón García Ares
Publicidade
Publicidade
Publicidade
Publicidade
Publicidade
Publicidade
Publicidade
Publicidade
Publicidade
Publicidade

Grazas ás socias e socios editamos un xornal plural

As socias e socios de Praza.gal son esenciais para editarmos cada día un xornal plural. Dende moi pouco a túa achega económica pode axudarnos a soster e ampliar a nosa redacción e, así, a contarmos máis, mellor e sen cancelas.