Á ensalada hai que lle botar aceite do bo, pero as croquetas pódense fritir en aceite do barato. De oliva, do bo, e de xirasol, do barato, que é o mesmo que dicir do malo, do cativo. Así é como sempre se diferenciou o aceite na miña casa. Por iso me chama a atención, cando almorzo pola mañá, que as galletas publiciten vistosamente no seu paquete que están feitas con aceite de xirasol. E por que ese empeño en que saiba, xa cando as vou mercar, que levan produto cativeiro? Pois porque seica xa hai outro peor, o de palma, que ese si que é malo malo.
Xa ves, para que algo deixe de ser malo, non ten por que mellorar. Abonda con que se cree algo peor. E seica coas cousas da lingua estamos en tempos en que o menos malo xa ben nos ten que valer. Así que, non te queixes porque sexa malo, que xa sabes que podía ser peor!
Se antes nos laiabamos do bilingüismo enredante, agora poñémolo en valor, que, a ver, polo menos tamén está en galego, non? Se agora obrigan a publicar todas as convocatorias de subvencións en castelán, para non “escurecer”, tampouco será para tanto, que polo menos non prohiben que tamén teñan unha versión en galego. Se mesmo lles chamamos dinamización lingüística ás actividades culturais con tal de que estean en galego e apoiamos que se fagan convocatorias de subvencións para, cos cartos da lingua, convocar certames literarios ou facer folletos (pero na nosa lingua, eh!). Non, se a política lingüística fraguiana tampouco debía estar tan mal, que a baixa intensidade sempre foi mellor que o amortuxamento ou o repregamento.
A acción e o interese pola posta en valor e o uso normalizado do galego sempre dependeu daquelas persoas activistas social ou politicamente organizadas. E son, somos, quen agora temos que loitar para procurar evitar que mesmo haxa institucións gobernadas polo nacionalismo en que a páxina web non teña versión en galego, que defendan xudicialmente que non teñen por que ter competencias en normalización lingüística ou que contraten servizos de atención telefónica en que se lle nega á cidadanía a atención na lingua propia do país. E si, iso está a pasar.
Son, somos nós quen nos temos que queixar e procurar evitar que nesas institucións nin sequera se cumpra a lexislación de mínimos cualificada de raquítica. Que a sinalización de obras ou estradas exclúa o galego. Que os pregos de contratación se fagan en castelán. Que a música en galego quede secundarizada nas festas e festivais. Que se desprace (ou desprece) o traballo técnico pola normalización lingüística. Que nin pola cabeza de ninguén pase fixar criterios idiomáticos para contratar servizos, mercar equipamentos ou encargar programas informáticos. Que o galego estea invisibilizado en campionatos deportivos ou campamentos xuvenís. Que nin haxa área política nin técnica específicas para a planificación e intervención na procura da mellora do uso e prestixio da lingua... Porque se esas persoas se desactivan, nos desactivamos, a pasividade e deixazón de organizacións e entidades vai ir, aínda, a máis.
E seguro que non queremos conformarnos coa política lingüística de xirasol, verdade? Aínda que nola poñan con apelido galego e aínda que nos digan que a mala mala é a de palma, unha mellor política lingüística teremos que desenvolver para o presente e futuro do noso idioma.
