A Xunta recorta fondos para libros de texto e crea un plan de préstamo similar ao que eliminou

O conselleiro de Educación, nunha visita a un instituto de Vilagarcía © Xunta

Foi unha das grandes controversias provocadas polo PP tras o seu retorno á Xunta e agora, seis anos máis tarde, transita polo terreo da rectificación parcial. No ano 2009 o presidente da Xunta e o daquela novo conselleiro de Educación, Jesús Vázquez, defenderon con vehemencia a supresión do préstamo de libros de texto a toda a comunidade escolar do ensino público. Segundo Feijóo e Vázquez aquel "café para todos" provocaba un "moi elevado gasto" que inzaba de "carga burocrática" as direccións dos centros e, aínda por riba, impedía a creación do que daban en chamar "bibliotecas familiares" mediante a acumulación de manuais en cada fogar. Por todo aquilo implantaron a denominada "gratuidade solidaria", un modelo de axudas parciais que agora vai convivir cun novo sistema de préstamo semellante ao noutrora deostado dende a Consellería de Educación.

O Diario Oficial de Galicia publica as dúas ordes nas que se baseará o novo modelo. Unha delas é a convocatoria das axudas parciais, agora restrinxidas aos cursos primeiro, segundo, cuarto e sexto de Primaria e a primeiro e terceiro de Secundaria, límite que lle permite a Educación rebaixar a dotación económica dos subsidios un 23%, ata os 11,5 millóns. Os cursos que non entran no ámbito das axudas, terceiro e quinto de Primaria e segundo e cuarto de Secundaria, están afectados por outra orde, a que crea e regula o denominado "fondo solidario de libros de texto", denominación coa que a Xunta imita a dos bancos solidarios de libros de texto creados polas asociacións de nais e pais e por algúns concellos nos últimos anos para, precisamente, paliar os recortes implantados dende o Goberno galego.

A Xunta cargou durante anos contra o modelo de préstamo e substituíno por axudas parciais

Tras varios cursos desdeñando abertamente o préstamo a Xunta completa así un camiño iniciado en maio de 2014, cando o PP sacaba adiante en solitario unha iniciativa parlamentaria na que instaba a Xunta a "facilitar o acceso das familias galegas aos libros de texto, facendo compatibles as axudas (...) coa solidariedade e coa cooperación na extensión de iniciativas de bancos de libros". Nesta liña, a propia Consellería refírese na orde ao "importante labor desenvolvido polas ANPAS nos últimos anos" para xustificar o novo modelo, segundo o cal "todos os centros docentes sostidos con fondos públicos deberán dispoñer dun fondo solidario de libros de texto" que, nesta primeira edición, estará integrado por "todos os libros" mercados coas axudas do curso 2014-2015 e con "libros e material didáctico vixente e útil voluntariamente cedido ao fondo".

As ANPAS reiteran a esixencia de volver ao préstamo universal

Aínda que a nova normativa fai recaer o peso da xestión dos préstamos nos equipos directivos dos centros mediante unha nova aplicación informática a Xunta tamén prevé que cada colexio poida "solicitar a colaboración da ANPA para realizar as funcións de recollida dos libros, inventario, clasificación e entrega". Este precepto e a propia implantación dun sistema a medio camiño entre o préstamo e as axudas parciais sume na estupefacción as dúas principais organizacións que representan as asociacións de nais e pais en Galicia, que coinciden en reclamar a volta ao sistema de préstamo universal que implantara o bipartito.

"Quen son eles para falar de banco solidario, se foron os primeiros insolidarios?"

"Quen son eles para falar de banco solidario, se foron os primeiros insolidarios?", pregúntase a presidenta de CONFAPA Galicia, Helena Gómez Vecino, que en declaracións a Praza Pública lembra que os bancos solidarios orixinais, os das ANPAS, foron creados precisamente "para paliar o desastre que eles provocaron". "Agora van de bos", di Gómez Vecino, pero impulsan un sistema que queda "a medio camiño para a gratuidade", que vai provocar que "diminúan os libros de texto" para ser prestados e que, ademais "contan" co traballo das ANPAS pero "sen que lles désemos pé" a facelo. 

"Van converter o caos actual nun caos infinitamente maior"

Dende a Confederación de ANPAS Galegas o seu voceiro, Fernando Lacaci, augura que estas dúas ordes lograrán "converter o caos actual nun caos infinitamente maior", un "camiño ridículo" no que ademais conviven libros adaptados á Lei Wert con outros adaptados á anterior lexislación educativa. "Se a LOMCE vai abaixo, que hai moitas posibildiades de que ocorra, que facemos cos libros acabados de mercar?", pregúntase Lacaci, que alerta ademais de que o alumnado "cunha discapacidade por baixo do 65%" segue sen axudas específicas. Asemade, nunha liña semellante á expresada dende CONFAPA, Lacaci destaca que "non é normal" que a Consellería poña en marcha un novo sistema contando co traballo das ANPAS, que "batería coa protección de datos: nin podemos nin queremos saber quen pide axuda da Xunta para libros". "Ao final -anticipa- quen pagarán serán as nenas e nenos".

Banco de libros de texto CC-BY-SA Anpa San Francisco Xavier (A Coruña)

Despece

  • As ANPAS volven pedir axudas para material escolar e Educación "négase rotundamente"

    Ademais da "enorme carga de traballo" para os equipos directivos dos centros e da propia reclamación do sistema de préstamo universal as asociacións de pais e nais advirten doutra carencia do novo modelo de xestión e axudas para libros de texto: a Consellería de Educación seguen sen axudar as familias con menos recursos para que poidan dispoñer de material escolar. "Pedímosllo por activa, pasiva e reflexiva, pero néganse rotundamente", ilustra a presidenta de CONFAPA Galicia, Helena Gómez Vecino.

    "Non sei se a Xunta agarda que consigamos outra vez axudas para material a través de La Caixa"

    A xuízo desta confederación de asociacións de pais e nais esta falta de axudas "é moi grave", toda vez que a carencia de material escolar "é o campo de batalla das familias que teñen menos cartos", para as que o acceso a libros é relativamente máis doado, "porque a xente os ten na casa". O material escolar, relata Gómez Vecino, "é carísimo, o profesorado esíxeo nas clases" e, ademais, é imprescindible se "queremos que se traballe doutro xeito e se prescinda de libros" nas aulas.

    "Estamos recuncando no mesmo" erro doutros anos, lamentan Gómez Vecino. "Non sei se [a Xunta] espera a que consigamos outra vez axudas para material escolar a través de La Caixa", pregúntanse dende CONFAPA, organización que, en todo caso, advirte de que o seu papel "non é suplir" as obrigas da Administración.

    Material escolar proporcionado por laCaixa a través de CONFAPA CC-BY-SA ANPA As Lavandeiras

  • AGE alerta dun "recorte encuberto" e esixe o retorno ao préstamo universal

    A oposición parlamentaria reaccionou tamén este luns ao novo modelo de axudas e préstamo de libros de texto. O primeiro pronunciamento chegou dende AGE, cuxo voceiro en materia educativa, Ramón Vázquez ve "un auténtico fiasco" neste sistema, que ao seu xuízo trae consigo un "recorte encuberto" que, asemade, non palía a eliminación do préstamo universal.

    As axudas parciais, di Vázquez, seguen a ser "absolutamente insuficientes, xa que o máximo que se pode percibir son 180 euros, unha cantidade moi afastada dos 700 euros de media aos que teñen que facer fronte os pais e nais no inicio do curso". Ademais, na liña do manifestado polas ANPAS, o deputado lamenta que o Goberno "teime en deixar fóra das axudas o material escolar, didáctico e complementario, que supón un importantísimo desembolso".

    Ramón Vázquez: "Quen queden fóra do fondo tampouco poderán acceder ás axudas ordinarias"

    No que atinxe ao "fondo solidario" AGE subliña que o feito de que a orde de acceso a estes manuais priorice "as rendas máis baixas" non "asegura que o fondo garanta libros para todos os nenos e nenas que o precisen". Así, quen "queden fóra do fondo non só ficarán sen librso, senón que non poderán acceder ás axudas ordinarias". Por todo isto, conclúe, reuslta "imprescindible volver ao sistema de préstamo como único xeito de garantir o acceso aos libros" para todo o alumnado.

    Ramón Vázquez, deputado de AGE CC-BY-SA Praza Pública

Grazas ás socias e socios editamos un xornal plural

As socias e socios de Praza.gal son esenciais para editarmos cada día un xornal plural. Dende moi pouco a túa achega económica pode axudarnos a soster e ampliar a nosa redacción e, así, a contarmos máis, mellor e sen cancelas.
Quero ser de Praza