“Porque entre dois pontos
seja dito em bom rigor
a distância mais curta
é sempre o amor”.
Deolinda

O rastro que deixou o Agustín Fernández Paz é unha fonda pegada de amor, honestidade e xenerosidade. Intuíamolo, sabíamolo, e o venres 17 de febreiro de 2017 confirmámolo unha vez máis na homenaxe que se lle tributou no Auditorio de Ferrol (da que informou Praza Pública), que se encheu para o esperado e merecido reencontro coa figura do mestre, o escritor e, sobre todo, o ser humano marabilloso.

Ese día tivemos unha nova oportunidade para atoparnos co infrecuente e necesario “agustinismo”, no acaído termo acuñado polo Jaureguizar, que o Manuel Bragado reinvindicou na revista Luzes, con motivo do falecemento, o 12 de xullo do ano pasado, do noso benquerido escritor. Daquela xa houbo ocasión de comprobar nas redes sociais o enorme alcance da súa figura e do cariño e admiración que provoca.

Con eses antecedentes, o pasado venres, na primeira homenaxe que se lle rendeu despois da súa morte, xa puidemos convivir con máis naturalidade co feito de que, ademais das persoas que tivemos a sorte de poder estar presentes, houbera outras moitas que, ausentes do recinto, estiveron, porén, todo o tempo alí con nós, unidas polas palabras do Agustín e o afecto por el. A primeira, a Inma, a súa compañeira de vida e proxectos, de quen escoitamos tamén a súa voz nunha das gravacións que ambos fixeron para Radio Fene, na súa casa e cos seus propios medios, co obxectivo de normalizar o uso correcto do galego, nunha praxe precursora e aínda necesaria de entusiasmo e calidade para a lingua, en expresión actual da Goretti Sanmartín Rei.

No acto de homenaxe de Ferrolterra para o mundo puidemos corroborar que o noso escritor é profeta no seu tempo, se se me permite a licenza, porque é recoñecido tanto pola súa propia xeración como polas máis novas e tamén pola súa especial sensibilidade coas mulleres e o seu lugar no mundo.

No documental que se proxectou e nas palabras de quen alí falaron, incluído el propio, quedou a certeza do seu compromiso para recuperar un ensino libre, alegre e na nosa lingua, despois da longa noite de pedra, e a súa ilusión e empeño por acadar un bo fin para ese necesario proxecto colectivo, en que el tivo un papel destacado. Porque tamén se fixo evidente que, na súa vida e nos seus proxectos, estivo sempre moi ben acompañado e forma parte dunha xeración á que lle debemos termos recobrado a luz no ensino e o galego para a literatura, dos que puidemos gozar as xeracións posteriores grazas ao tempo, esforzo, entusiasmo, traballo e xenerosidade de persoas e mestras que, coma el, investiron a súa vida neste empeño.

Ademais de volver ver e escoitar ao Agustín na pantalla, tamén a música interpretada no acto resultou moi emocionante á luz da súa lembranza. Deixounos demasiado pronto, como dixo o Miro Casabella, por iso cando soou “O meu país” o meu pensamento imaxinouno tecendo a súa historia, a nosa historia, cos fíos da vida e escribíndoa para nós, contándoa para o futuro de forma inesquecíbel.

Porque os nosos soños son iguais correron as bágoas ao escoitar o fermoso poema “Irmaus”, do Celso Emilio Ferreiro, interpretado polo Mini e o Mero. Porque o Agustín é un irmán, porque pertence á irmandade da boa xente, solidaria, xenerosa, comprometida, conciliadora e honesta, que se encontra e se une por riba das fronteiras, os muros e os valados, e que tan precisa é hoxe neste mundo inxusto e egoísta.

Que o seu recordo está presente na xente nova recoñecérono os membros do grupo BellónMaceiras e as mozas de A banda da Loba, que aludiron tamén á alegría que tería suposto para el ver ese conxunto composto por cinco mulleres novas, coas que cantamos os versos da Celia Parra, nun exercicio de catarse colectiva na súa evocación, e confirmamos que “tres segundos de memoria bastarían para recordarte”.

Por todo iso hoxe sabemos que cumpriches o teu destino, escrito en O soño do Merlo Branco: es a Merla Vella que nos canta mentres tece os fíos da vida, cóntasnos historias fermosas, fasnos rir e emocionarnos, e descóbresnos todas as marabillas que a vida garda para nós.

O único que queda na vida é o amor e por esa razón o teu rastro, Agustín, vivirá para sempre na nosa memoria.