Marcos Pérez Pena

A porcentaxe de aulas impartidas en galego pasa do 25,4% ao 29,2% no último curso, pode que como consecuencia dos incentivos directos que desde este ano se estableceron para a docencia nesta lingua. O galego é xa maioritario en 11 facultades. Unha das excepcións segue a ser a de Medicina, na que a porcentaxe de uso é só do 3%.

Pontevedra está a levar a cabo unha actuación "única en todo o Estado" para recuperar o río Gafos, que no ano 1970 foi tapado dun treito de máis de 500 metros. Falamos con concelleiro César Mosquera sobre o proceso no que a veciñanza gañará un parque fluvial onde só había cemento.

Ferror Records celebra o seu décimo aniversario convertido no selo de referencia do undergound galego, con 160 discos publicados e un cento de concertos organizados. A periferia da periferia reclama o seu espazo e denuncia unha política cultural centrada en eventos de gran formato "inflados con cartos públicos" e que deixan á maior parte do sector musical galego á marxe.

Na Teixeira, Baños de Molgas, Beariz, Calvos de Randín, Chandrexa de Queixa, O Bolo, Porqueira e Sarreaus, todos na provincia de Ourense, non houbo nacementos en 2024. No 24% dos partos rexistrados o pasado ano a nai nacera no estranxeiro.

Falamos con Encarna Otero, Carlos Barros e Xesús Veiga, que lembran como viviron o falecemento do ditador, as expectativas de cambio que se abriron e o desenvolvemento posterior dunha Transición que non foi ruptura pero na que a presión da cidadanía foi fundamental na conquista das liberdades. Reflexionan tamén sobre o auxe das posicións negacionistas das evidencias históricas entre a mocidade.

Queimar o lixo sae caro para o peto da cidadanía. A nova lei estatal, na liña do estipulado en 2018 por unha directiva europea e co obxectivo de fomentar a reciclaxe, grava cun imposto a incineración do lixo e o seu envío a vertedoiros, unha das razóns que explica o aumento do prezo dos recibos. Galicia converteuse na comunidade autónoma cunha menor porcentaxe de residuos reciclados, apenas o 24%, 19 puntos por debaixo da media española. A metade do lixo quéimase e o 26% restante acumúlase en vertedoiros.

Aurora Marco publica en Alvarellos un ensaio sobre a mestra, detida pouco depois do Golpe de Estado do 18 de xullo de 1936, encarcerada en Pontedeume e executada. Era "unha mestra vocacional, unha renovadora pedagóxica, unha muller progresista, militante socialista, afervoada defensora dos dereitos femininos", destaca Marco, que subliña que o papel das ensinantes ficou moitas veces "invisibilizado".

O salario medio en Galicia situouse no ano 2024 nos 2.230 euros brutos mensuais (contabilizados en 12 pagas), equivalentes a uns 26.670 euros anuais. O dato aumentou un 4,4% en relación ao ano anterior, por debaixo do aumento no conxunto de España. Porén, o 54% dos e das asalariadas do país sitúase por debaixo dos 1.900 euros brutos ao mes, algo máis de 1.500 netos.

A base de datos da Secretaría de Memoria Democrática detalla 96 fosas en Galicia nas que habería máis de 1.400 cadáveres. Algunhas desapareceron e outras foron xa exhumadas, pero cando menos 34 están pendentes de intervención.

The Homens volven aos escenarios. O concerto do venres que vén na Sala Mardi Gras da Coruña será o primeiro de varias actuacións en salas, coa gravación dun novo disco no horizonte. Falamos con Martin Wu, que nos adianta os detalles sobre este regreso, con cancións máis guitarreiras e enerxéticas e o mesmo espírito e estética: volven as camisolas de raias.

O número de estudantes con necesidades educativas especiais aumentou un 12% entre o curso 22-23 e o 23-24, cunha suba do 47% dende o 21-22. O alumnado con necesidades específicas de apoio pasou de 31.892 no 22-23 a 36.660 no 23-24, un 15% máis. Son moitos os centros de ensino con mobilizacións para reclamar refozos de profesorado e persoal de apoio para atender estas situacións

No último ano recibíronse queixas relativas a 4.155 asuntos, un novo máximo histórico. As reclamacións sanitarias foron o 26% e as materias relacionadas con inclusión e discapacidade e con educación sumaron tamén un gran número de expedientes. A Valedora insta á Xunta a corrixir os atrasos nas valoracións de discapacidade e subliña que o obxectivo da institución é situar "sempre no centro os dereitos das persoas, especialmente os das máis vulnerables".