Nota previa.-Hai algún tempo fixen amizade cun caribeño. Decidimos intercambiar correpondencia entre nós, para comunicarnos desde os nosos respectivos mundos, tan diferentes no imaxinario unanimemente aceptado. El pediume que lle chamase HACHE e á súa terra “a illa imaxinada regada polo Caribe”. Esta é a última carta que lle enviei. Penso que pode ter interese máis alá do que nos importe a nós os dous. Senón fose así, disimulade. Gracias.
Begonte, 22 de marzo de 2016
Meu querido Hache:
(Os tempos de internet non son, nin de lonxe, os meus propios tempos; nin os meus tempos vitais nin tampouco os meus tempos espaciais. As miñas conexións a internet desaparecen cando veño a Begonte. Hoxe atopei un samaritano informático que facilita, por fin, a miña saída á rede.
A carta que agora procedo a colgar no noso blog escribina hai varios días. Esta mañá a barbarie producida en Bruxelas modificou unha vez máis todos os parámetros cos que intentamos medir a realidade. Outro arrepiante e teimudo acto terrorista, seguramente procedente do nefasto radicalismo islamista --¡como me doe escribir islamista, cando conto entre os meus amigos algúns musulmáns que son en grao sumo honrados e en grao sumo humanos e en grao sumo sensibles --, veu a segar as posibilidades de comprensión da dimensión na que vivimos. Un dos máis importantes xornais de tirada estatal aquí en España, dedicaba o seu suplemento sabatino ao vello conflito que se dá, desde sempre por máis que poidan cambiar algunhas contornas, algún atrezzo, entre ciencia e relixión. E sendo como é un grave dilema, ¡que banal se me mostra comparado coas eivas materiais e espirituais da maior parte da Humanidade, sumida, por razóns de puro egoísmo, incluso egotismo, na máis crúa escravitude radical, irremisible, irremisible na xusta medida na que nada facemos por aliviala.
No entanto, querido Hache, creo que o contido da miña carta, extemporánea en certa medida xa, é verdade, continúa conservando toda a súa vixencia, tanto a vixencia semántica, como a vixencia humana dun sesentón indignado e, por que non recoñecelo?, desconcertado tamén.
De todo isto continuaremos falando, meu querido amigo. Recibe agora, pois, a carta que escribín para ti hai uns días e que conta cunha postdata engadida onte mesmo, antes que ao meu permanente estupor viñese sumarse o estupor que acolleu o meu espertar esta mañá).
O pasado martes celebrábanse neste runfante continente que se despeña, parece que sen remedio, cara ás máis inmundas sentinas da ignominia, os partidos de volta dos oitavos de final da Champions League, a máxima competición por equipos do fútbol europeo. En Madrid enfrontábanse o Atlético e o PSV Eindhoven. Eindhoven, como sen dúbida saberás, é unha cidade holandesa. Este feito, pretendidamente deportivo --hai moito tempo que deixei de considerar ao fútbol un deporte-- propiciou un dos sucesos máis bochornosos dos que tiven noticia últimamente --segregando, claro está, a traxedia que agora mesmo protagonizan ao pe da nosa porta tantos seres humanos--. Verás, un grupo numeroso de seguidores do PSV, ocupaba as terrazas da Praza Maior, bebendo, supoño que con pervertida xenerosidade. Apareceron por alí algunhas mulleres rumanas, coa súa imaxe e indumentaria inconfundibles, que se dedican á mendicidade. E aquí inaugurouse, una vez máis, o festival da infamia. Os seareiros holandeses comezaron a arroxar moedas cara ao centro da praza. As mulleres, coitadas, corrían para atrapalas. Os holandeses afalábanlles, crueis e envilecidos, e obrigábanas a bailar de aquí para alá entre acenos groseiros e torpes risadas. Algúns mostrábanlles billetes para atraelas e cando elas se achegaban, prendíanlles lume e deixaban que ardesen ante os seus rostros desamparados. Tan só un home e unha muller, dous vellos, foron quen de enfrontar indignados aquela chusma á que non se pode cualificar senón de escoria. Logo chegou a policía e desaloxou ás mulleres. Aos impúdicos maltratadotes, froitos maduros da máis moura entraña de Europa, nin tan sequera lles dedicáron un indicio de reproche ou reconvención. Esas sucias alimañas paridas polo útero incombustible do fascismo que nos abordelou e que nunca deixa de ameazarnos, gozan dos privilexios derivados da diplomacia e as boas relacións dos pobos. Así Deus os confunda.
Non sei se á túa illa imaxinada, querido Hache, chegaron noticias desta vergonza. Como cabe no posible que non, permitinme ser tan prolijo nos pormenores.
Sabemos, en toda Europa sabémolo --de feito a HUEFA e a FIFA, máximos organismos rectores de este, (concedamos), deporte, están sendo investigadas por diversas instancias policiais e xudiciais por mor do que parecen serias irregularidades--, e supoño que no resto do mundo tamén se sabe, que aoredor do fútbol se móven algúns dos peores detritos que infectan as apestosas cloacas das nosas decadentes e putrefactas sociedades. Cavernícolas descerebrados que airean esvásticas e aguias desbrasonadas de calquera brasón de liberdade ou de decencia; e escuros personaxes do turbio mundo do diñeiro decolorado. Mafias, por usar a palabra que tanto prolifera arestora, que atopan no fútbol e os seus arredores refuxio ou tobeira para as súas tropelías, sexan políticas ou económicas. O mundo do fútbol converteuse hai xa moito tempo nun pudrideiro ateigado de carroña e xa se sabe o que nun lugar así pode atoparse.
Pero non importa, ese feito protagonizado polos seareiros do equipo holandés, nazis, sen dúbida, nazis, probablemente sen ideoloxía, nazis desde vísceras cheas de podremia alimentados só con odios raciais sen ningunha base máis que a súa ollada doente, con xenofobias irreflexivas, con insolidariedade cerril, sen máis fundamento que ou arrouto pestilente dun asno intoxicado pola soberbia dos imbéciles, e as pobres mulleres rumanas, aínda que en certo xeito se poidese considerar atemporal, creo que reflicte con estremecedora exactitude cal é a realidade de Europa neste xusto momento da Historia, da nosa Historia.
Imaxino agora mesmo ou teu estupor, querido Hache. Non creo que un suceso desta índole tan desgraciadamente humana pola súa inhumanidade, un acto tan degradante e brutal, tan afastado do máis hipócrita dos convencionalismos posibles, tan obsceno, poida nin sequera imaxinarse na illa imaxinada na que as túas inquietudes humanas se debáten.
Algo tivo que acontecer, algo nos tivo que pasar, para que nos levaran --ou nos deixásemos transportar, non sei, que non toda a culpa a imos cargar sobre os outros-- sen que nos decatásemos a este punto inconcibible, no que a ética xa nin sequera é o último reducto da Filosofía.
Meu amigo, miro cara a Lesbos e vexo a esa xauría adoecida e futboleira queimando billetes diante do rostro estupefacto das indixentes, ou facendo tintinear as moedas para que elas bailen o baile da humillación e a miseria, coma se fosen monos ou cadeliños ou galiñas ou pombas que se precipitan tras un anaquiño de pan. Sevicia, sevicia pura, perpetrada pola culta Europa sobre os desherdados ou desafiuzados deste mundo. (Nada novo, por outra banda).
Lesbos é un evento insoportable. Idomeni un monumento á barbarie, á inhumanidade, ao egoísmo eurocentrista, ao fascismo endóxeno do sangue de Europa. Insoportable. Nós por aquí, querido Hache, angustiados, porque somos moitos os que estamos angustiados, avergoñados, indignados, dicímos/dicímonos uns a outros que si, que é insoportable. E maldicimos. As redes sociais son un clamor maldicente contra quen causan e contra quen consenten ese crime de lesa humanidade.
Insoportable. Pero o Sol morre e nace cada día e, polo que se ve, nós continuamos soportándoo.
Onte --escríboche hoxe, xoves dezasete--convocáronse concentracións en moitos pobos e cidades de España; aquí en Galicia, en todas as cidades importantes e en moitos pobos. Concentracións para esixir que non se consome a felonía do intolerable acordo da Unión Europea con Turquía. Eu asistín á de Lugo, con Veva, claro. Alí atopámonos coas nosas fillas e as nosas netas, que tamén acudiron á concentración. E eu, meu querido Hache, amigo meu, miro aos meus netos e quedo sen alento. Intento imaxinarme en Idomeni, con eles, baixo a choiva, sobre o barro, mortos de frío, sen comida… Penso que só o azar fixo que nós nacésemos aquí, que vivamos aquí, onde, pese a todos os problemas que podamos aducir, aínda se vive ben, e fico absolutamente desubicado.
Pero, por fortuna, hai algo que non cesa: a indignación. Non sei que podo facer. A miña circunstancia actual limita a miña actividade en varios sentidos. Pero a voz ninguén ma arrebatou aínda. Certo que nos impuxeron restriccións inauditas nunha suposta democracia coa chamada Lei Mordaza, e que nos anuncian aínda máis. Converteron en delito o exercicio dalgún dos nosos dereitos fundamentais, como o de reunión ou manifestación e tamén a liberdade de expresión. É un escudo profiláctico que levanta o poder tralo que se protexen quen están desmontando obscenamente o pouco que --agora o sabemos-- se conseguiu no ámbito da democracia e as liberdades durante a gloriosa e glorificada Transición. Mitos perversos que agora se abren coma froitos prohibidos, coma froitos podrecidos.
España, meu querido Hache, non é agora mesmo unha democracia. Non o é. Non se dan as condicións requiridas para iso. A nosa impotencia será a nosa culpa e tamén a nosa condena.
Perdoa, querido amigo, este torrente de improperios. Non puiden evitalo. Outro día falaremos de Rilke, de Whitman e de Stravinski e o seu Paxaro de Lume.
De momento, deixa que che diga, con palabras de Henry Thoreau, que eu creo que non hai nada, nin tan sequera o crime, máis oposto á poesía, á filosofía, á vida mesma, que este incesante traballar.
Esta incesante rotación de traballo, productividade e consumo, é o único que prima por aquí. Corremos o risco certo de deshumanizarnos --máis aínda do que xa o estábamos-- e perseveramos en asumir a impotencia, a culpa e a condena. Desde a insolidariedade. Non importa que a insolidariedade sexa institucional, se os pobos de Europa non son capaces de frear os nauseabundos intereses que guían aos seus gobernos.
Un abrazo, Hache, meu querido amigo, e ata a próxima.
O teu amigo,
Monón.
P.S.-Concluída esta carta e antes de que puidese enviarcha, consumouse a ignominia. A Unión Europea pechou o inasumible acordo con Turquía e, sen sucesión de continuidade, procede a desembarazarse dos refuxiados. Todas as ONGs que desenvolvían os seus labores humanitarios alí, foron expulsadas e os campos de refuxiados están sendo baleirados a ritmo de terror. Forzas antidisturbios e policía --non sei se intervén o exército-- aterrorizan con ordes multiplicadas por megáfonos aos refuxiados, empapados, famentos, desherdados, desafiuzados. Mentres tanto, polas rúas das cidades de España, saen en fermosas procesións as imaxes máis requintadas que conmemoran a paixón do Señor, daquel que veu para redimir ao mundo, seique.
Querido Hache, quédate na túa illa imaxinada; faime caso. Europa non ten nada que ofrecerche. Un abrazo, amigo.
