Chávez reloaded

Xuíces díscolos, curas comunistas, policías sindicalizados, mesmo fillas metidas profesionalmente a putas, son figuras que sempre molestaron excesivamente aos benpensantes do establishment e aos seus pesebristas ideólogos. Son actores rupturistas que desestabilizan uns escenarios que levan séculos servindo a un mesmo señor. Pero á fin e ao cabo, son de casa. Se a desorde doméstica sobe de nivel e rompe a xeopolítica dese mapamundi onde España está no centro e as Américas son, caídas na cartografía, a nosa herdanza, o espallo vólvese cósmico. Se temos un rei, pensan, que sexa polo menos para que teñamos un imperio. "Como que un zambo está a causar problemas? Outro escravo como Espartaco saíndose de nai? Sáquenmo de inmediato".

Chavez gañou 15 eleccións. A última, este 7 de outubro, dez puntos por diante do seu adversario. Todos contra el e nin por esas. E se o truco fose a política?

Nada como un militar medio negro medio indíxena, católico fervente e chingador do Vaticano, adorador de Fidel Castro e da Virxe de Coromoto, irrespetuoso do xofre de Estados Unidos e da caspa permanente da política exterior do reino de España, nada mellor digo, que un militar así para vir dicirlle ao resto do continente latinoamericano -e de paso ao mundo-, que nai non hai máis que unha e que a que din nai patria nin é nai nin, visto o visto, pode sequera sosterse como patria.

Véndoo en perspectiva histórica, non é estraño que Venezuela concitara tantas iras. Tampouco que haxa tanta xente cunha opinión tan contundente sobre un país que non saberían pór no mapa e sobre un Presidente sobre o que só ouviron chistes

Un militar Presidente, Chávez, que lle falou de ti aos Estados Unidos, que veu dicirlle aos latinoamericanos que sós non van poder ser, e que unidos é que van empezar a recoñecerse lonxe as ataduras da historia. Que vén contarlles aos pobos de América que as empresas que obran alí como señores feudais teñen os pés de barro e que non gozan de lexitimidade porque non pagan impostos nin alá nin acá e que bo é domesticalas. Que vén rumorearlles aos dirixentes do Sur que miren con receo as instancias internacionais, empezando polo Consello de Seguridade de Nacións Unidas, que os que se deixan enganar non son antecesores de ninguén. E entre dicir e dicir, escóitase: "por que no te callas?". Pero non basta con mandalo. E, ademais, xa era tarde. Chavez gañou 15 eleccións. A última, este 7 de outubro, dez puntos por diante do seu adversario. Todos contra el e nin por esas. E se o truco fose a política?

Véndoo en perspectiva histórica, non é estraño que Venezuela concitara tantas iras. Tampouco que haxa tanta xente cunha opinión tan contundente sobre un país que non saberían pór no mapa e sobre un Presidente sobre o que só ouviron chistes. Pero Chávez, que dúbida cabe, é un ditador tropical, que niso se puxeron de acordo case todos os medios. Porque para facer algunhas afirmacións ler nin sequera é un requisito. O "caso Chávez" é un exemplo de manual de como os medios de comunicación son capaces de crear matrices que constrúen na cidadanía -mesmo na letrada- puntos de vista tan firmes como carentes de báculo.

"Sabe vostede algo de Venezuela máis aló de intuír por onde queda?" . "Pois non, e nin falta que me fai". "E sabe algo sobre a súa política social, sobre a súa historia, sobre a súa Constitución?" "Pois menos aínda. Pero mire, non me fai falta ser moi listo para saber que Chávez é un militar golpista, que pecha medios de comunicación, que adestra os nenos e ten o seu pobo nun puño". "E as eleccións onde hai máis liberdade que as que tiveron os gregos?" Oia, jefe, póñame outra copa de Veterano!".

Sabe que Venezuela é o segundo país de América Latina en estudantes universitarios? Sabe que é o quinto do mundo?

Neste mes que arrinca a universidade, cando son moitas as familias que non teñen os 1400 euros que custa unha primeiro matrícula na universidade pública, sabe a cidadanía española que hai dous millóns trescentos mil estudantes universitarios en Venezuela? Sabe que Venezuela é o segundo país de América Latina en estudantes universitarios? Sabe que é o quinto do mundo? Podemos falar tamén da vivenda social, do medicamento público, da escolarización, dos libros e computadores gratuítos para os estudantes, da liberdade para entrar e saír do país, da liberdade de escribir na prensa un día si e outro tamén que hai que matar a Chávez, do artigo da Constitución que permite revogar o mandato de calquera cargo público, das reformas constitucionais que sempre pasan por un referendo popular. Comparamos coa España de Rajoy ou Zapatero? Estes malditos ditadores...

Bastaría botar unha ollada á historia para ver que cada vez que existiu unha gran crise do capitalismo e un país tentou unha vía alternativa, foi demonizado, fustigado, castigado e, en caso de non valer esas medidas, finalmente chegou a invasión ou o sometemento

O asunto, pois, é de fondo. Bastaría botar unha ollada á historia para ver que cada vez que existiu unha gran crise do capitalismo e un país tentou unha vía alternativa, foi demonizado, fustigado, castigado e, en caso de non valer esas medidas, finalmente chegou a invasión ou o sometemento. Pasou coa crise de 1876 -proceso que leva á Primeira Guerra Mundial- e a de 1929 -coa URSS e a II República española como estigmas-. De maneira máis próxima, ocorreu coa crise de 1973 -aí é onde hai que entender o desenlace do Chile de Allende- e a crise de 1998-2008 -que é onde aparece a Venezuela bolivariana como referente alternativo e, por tanto, suxeito de demonización-. Dicía Stiglitz que o éxito do neoliberalismo é convencer a xente de que non existía alternativa. E resulta que Chávez dicía que si a había e, ademais, tiña petróleo. Intolerable. Que logo, como sostiña Kissinger, empezan a caer os países como nun dominou...

En España viñeron engadirse circunstancias poderiamos dicir "persoais" que terminaron contaminando as relacións políticas entre España e Venezuela. É costume patrio que se un dirixente se leva ben no económico co dirixente doutro país, as relacións entre ambos os países son boas. Fai falta lembrar a Gadaffi e o cabalo que lle regalou a Aznar? Aznar, por certo, que se implicou desde 1998 contra Chávez, axudando a Irene Sáez na campaña electoral que terminaría gañando por goleada o comandante. Felipe González adoraba a Carlos Andrés Pérez desde os tempos en que se estaba inventando o PSOE con diñeiro de flick, de flock e do Caribe. Foi Carlos Andrés quen lle presentou a Gustavo Cisneros, a quen despois lle vendería Galerías Preciados, -expropiadas a Rumasa-, pola atractiva cantidade de 1.500 millóns de pesetas (só o saneamento custou 48.000 millóns de pesetas). Cinco anos despois venderíaas multiplicando a cantidade paga por 25. Hai amizades ben asentadas.

Felipe González adoraba a Carlos Andrés Pérez desde os tempos en que se estaba inventando o PSOE con diñeiro de flick, de flock e do Caribe

Complementemos engadindo que a comunidade vasca tiña vínculos empresariais igualmente personalizados, a quen non gustou a política de visibilización dos invisibles que puxo en marcha Chávez. Tampouco axudou moito unha universidade que se cría de esquerdas pero para quen os pobres eran un obxecto de estudo e non un suxeito de convivencia. Nin a condición de militar de Chávez, incurso ademais nun levantamento -contra un Presidente corrupto e asasino- que se leu da mesma maneira con que aquí se soubo dos carapintadas arxentinos.

Non pouco axudou, para pechar o círculo, un grupo empresarial, cun diario de circulación global, que fixera a súa fortuna coa exportación de libros e os créditos respecto diso

Á progresía hispánica non lle gustou nunca a música militar, sobre todo desde que a cota demócrata que nos correspondía foi derrotada polos militares africanistas que logo gobernarían o país durante corenta anos. Non pouco axudou, para pechar o círculo, un grupo empresarial, cun diario de circulación global, que fixera a súa fortuna coa exportación de libros e os créditos respecto diso. A pregunta de Chávez nunca respondida ("por que ten que facer outro país os libros de texto os nosos nenos?") enfadou moito a ese grupo, que usaría o seu diario para, mesmo, celebrar o golpe de estado de abril de 2002 contra Chávez. Un non debe tocar os intereses empresariais que hai detrás das empresas de medios de comunicación.

Pero Chávez, insistente, volveu gañar unhas eleccións. E mira que xuntou recursos e medios o candidato opositor. Algo de mérito da xestión de Chávez na vitoria? Parece sensato. No haber chavista -e o seu oito millóns de votos- están, obviamente, os resultados económicos, o incremento do benestar material dunha moi alta proporción do pobo, conquistas no Estado de dereito (con xuíces mesmo encarcerados), maior autoestima nacional e unha sorprendente integración latinoamericana, independencia respecto de Estados Unidos e control soberano sobre as maiores reservas de petróleo do mundo.

Tamén a unión cívico-militar, nun continente onde os militares creron ser os árbitros -e a miúdo os xogadores- do devir social. No haber, igualmente, devolver ao socialismo un lugar na axenda política. Un socialismo que xa non intercambia xustiza por liberdade, que xoga sen problema no período de transición coas estruturas do mercado, que sabe que non pode volver confundir o Estado co partido, que non copia modelos, que vai construíndo a través da conciencia dun pobo politizado a idea de que os cidadáns teñen dereitos. Xa non hai nenos na rúa en Caracas. E a xente come tres veces ao día. Estes populistas, que gastan o diñeiro en asuntos sociais.

No debe -e o seis millóns de votos da oposición- están as causas que levaron á oposición ao seu mellor resultado desde 1998: a corrupción, a ineficiencia, o burocratismo, o centralismo, a inseguridade

No debe -e o seis millóns de votos da oposición- están as causas que levaron á oposición ao seu mellor resultado desde 1998: a corrupción, a ineficiencia, o burocratismo, o centralismo, a inseguridade -moi ligada á estrutura policial herdada, tamén á incursión do paramilitarismo desde a fronteira colombiana e á cultura rentista do diñeiro rápido e fácil- e un liderado que non termina de deixar que o resto da sociedade faga a súa tarefa. Nas eleccións a gobernacións de dentro dun mes, onde Chávez non se presenta, o resultado pode ser adverso.

O recoñecemento de Capriles do resultado electoral sitúao como o líder da oposición de cara ao futuro. Algo que non lle van a permitir os vellos partidos aos cales Capriles só lles servía se era capaz de acabar con Chávez. Vargas Llosa, con esa actitude de gangster de baixa estofa que gasta cando decide usar o seu enorme talento para tarefas que non son a literatura, dicíalle a Capriles que se coidase de non ser asasinado por Chávez. Unha vez máis se equivoca Vargas Llosa: de quen ten que coidarse Capriles é dos seus.

Ao bolivarianismo, neste novo escenario de vitoria e goberno até 2019, correspóndelle facer crible a súa capacidade de, esta vez si, liquidar os problemas estruturais de Venezuela. E para iso, non hai outra que reforzar o poder popular con certa urxencia. Se fixese isto -aínda que os prazos electorais ao virar a esquina o dificultan- abriríase a posibilidade -agora practicamente clausurada- de frear ese resultado negativo prometido para as eleccións de decembro e que dificultaría o enorme labor exposto e coa que se gañaron as eleccións (sentar as bases para a transición ao socialismo).

Estas aventuras, como as boas historias épicas, son triloxías. Queda a terceira: sentar as bases para que, en calquera escenario, a revolución bolivariana poida dicir que chegou con vontade real de quedar

Mentres que Europa, e España con ela, deslízase pola pendente, América Latina, e Venezuela con ela, está a escalar a montaña. A enfermidade recargou a Chávez. Estas eleccións foron a segunda parte dese recargamento. Pero estas aventuras, como as boas historias épicas, son triloxías. Queda a terceira: sentar as bases para que, en calquera escenario, a revolución bolivariana poida dicir que chegou con vontade real de quedar. Hoxe Chávez está fronte a Chávez. E entre eses dous espellos enfrontados ten que reflectirse a si mesmo o pobo. Que non rachara o espello enche Venezuela de reflexos.

Grazas ás socias e socios editamos un xornal plural

As socias e socios de Praza.gal son esenciais para editarmos cada día un xornal plural. Dende moi pouco a túa achega económica pode axudarnos a soster e ampliar a nosa redacción e, así, a contarmos máis, mellor e sen cancelas.