Crea-las miñas propias árbores froiteiras é un acto de rebeldía (non gasto un diñeiro que non teño) de independencia e resiliencia alimentaria, de loita contra un sistema económico que nos secuestra lonxe da natureza e nos obriga a comprar en lugares claustrofóbicos
A miña primeira probaixa, unha camelia que florece no Nadal e dá alimento ás abellas durante o inverno. Branca e rosa, os pétalos rosas teñen forma de corazón. Os estames amarelos case ocultos. Os abesouros introdúcense gordiños na flor, desaparecen uns instantes e volven saír. Non o fixen exactamente como o facía el. Non lle cravei unha punta polo medio. Son incapaz de atravesar cunha punta un tronquiño. Aprendín a palabra probaixa moi pequena, el morreu cando tiña eu 10 anos, cando nin sabía eu se algunha vez a vería escrita nun dicionario. No da RAG non ven aínda. Úsoa como me da a gana, como creo que entendín eu o seu uso e por extensión, tradición oral. En español coñécense como acodos aéreos. O meu avó Doro ou Atilano, ambos nomes son correctos, facía ben moitas cousas, cortaba moi ben a herba, ataba con vimbio o que houbese que atar. Rozaba a herba, o toxo, o fento con precisión, cunha gadaña. Soño con aprender a cortar con gadaña, sen derrama-la herba e sen ruído: a corta, a almacenaxe en forma de monecos ou meducos, logo en medas, sen uso de combustibles nin tractor. En carros de bois transportadas, en burros fariñeiros ou a pé na cabeza un por un: os monecos non pesan moito.
O ano pasado conseguín facer un limoeiro por probaixa, reprodución asexual, mais recibiu múltiples ataques. Exércitos de lesmas e caracois en inverno. A xeada que dana a árbore de pequeno tamaño. A calor, a seca, meses sen chover, dende abril só caeron catro pingas, mais vouno regando. Pode que a falta de auga sexa algo positivo e estimule o seu crecemento radicular na busca de auga máis en profundidade, que desenvolva un tecido radicular potente que soporte a situación climática cando veña revirada, e o eterno vento, e estimado, de Tameiga. Agora mesmo tódalas súas follas son de nova formación dende que o plantei directamente na terra.
Este ano 2025, un laranxeiro: xa tiña raíz cando decidín cortalo porque as súas follas estaba perigosamente amarelentas. Este pasará un período nunha maceta reciclada transparente de plástico que antes era un bote de galletas. E está agromando: algunhas follas caeron ó separalo da árbore orixinaria mais as dúas follas amarelentas que permaneceron enchéronse de verdor e parece que dende o tronco infantil abrollan puntiños verdes, gromos novos. O substrato consiste basicamente en cinsa, da queima de restos agrícolas en época permitida polas autoridades, alá por abril ou maio, antes da seca.
Agora as fogueiras, incluso en condicións de seguridade no lugar da casa, non están permitidas: a tal hora están ardendo desertos verdes, monocultivos de piñeiro e eucalipto.
Crea-las miñas propias árbores froiteiras é un acto de rebeldía (non gasto un diñeiro que non teño) de independencia e resiliencia alimentaria, de loita contra un sistema económico que nos secuestra lonxe da natureza e nos obriga a comprar en lugares claustrofóbicos que nos producen agorafobia froita que ven doutras partes do mundo e non está moi boa moitas veces, recolleita por persoas traballando en non moi xustas circunstancias. E non sabemos con que substancias foron tratadas esas árbores e eses froitos. Comer laranxas de temporada ou facer marmeladas non moi doces de amoras para comer neses momentos nos que non hai outra cousa: simplemente como agasallo, a unha mesma ou xs demais. Evitar embalaxes. Evitar engulir microplásticos.
