Hai poucas cousas que poidan dar máis felicidade que pasear nestes días polo Christkindlmarkt da Marienplatz de Múnic. Cos seus 20.000 metros cadrados, os seus 160 postos de venda e o seu abeto de 30 metros de altura engalanado con 3.000 luces, o tradicional mercado de nadal recibe todos os anos uns tres millóns de visitantes que sucumben á atracción deste ambiente marabillosamente kitsch.
En Berlín, a uns 500 quilómetros ao norte da praza central de Múnic, Angela Merkel anunciou o 20 de novembro que volve presentarse como candidata ao posto de chanceler da República Federal de Alemaña. De acadar o seu obxectivo nas eleccións parlamentarias do outono de 2017, lograría o seu cuarto mandato e igualaría as marcas de Konrad Adenauer e Helmut Kohl. O anuncio de Merkel causou unha indisimulada satisfacción nos medios mainstream, preocupados pola crise da Unión Europea, a desorde internacional e mais o auxe do populismo. De Merkel, de feito, espérase que asuma unha función de liderado tamén alén das fronteiras alemás. Experiencia non lle falta: agora mesmo non hai en Europa ningún xefe de goberno coa súa antigüidade.
A política de acollida dos refuxiados sirios pasoulle factura: baixou a súa popularidade, tensou o partido que preside, a Unión Demócrata-Cristiá (CDU), e dificultou as súas relacións coa bávara Unión Social Cristiá (CSU); a maiores, mellorou as expectativas da nacionalista e xenófoba Alternativa por Alemaña (AfD). Aínda así, na CDU non hai ninguén que poida substituír a Merkel: nin Wolfgang Schäuble, o ministro de Finanzas, demasiado vello, nin Thomas de Maizière, o ministro do Interior, a quen ninguén ve como un dirixente; nin, polo de agora, Ursula von der Leyen, a ministra de Defensa, que aínda carece do apoio necesario no partido.
No balance dos tres mandatos de Merkel aparecen unhas cifras macroeconómicas espléndidas, a redución do desemprego, o fomento da igualdade de dereitos, as axudas ás familias, a política de benvida aos refuxiados, o abandono da enerxía nuclear, a desaparición do servizo militar obrigatorio; pero tamén a proliferación do traballo precario e mal pagado, o incremento da desigualdade, a imposición miope da política de austeridade que deprimiu moitas economías e causou un empobrecemento masivo na Unión, a negativa a pór en pé unha arquitectura institucional digna de tal nome, democrática e viábel, para a eurozona.
A Merkel, o seu estilo sobrio e ríxido e mais a súa incapacidade para elaborar un discurso ilusionante para os pobres –si, hainos tamén en Alemaña, e non son poucos!– poderían resultarlle fatais. O curioso, case máxico, é que na Marienplatz resulta imposíbel pensar que Merkel non vaia seguir na chancelaría polo menos até o ano 2021. Será cousa do frío translúcido do serán, do triscar seco das botas pisando a neve, da panxoliña “In dulci jubilo” cantada por un coro de nenos desde o balcón da casa do concello, dos sorrisos, dos olores ricos e as candeas e as luces cálidas que regalan evocacións e unha emoción serena. Será cousa do nadal en Múnic. O discreto encanto do privilexio.