O avance lexislativo experimentado en España nas últimas décadas en materia de igualdade entre homes e mulleres foi realmente destacable, sobre todo se temos en conta que o noso país, en materia de dereitos e liberdades -con especial incidencia nos das mulleres-, partía dunha situación tremendamente mermada despois de 40 anos de ditadura.
Unha concienciación progresiva da sociedade e, sobre todo, das e dos responsables políticos nacionais e internacionais, foron fundamentais na ampliación e consolidación de dereitos que as mulleres aínda non adquiriramos. É certo que aínda queda moito camiño por andar e tamén o é que no camiño xa percorrido puxéronnos pedras; talvez demasiadas. Recortes orzamentarios, recortes ideolóxicos e a presenza constante da violencia machista contra as mulleres supoñen os borróns –moi graves- duns anos nos que tamén se deron pasos de xigante.
A Conferencia de Beijing, en 1995, marcou un antes e un despois na política comunitaria e de moitos estados membros, posto que, entre outras cuestións, levou á Unión Europea a introducir a transversalidade de xénero en todas as súas políticas.
E a estes avances, en España súmanse os lexislativos, que se prodigan fundamentalmente a partir de 2004 cos gobernos de Zapatero, con leis como a de Violencia de Xénero, a de Igualdade Efectiva entre homes e mulleres ou a chamada Lei do Aborto. Avances que foron acompañados de leis similares co Bipartito na Xunta. O certo é que España conta agora cun marco legal amplo sobre o que vertebrar e xustificar as políticas dirixidas a alcanzar a igualdade real e efectiva entre homes e mulleres, pero tampouco podemos esquecernos que para que este extremo cúmprase necesitamos desenvolver as leis na súa totalidade, dotalas dos recursos necesarios e realizar unha revisión e adaptación constante e permanente das mesmas, non para dar pasos atrás, como a reforma do artigo 13.4 da Lei do Aborto, senón para mellorar a cobertura das mesmas e formenta as relacións igualitarias.
O obxectivo e principal tarefa para esta Lexislatura –que debe contar cun Goberno de cambio e de progreso- non é outro que o de garantir estes principios fundamentais para calquera Estado democrático que pretenda crecer e avanzar e, para iso, debemos seguir camiñando no desenvolvemento lexislativo e en novas leis que sigan rompendo as desigualdades e as cadeas que nos mantiveron atadas durante moitos anos.
E podemos camiñar mirando cara a outros países que nos levan a dianteira, como é o caso de Suecia, cuxo modelo de igualdade ten como obxectivo principal que as mulleres e os homes teñan o mesmo poder na conformación da sociedade e nas súas vidas. En consecuencia, as políticas despregáronse en catro áreas fundamentais de intervención relacionadas co Poder -centrado na súa distribución e a igualdade de oportunidades e dereitos-, a Economía -garantindo e promovendo a independencia económica das mulleres-, o Coidado -apostando claramente pola responsabilidade igual de homes e mulleres- e a violencia de xénero -cunha finalidade última que é a da súa desaparición).
En España, algunhas leis permítennos compararnos e mesmo traballar con vistas a alcanzar este modelo sueco. A LO 3/2007, do 22 de marzo, para a Igualdade Efectiva entre Homes e Mulleres, abunda na igualdade de oportunidades en todos os ámbitos vitais; a Lei 39/2006, do 14 de decembro, coñecida como Lei de Dependencia, recoñece a todos os niveis o traballo de coidado desenvolvido maioritariamente polas mulleres; ou a LO 1/2004, do 28 de decembro, de Medidas de Protección Integral contra a Violencia de Xénero, que marcou un fito no seu momento e mesmo foi recoñecida por diferentes organismos internacionais, son un claro exemplo.
Pero quédannos retos por diante: a de establecer por lei a obrigatoriedade de que as mulleres cobremos o mesmo e coidemos o mesmo, é dicir, rompamos esa brecha salarial cada vez máis grande e apostemos decididamente pola corresponsabilidade; ou a de seguir fomentando e promovendo a igualdade de dereitos, como poden ser os sexuais e reprodutivos, tanto daquelas mulleres que queren ser nais e non poden como os daquelas que non desexan selo.
Non podemos esquecer a necesidade e urxencia de seguir loitando contra a violencia machista, dándolle a relevancia que ten de asunto de Estado, revisando -para mellorar- a actual lei e desenvolvendo o Convenio de Istambul que España suscribiu en 2011 e que está en vigor desde agosto de 2014. E debemos facer fincapé na loita contra a explotación sexual, a trata de mulleres e a prostitución, unhas duras mostras máis da violencia machista.
Polo tanto, un intenso traballo que debe resultar prioritario para o Goberno que asuma a responsabilidade nos vindeiros catro anos e que, se finalmente está presidido por Pedro Sánchez, xa conta cun completo programa en igualdade que aborda todos e cada un dos temas importantes e cun equipo comprometido e feminista, como é o caso da galega Pilar Cancela, presidenta da Comisión de Igualdade do Congreso.
