La Sexta, e Jordi Évole en particular, xa nos deron algunhas cousas que todos necesitabamos. En particular a entrevista a un militante ou soldado de ETA, Iñaki Rekarte, é unha das máis valiosas.
En primeiro plano aparece a miseria da militancia nunha seita organizada para amedrentar e asasinar en nome dunha idea, miseria a medio camiño entre o absurdo, a estupidez e a abxección
Nunca puideramos ver e ouvir unha entrevista así e impresiónanos. Hai moitas cousas nesa entrevista, merecería escribirse un verdadeiro ensaio sobre ela. En primeiro plano aparece a miseria da militancia nunha seita organizada para amedrentar e asasinar en nome dunha idea, miseria a medio camiño entre o absurdo, a estupidez e a abxección. Todos asistimos a ese espido e dicimos, "vaia criminal, vaia idiota".
E temos razón, o xuízo moral sobre ETA só debe ser a condena absoluta. O xuízo político tamén merece unha condena absoluta, trátase do asasinato como camiño para un proxecto social totalitario. Con todo, habería que estenderse e situalo na historia do século XX español: alguén lembra o que dixo Rekarte que lle fixeron ao seu pai no cuartel de Intxaurrondo? Que foi antes, ETA ou o inspector Melitón Mazás? Moitas preguntas incómodas que nos obrigan a pensar que tanto crime naceu dun caldo de odio e violencia, no que o Réxime e logo o Estado actual tivo moito que ver.
Que foi antes, ETA ou o inspector Melitón Mazás? Moitas preguntas incómodas que nos obrigan a pensar que tanto crime naceu dun caldo de odio e violencia
O encontro de Rekarte con Évole ten un valor singular, pero non polo seu valor político senón porque asistimos ao espectáculo dunha confesión de actos terribles en público. Non é un auto de fe, é unha manobra psicolóxica brutal. Un psicodrama ante millóns de espectadores, que participamos do acto tras a pantalla.
Quen se confesaba a todos nós, a través do seu entrevistador, era alguén que asasinara e confesábao con aparente sinceridade e tranquilidade. Coa tranquilidade de quen está de volta da vida, coñece a morte e convive con ela. Confesouno, pero con tal nudez que parecía desposuído de emocións, non nos deu o gusto de velo nin orgulloso nin pesaroso. Só nos deixou desconcertados.
Iñaki Rekarte terá que vivir cargando eses mortos, falándolles aínda que non queira e aínda que non lembre os seus nomes
Dixo ser, e aparentábao, alguén a quen parecía pesarlle a culpa. E debe cargar esa culpa, porque as absolucións só están na man dos mortos e esas mans quedaron mortas para sempre. Iñaki Rekarte terá que vivir cargando eses mortos, falándolles aínda que non queira e aínda que non lembre os seus nomes.
Do mesmo xeito que aceptaba a culpa tamén parecía aceptar o castigo, o cárcere e a tortura eran unha consecuencia natural de oficio. As persoas que mataban non eran persoas, eran "obxectivos", e que te torturasen e logo ir preso era o que ocorría se te detiñan. As cousas eran así en todas partes nese tipo de enfrontamentos. Quen falaba así non era un civil, falaba alguén que fora un guerreiro de profesión, un asasino se o prefiren. E as palabras dun asasino son, necesariamente, brutais se din a súa verdade.
Dalgún modo, ao aceptar el en público as súas culpas, tamén nos obriga a aceptar as responsabilidades de cada un
Pero, como televidentes partícipes do psicodrama, a violencia confesional de Rekarte tamén nos interroga a todos. Entre nós, ademais dos terroristas, houbo quen apoiou o terrorismo nun momento ou outro antes ou despois de Franco, quen apoiou a tortura e o terrorismo de Estado, quen fixo política partidista con esas mortes, quen pasou de ser terrorista ou apoialo a ser acusador dos "mornos"... Dalgún modo, ao aceptar el en público as súas culpas, tamén nos obriga a aceptar as responsabilidades de cada un. Aínda que non faremos esa revisión persoal do pasado, o espectáculo de psicoterapia de Rekarte só servirá para reafirmar as posturas previas, maiormente sectarias.
A entrevista retrata ben o sectarismo en ETA e a súa contorna social, algo tan vasco como español (será que é certo que os vascos teñen os trazos dos españois, pero máis acentuados), sectarismo dun lado e do outro. Incapacidade para pararse a verse no espello, a someterse a crítica un mesmo. Incapacidade para ter memoria.
A entrevista retrata ben o sectarismo en ETA e a súa contorna social, algo tan vasco como español, sectarismo dun lado e do outro. Incapacidade para pararse a verse no espello
Pero da entrevista o que máis nos afecta en realidade e nos provoca un certo escándalo é a impudicia dunha confesión tan descarnada. Moléstanos ver e ouvir falar de matar e de como se mata. "Nas nosas vidas non existe a presenza de tal cousa!" Alégrame enormemente que El Diario aloxe unha web dedicada aos outros animais, porque nos lembra a evidencia de que para comer un bisté hai que matar a un animal e alguén se encargará diso. Necesitamos apartar a vista do sangue derramado, só a soportamos empaquetada nos noticiarios, e realmente non queremos saber o que lles fan e o que fan os soldados que enviamos a zonas en guerra. Por exemplo. Ou de que modo concreto se tortura ou se maltrata.
O oficio de matar é o máis grave e debe estar nun lugar apartado, onde habiten os verdugos. O terrible é unha presenza incómoda e estraña na sala de estar.
