O timbre da bicicleta de Brian

Para Xabier Graña Añón

A súa compaña de reclusión sería unha das máis fascinantes e heteroxéneas conxuncións de músicos da Costa Oeste norteamericana. O resultado daquelas sesións sería un dos discos canónicos do rock e o pop: Pet Sounds

A banda – uns Beach Boys no cume do seu éxito – saíra para facer unha xira por Xapón e Hawai. El non. Padecía unha xordeira e hipersensibilidade crónica nun dos seus ouvidos que o levaba a sufrir de xeito atroz nas actuacións ao vivo. Resolveu ficar e aproveitou para pecharse de maneira sucesiva en tres diferentes estudos de Los Angeles. Era o ano 1966.

A súa compaña de reclusión sería unha das máis fascinantes e heteroxéneas conxuncións de músicos da Costa Oeste norteamericana. Vinte e un profesionais  provenientes da música clásica, o jazz e o rock and roll. O resultado daquelas sesións sería un dos discos canónicos do rock e o pop: Pet Sounds. Sons domésticos, aínda que o propio Wilson teña declarado que o nome do disco homenaxea o seu adorado Phil Spector, reproducindo as súas iniciais.

En calquera caso, a domesticidade de Brian Wilson, o seu demiurgo, non era un concepto figurado. Inmaduro, medrado á sombra dunha delirante e tiránica figura paterna, consumido polas súas limitacións para a comunicación social, Wilson era, de feito, un home doméstico. Apenas podía manter unha relación amigábel coa existencia no quedo espazo do seu cuarto. In my room, unha das súas máis descarnadas cancións, expresa esa sensación.

“There's a world where I can go
And tell my secrets to
In my room

In this world I lock out
All my worries and my fears
In my room”

Descoñecía o solfexo. A música simplemente acontecía nel. O único que restaba era plasmala en cancións

Había unha soa cousa na que Wilson podía destacar. Algo que lle permitía comunicarse, facer encaixar o desorde instalado na súa vida para crear un vencello co mundo exterior: A música. Era quen a escoitar música. Podía sentila, figurala, construíla caoticamente no seu maxín e trasladala harmonizada á realidade sen a mediación dunha linguaxe gráfica. Descoñecía o solfexo. A música simplemente acontecía nel. O único que restaba era plasmala en cancións.

A revelación musical que supuxo a singradura de Pet Sounds abrangueu catro meses nos que Brian obsesivamente arrastrou os seus músicos a un indescifrábel delirio de notas soltas, anacos melódicos, retrincos desligados e átomos harmónicos aparentemente incoherentes. Pezas por veces histriónicas e outras procedentes do escuro mundo á marxe no que Wilson moraba. Esvaciou o seu talento en xeiras esgotadoras nas que os músicos, paralizados polo abraio e a fascinación, non eran quen a se mover dos seus asentos. Todos eles deixaron noticia da súa sensación de ter tomado parte nun proceso creativo senlleiro, sublime, que había definir unha época.

Esvaciou o seu talento en xeiras esgotadoras nas que os músicos, paralizados polo abraio e a fascinación, non eran quen a se mover dos seus asentos

Desta regueifa musical entre Brian Wilson por unha banda e John Lennon e Paul McCartney pola outra (ollo, eran dous contra un) a música do século XX tiraría dourada colleita. Ambas as partes confesábanse devotas, escoitando de xeito obsesivo unha a obra da outra. Rubber Soul, dos Beatles, precedera Pet Sounds. Esta, había inspirar en gran medida o Sargent Pepper´s Lonely Hearts Club Band dos de Liverpool.

Brian, esa caste de Mozart lisérxico, precisaba para o tema You Still believe in me o son do timbre dunha bicicleta. Non valía calquera. Era preciso que o son reproducise na súa mente o da bicicleta que tivera cando cativo

Nunha das tomas, Brian, esa caste de Mozart lisérxico, precisaba para o tema You Still believe in me o son do timbre dunha bicicleta. Non valía calquera. Era preciso que o son reproducise na súa mente o da bicicleta que tivera cando cativo. Que posuíse a capacidade de evocación que a canción concibida por Brian precisaba. A seguridade, a certeza do seu cuarto agora transmutado na sala do estudo no que se mantiña illado do ruído exterior. Na enleada selva cerebral de Brian, os sedimentos do LSD que consumía de maneira descontrolada agochaban a delicada flor da súa sensibilidade, da súa introversión.

Ao cabo, a parte instrumental se deu por rematada. Ao escoitala, os músicos que a gravaran por pezas miúdas, por veces repetindo un só acorde durante horas  até dar coa idea certa de Brian, non podían dar crédito ás melodías, aos xiros rítmicos, á montaña rusa de fermosura que soaba nos altofalantes do estudo.

O resto dos Beach Boys volvera da xira con algunhas fotos xogando vestidos de samurai. Puxeron as voces, contrariados, sometidos á intransixente dirección de Brian. Non gustaban das cancións. Non gustaban dos arranxos. Non sentían o grato son das moedas por tras do timbre da bicicleta de Brian, nunha intuición por outro lado certeira. O resto é historia. Un feixe de marabillosas cancións que nos acompañan: God only knows, You still believe in me, Wouldn´t be nice, Sloop John B, Caroline no, I´m waiting for the day,...

A obsesión polo rendemento económico do grupo e a omnipresenza de innúmeros parasitos lastrou o seu enxeño, minguado ao mesmo tempo que as súas neuronas, vítimas dos longos anos de consumo de todo tipo de psicotrópicos

O epílogo é triste. Wilson foi un monicreque manexado polo seu pai, polo ególatra Mike Love -voz principal da banda-, polos seus interesados irmáns (apenas Dennis, nos seus escasos momentos de lucidez entre alcohol e droga, foi quen a entendelo), por todos aqueles que o arrodearon. A obsesión polo rendemento económico do grupo e a omnipresenza de innúmeros parasitos lastrou o seu enxeño, minguado ao mesmo tempo que as súas neuronas, vítimas dos longos anos de consumo de todo tipo de psicotrópicos. A que sería a continuación do seu proxecto musical, o álbum Smile, permaneceu por mil escuras razóns inédito até o ano 2011, gravado de novo cun Brian facendo as voces cando o seu timbre real (o vogal) xa amosaba os sinais da devastación.

A maxia da súa música, con todo, permanece intacta. Como unha delicadísima xoia pechada entre dondos algodóns, froito do traballo dun finísimo ourive. Nela, Brian transcendeu co seu enxeño o muro de silencio, a endébel personalidade daquel meniño que se fechaba no seu cuarto para se sentir seguro.

“Now it´s dark and I´m alone
but I won´t be afraid
in my room”

Alí onde ninguén podía facerlle dano.

Grazas ás socias e socios editamos un xornal plural

As socias e socios de Praza.gal son esenciais para editarmos cada día un xornal plural. Dende moi pouco a túa achega económica pode axudarnos a soster e ampliar a nosa redacción e, así, a contarmos máis, mellor e sen cancelas.