The Artist é un divertido pastiche, mesmo emotivo e de mecanismo dramático ben calibrado. Non poño en dúbida os méritos para gañar o Oscar (en galego non é agudo coma en asturiano?) deste ano: máis ca nada porque non mirei a meirande parte do resto de rivais, agás o poema alegórico dantesco de Malick (máis atractivo polo seu carácter lírico que polo tema en sí mesmo, de nulo interese para min) e a comedia falsamente lixeira de Woody Allen, que, ao meu xuízo, está a uns cantos anos luz en talento e profundidade intelectual da peliculiña francesa de Hazanavicius.
Non vou negar que o pasei deliciosamente coas aventuras dese prototipo caricaturesco a medio camiño entre unha impostura de Douglas Fairbanks e un sucedáneo daquel Adolphe Menjou de Unha muller de París. Nin tampouco coas notas coloristas dun canciño tirado do gramófono da voz do seu amo, quen, a falta de maior fondura dramática, cubre con numeriños circenses o baleiro do guión. Non sentín perder o tempo tampouco coa protagonista feminina, a pesar da traxectoria agardable, mesmo nos seus detalles máis íntimos, do seu personaxe de corista en ascenso meteórico e fulgurante ata actriz principalísima.
A historia que apenas queda fiada na película lembra demasiado as vicisitudes de Cantando baixo a chuvia no seu relato do comezo do cinema sonoro, con ecos máis ca evidentes, ao límite do plaxio, de esceas, planos e asuntos afíns. Se cadra, só a ocasional caída en desgracia do personaxe que borda Dujardin (ese The Artist, por antonomasia), contada con elementos algo sórdidos (digo algo, porque ata o incendio fica edulcorado para maior gloria da imitación compracente), pode superar tanta débeda co cinema pioneiro de Hollywood. Aínda así as pegadas doutro clásico indomable coma Sunset Boulevard, coa historia dun descenso delirante, aparecen para completaren o cadro de diáfanas herdanzas.
A consciente recreación dun universo archicoñecido, cos rasgos sobranceiros da iconografía cinematográfica, conduce The Artist aos terreos do pastiche máis elemental. Carece, ao meu xuízo, da oportuna ollada irónica, da chiscadela necesaria que desarme o artefacto, preparado só para engaiolar (en sentido amplo) a uns espectadores/as que ven cumpridas minuto a minuto todas as súas expectativas. Esas expectativas que leva impresas desde a mesma infancia, inducidas, con maior ou menor resistencia, mediante fascinantes sesións continuas e tardes infinitas de comedias amables e tenras en crocado branco e negro. Hollywood premiou o recordo doce e elegante (sen asomo de fendas ambiguas ou paródicas) da súa propia construcción histórica, da súa mesma educación sentimental colectiva. A novidade é que o pastiche, para que o nome cadrara, tivo que proceder do mesmo país de Proust, de Flaubert e de Méliès.
