Ponte Glienicke: Ponte dos Espías

Esta ponte desde onde se contemplan as máis fermosas vistas, segundo o filósofo e lingüista Humboldt, foi protagonista durante os anos da guerra fría, ao cadrar de punto divisorio entre o Berlín Occidental e o Oriental, de intercambios políticos entre os esculcas dunha parte e outra. Por iso recibe tamén o nome de Ponte dos Espías.

Entre escura néboa, e baixo a magnífica cámara de Janusz Kaminski, é o lugar onde remata a película A Ponte dos espías de Steven Spielberg, co intercambio dun esculca soviético por un piloto de avión yankee, así como dun estudante inglés. Con guión de E. e J. Cohen e Matt Charman, está baseada nun feito real, do ano 1962.

Coñecemos ao comezo da cinta un misterioso e discreto home, degorado pintor ruso, que se despraza cos seus materiais artísticos a diferentes lugares que lle serven de modelo, para dunha maneira solapada transmitir mensaxes en plena Guerra fría. Observamos a súa habilidade para fuxir dos policías que o perseguen. A CIA consegue por fin dar co enderezo da casa onde vive e o captura. Vemos como destrúe o papeliño, a nota comprometedora, diante do nariz dos policías americanos. O espía-pintor, home de poucas palabras, flegmático, a quen non se lle move un músculo da cara, é interpretado polo actor Mark Rylance, proposto para varios premios.

Deben xulgalo para acabar coa vida do tranquilo ruso, e a propia CIA busca un avogado. Elixen a un ser sen renome, un normal pai de familia que se encarga de casos de Seguros. Non interesa un avogado coñecido e competente no penal, xa que o ruso está xulgado e condenado a morte de antemán, tanto pola CIA, como polo xuíz ou pola cidadanía.

E aquí comeza o mellor da película desde o meu punto de vista. Sei que sucederán moitas cousas interesantes, e haberá moitas historias políticas que distinguir e discutir, pero para min, insisto, o mellor é que este escuro avogado resulta ser un home demócrata que confía e defende os principios constitucionais. Ninguén agardaba isto e debe enfrontarse ao xuíz, á policía, a todo un pobo que reclama a pena de morte para o ruso, incluída a súa propia familia, cousa que o avogado, maxistralmente interpretado por Tom Hanks,  non quere permitir porque en conformidade cos textos non hai motivo para executalo. Ignoramos as súas ideas políticas. Non alude en ningún momento aos principios comunistas do reo. A teima do avogado defensor, o único que o motiva é facer cumprir a lei, o instrumento fundamental para manter a democracia. Unha lei estrita, unha rede sen fisuras na que se controle a elasticidade das mallas.

Rosa Luxemburgo dixera: A xustiza das clases burguesas foi como unha rede que permitiu escapar os voraces tiburóns, atrapando só as xoubas. O teimudo avogado da película, semella estar influído polas palabras do Rei Alfonso X, o Sabio, cando afirma: Cómpre respectar as leis. Dítanse para cumprilas. Ai de quen a negar ou a non demandar! Niso acredita James Donovan e por iso é quen de arrostrar riscos.

Para convencer o xuíz, totalmente decidido a aplicar a pena de morte, alega que lles pode servir máis vivo ca morto, se chega o caso de necesitar un intercambio. Así foi. O xuíz cae no anzol utilitario e, ao mesmo tempo, na ira colectiva. O esculca ruso entre no cárcere pero coa integridade que o caracteriza, non lle sacarán prenda.

Nas forzas aéreas asistimos ás instrucións de voo de pilotos de avións dedicados a fotografar espazos e máquinas exclusivas rusas, coa orde de retirar un alfinete mortal incrustado nunha moeda, no caso de seren apreixados. Mostran un destes avións americanos, gris e elegante como un arroaz,  destruído polas bombas rusas, e o piloto que milagrosamente se salva en paracaídas. É detido.

O ambiente trasládase a Berlín, un Berlín que coñecín e coñezo, e a película me permitiu gozar das lembranzas. Vin o muro en 1980, o espazo mortal entre os muros, o cárcere da Stasi, (que na actualidade se mostra e son persoas que padeceron alí prisión os propios guías), as estacións fantasmas do metro, os métodos de fuga, … Non vin facer o muro, pero si tiralo, no inverno de 1989.

Chega o momento de enviar ao avogado de Seguros ao Berlín dos anos 60 para negociar o troco entre o esculca ruso e o piloto americano. Entremedias coñecemos un estudante, amigo dunha familia xudía, que o negociador se empeña tamén en conmutar. Dous por un. Un cedido pola RDA e outro por Rusia. A tensión final da película, onde o hábil negociador agarda até o minuto final a chegada do estudante afectado pola tortura, o encontro emocionante entre o avogado e o esculca ruso, que nunca perde a compostura, un desabafo de emocións das que Spielberg é mestre, e capta así a todos os públicos. Todo no medio da Ponte Glienicke, turbada polo frío, pola néboa e o desasosego que a fotografía de Janusz Kaminski leva ao cumio. Aínda queda a entrega ao avogado dun rolo protector de imaxe de parte do espía ruso. Trátase dun retrato perfecto do seu salvador. A modestia e recato do artista é tal, que non llo entrega directamente.

Saímos do cine cun enorme conxunto de valores, ardidezas e legalidades para irmos dixerindo con vagar.

Grazas ás socias e socios editamos un xornal plural

As socias e socios de Praza.gal son esenciais para editarmos cada día un xornal plural. Dende moi pouco a túa achega económica pode axudarnos a soster e ampliar a nosa redacción e, así, a contarmos máis, mellor e sen cancelas.