Hai cousas que son obvias: non é o mesmo o desfalco sistemático das arcas públicas, que teñen levado a cabo durante lustros gobernantes do Partido Popular e do PSOE, e tamén Convergencia i Unió, non hai que esquecerse, que vender un piso con beneficio. Non son o mesmo 30.000 euros que 3, 30 ou 300 millóns en fraudes e corruptelas do mais variado. 30.000 euros non se parecen en nada aos miles de millóns que unha xestión pésima de concellos, comunidades autónomas e goberno central teñen privado a este país de investimentos intelixentes, que tiveran servido para prepararnos para as etapas de depresión económica, que son sinal de identidade ao sistema no que vivimos, ou cando menos, en parte, terían servido para paliar o golpe aos mais débiles, financiando políticas de cohesión social.
Dito o anterior, e sabendo que 30.000 euros son 30.000 euros (unha cantidade importante para unha persoa que viva co salario mínimo, pero unha cantidade que dista de ser unha fortuna), o que me crea un profundo desacougo no que se vai sabendo do asunto Ramón Espinar son as formas e, sobre todo, o transfundo do asunto, que non ten nada que ver co debate de si comprar un piso de promoción pública e véndelo aos poucos meses é lícito, ético, legal ou unha falcatruada, que cando menos debe afearse socialmente.
O asunto, o senador de Podemos o resume así: sendo aínda un mozo, con 21 anos, reservou unha vivenda, con dúas prazas de garaxe, valorada en 146.00 euros, e tres anos despois, desembolsados 52.000 euros en forma de adiantos, formalizou a compra. Uns meses despois, nin sequera un ano despois, dáse de conta que el, recen titulado universitario naquel momento, non podía facer fronte ao pago mensual da hipoteca, e vese obrigado a véndela, xa que os seus ingresos mensuais non chegan aos cincocentos euros. E mira ti por onde, entre a compra e a venda houbo uns cambios legais que lle permitiron rematar a operación con 20.000 euros limpos de po e palla no peto.
O relato Espinar adórnao con moita literatura sobre as duras condicións da xente nova para acceder á propiedade dun piso, cousa que non deixa de ser real, non só para a mocidade. Discursea o senador sobre a situación de precariedade permanente na que a crise, o sistema, e tantas cousas, obrigan persoas altamente cualificadas a penar de traballo precario en traballo precario, cousa que tamén é real. El non é senon unha vítima mais do sistema inxusto no que vivimos ( o do sistema inxusto tamén é real), un sistema que o obrigou a vender a anhelada vivenda propia.
Eu escoito todo isto, e a verdade é que as explicacións do líder madrileño de Podemos fan que na miña cabeza comecen a xurdir preguntas. A primeira: é moi habitual que un mozo de 21 anos, ou de 24, se embarque na aventura de adquirir unha vivenda?. E xa sen ter en conta a idade, é normal que unha persoa sen ningún tipo de ingreso asegurado asine unha hipoteca?. A min non me pasou pola cabeza cando tiven a súa idade, e iso que eran outros tempos, pero eu non son exemplo de case nada, así que preguntei ao meu arredor, a compañeiros da miña quinta, a outros que andan polos cuarenta, a outros que anda polos trinta, ano arriba, ano abaixo, e en todos os casos, tal vez froito do limitado, no económico, da miña contorna social, as respostas van dun: “Pero ti que dis!”, a outras mais taxativas, que podemos resumir en: “Emilio, ti a veces pareces parvo”. As outras preguntas son, polo que vin, as mesmas que se fan moitas persoas, xornalistas ou non: como consigue un mozo sen apenas ingresos que lle concedan unha hipoteca, aínda que fora nos anos tolos da burbulla?. En que pensaba que ia traballar tan pronto acabara os estudios como para permitirse pagar a hipoteca mensual de case 600 euros, ademais de devolver o préstamo que di lle fixeron uns familiares para pagar os adiantos, ou é que non era un préstamos e era outra cousa?.
A cuestión é que co sabido podemos facer outro relato do que pasou. Sei que este relato non é mais que unha ficción, pero como con outras cousas recordemos: ás veces a realidade supera á propia ficción.
Ramón Espinar non é responsable do uso, ou mellor dito, do mal uso (a razón duns 22.000 euros anuais) que o seu pai fixera dunhas tarxetas que Caja Madrid/Bankia puso á súa libre disposición, entre 2003 e 2010, co obxecto, sen dúbida, de acalar críticas, de mercar vontades.
Todos e todas sabemos que non somos responsables do que fan os nosos proxenitores, aínda que ao revés non é exactamente certo: todo fillo, toda filla, en certa medida, chega a ser o froito da educación que reciben na súa casa, dos valores e comportamentos que os seus país, as súas nais superan inculcarlle.
Tal vez Ramón Espinar, pai, político con decenios de cargos públicos ás costas (alcalde de Leganes nas primeiras eleccións municipais, presidente da Asemblea de Madrid entre 1983 a 1987 e logo entre 1987 membro do goberno autonómico, primeiro como conselleiro de Cultura e logo conselleiro de Facenda) foi quen lle propuxo ao seu fillo adquirir a vivenda que logo vendou. Tal vez el fora o que facilitou os cartos para os adiantos e logo os avais necesarios para a hipoteca… tal vez. E tal vez el, o pai, fora o que avispadamente deuse de conta de que non estaba lonxe un cambio nos módulos de cálculo dos prezos de revenda dos vivendas protexidas. Son hipóteses. Non sería a primeira vez que neste país o acceso a certa información produce pingues beneficios a uns, xa sabemos como: terreos que se compran como toxeiras e logo, da noite á mañá, plan xeral urbanístico polo medios, ou modificacións express, convértense en fincas urbanizables, estacións do AVE en lugares cando menos chamativos persoas ben relacionadas adquiriran terreos...
En fin, temos dous relatos, o que un emocionado Ramón Espinar, fillo, conta as cámaras e micrófonos dos medios de comunicación,e o que eu, nun exercicio de ficción, narro nunhas poucas liñas. Cal vos parece mais conto chinés?.
Eu non votei a Espinar, tampouco tiven a oportunidade xa que non se presenta pola miña circunscrición electoral. De ter a opción creo que dubidaría moito se riscar o seu nome na papeleta do Senado, si no momento soubera o que hoxe se sabe. Non por ganar 20.000 ou 30.000 euros, senón por pensar que os votantes somos tontos. Para min, o seu relato é un conto chinés. E o que eu non perdoo é que un político pretenda que nos creamos contos.
Vigo, 8 de novembro de 2016
