Profesora en Cabo Verde: A fuxida

Unha muller caboverdiana a vender produtos locais CC-BY-SA Sonia García

Acordou pola mañá fresca coma unha leituga. María continuaba a durmir.

Á mañá seguinte acordara unha reunión con Virgilio para lle dar resposta á nova proposta de contrato. Só tiña clara unha cousa: non estaba disposta a aceptalo por canto non mudara nada respecto á proposta anterior

Foi á praia coa necesidade de mergullarse na auga do mar. Nadou durante unha hora, que aproveitou para lle dar máis voltas ao que facer respecto da súa situación. Á mañá seguinte acordara unha reunión con Virgilio para lle dar resposta á nova proposta de contrato. Só tiña clara unha cousa: non estaba disposta a aceptalo por canto non mudara nada respecto á proposta anterior. Quería claridade absoluta en cada unha das cláusulas independentemente das cantidades a percibir.

A xuntanza era na sede de 'Educa Cabo Verde', unhas oficinas nun barrio de Praia que nunca visitara ata o daquela. Chegou con María no taxi.

Virgílio desta vez mostrábase menos xentil que dous días atrás. A diferencia de José, non sabía disimular a súa ansiedade. 

-A que esperas para asinar? -repetía impaciente.

Pero Sonia non tiña présa. O único poder que conservaba diante daquela xente era o poder de decidir, así que volveu insistir en cada unha das súas reclamacións. Quería claridade na definición do curso, na referencia ás persoas encargadas, na duración exacta, nas características do título ofertado... noutras circunstancias tería sido máis confiada, pero aqueles dez días fixera un máster en trapalleirismo e non estaba disposta a asinar nada que non lle concedese unha mínima seguridade.

-Pero, por favor, mujer, firma, qué te cuesta- pregáballe María. A necesidade de xustiza de Sonia parecía amolala.

Virgílio escoitaba a Sonia en silencio, rumiaba unha indignación crecente que só ao cabo dun tempo acabou por estourar con inusitada violencia.

-Ou asinas dunha vez ou vas embora!- berrou- De acordo? Ou asinas ou vas embora!- e daquela colleu os papeis da documentación de Sonia e rachounos nos seus fociños.

-Espéroche fóra, María.

-Ou asinas dunha vez ou vas embora!- berrou- De acordo? Ou asinas ou vas embora!- e daquela colleu os papeis da documentación de Sonia e rachounos nos seus fociños

Sen mirar a Virgílio, Sonia saíu á rúa. O sol brillaba con forza. Foi consciente por primeira vez de que xa non había volta atrás. Chegara ao final da súa aventura caboverdiana. Rematara a súa relación con aquela xente, remataran as clases, rematara o curso, rematara todo. Tería que dicirlle ao seu mozo que cancelase os planos para ila visitar, a experiencia fora un fracaso, xa tería tempo de llo explicar polo miúdo. Pero agora tocaba volver a casa. Apoiouse nun muro en fronte do edificio á espera de María.

Apalpou nos petos e decatouse de que non tiña un can, escapar daquel pesadelo non ía ser sinxelo, agardara en balde pola primeira mensualidade para dispoñer de certa autonomía, pero era visto que non ía cheirar nin o primeiro peso. O corazón batíalle demasiado rápido, arquexaba...  Mirou o seu teléfono. Aroa, que estaba ao tanto da reunión, pedíalle novidades. Chatear con ela axudouna a se relaxar un bocado.

-Tes que marchar de aí canto antes!
-Seino, pero... pero...

Nese momento saíron do edificio María e Virgílio, xuntos. Pasaron por diante dela como se non existise

-Pero María... Onde vas?
-A Casa. Non vés con nós?- preguntoulle dende o coche de Virgílio.

Apalpou nos petos e decatouse de que non tiña un can, escapar daquel pesadelo non ía ser sinxelo, agardara en balde pola primeira mensualidade para dispoñer de certa autonomía, pero era visto que non ía cheirar nin o primeiro peso

Non concibía como aquela muller podía subir no mesmo coche que aquel home que acababa de facerlle un desprezo semellante nos seus fociños.

-María marchou con el. Acábame de deixar tirada! -tecleoulle a Aroa en canto viu desaparecer o coche pola avenida.

Aroa chamou decontado.

-Vai ao apartamento e recólleo todo, xa!
-Pero... Onde vou?
-A casa! En canto colgue reenvíame o correo electrónico co teu número de pasaporte para che poder mercar o billete de avión. Ti tes que saír de aí hoxe mesmo!
-Pero... é moi caro un billete no mesmo día.
-Esquece iso agora! Tes que saír de aí!

Aroa sorprendeuse ao se ver actuando con tanta autoridade e resolución, pero era necesario tomar o mando pois percibía un ser desvalido do outro lado do teléfono., alguén incapaz de pensar ao dereito. Sonia ficara atordada. A traizón de María deixáraa soa e sen saber o que facer da súa vida naquel punto da cidade que descoñecía.

En canto colgou, Sonia obedeceu a Aroa e lle enviou o correo electrónico co número de pasaporte. Unha vez recibiu a notificación de mensaxe enviada quedou sen batería...

Non tiña nin diñeiro solto para pedir un taxi. Avanzou por instinto, seguindo a referencia da costa e preguntándolle a cada pouco aos viandantes. Axiña se decatou de que non estaba lonxe do apartamento. Comezou a recoñecer as rúas e guiouse coma un autómata cara ao apartamento.

Non había ninguén, parecía evidente que María aínda non pasara por alí.

-Marcha inmediatamente. Estás en perigo, Sonia!

Fixo a correr a maleta e aproveitou para cargar uns minutos a batería do móbil. Daquela recibiu chamada de Aroa.

-Marcha inmediatamente. Estás en perigo, Sonia! Acabo de chamar a María e respondeume como se nada tivera pasado. Di que está a facer uns recados no banco e que todo está xenial, que ti estás contentísima... Escapa!
-Pero... onde?
-Onde poidas. Tes o avión mañá cedo. Xa che comprei o billete. Mándoche a referencia!
-Pero...
-Non hai pero que valla!

A Sonia angustiáballe causar tanto trastorno. Na súa aventura caboverdiana encadeáranse un despropósito tras outro. Entráronlle ganas de chorar. Sen saber que facer dirixiuse por instinto ao mesmo bar en que parara a noite da súa primeira escapada. Chamou a Héldon. Este aconselloulle denunciar o asunto ante o Ministerio de Traballo. Sonia non tiña claro se pagaba a pena facelo, só quería rematar dunha vez con todo aquel pesadelo, pero accedeu, pois confiaba máis naquel rapaz, Héldon, -que só coñecía dun par de horas-, que no resto.

O dono do bar convidouna a unha auga fría. Apiadárase ao vela chorar e suar daquela maneira. Sonia agradeceullo cun sorriso e pregoulle que lle gardase a maleta mentres ela ía facer aquelas xestións.

-Fique descansada, menina.

No Ministerio, unha funcionaria informouna de que o único que se podía facer era convocar unha sorte de careo entre ela e Educa Cabo Verde para comprobar quen tiña razón e actuar en consecuencia. Aquilo supuña entrar nunha serie de procedementos e tempos burocráticos que Sonia non se podía permitir. Marchou do edificio co rabiño entre as pernas. Acordoulle entón que había unha cousa que inda quedaba pendente. Remexeu na axenda do teléfono ata atopar o número de Dilma, unha das súas alumnas. Quería encontrarse con ela para que lle transmitise ás súas compañeiras os verdadeiros motivos da súa partida inesperada.

Dilma respondeu sorprendida do outro lado do teléfono. Preocupouse polo ton de voz angustiado da súa profesora. Convidouna a ir ata a súa casa. Sonia non entendía ben o enderezo, parou un taxi que pasaba nese momento pola rúa e lle puxo o auricular na orella ao chofer.

-Léveme ao lugar que lle indica esta rapaza, se fai o favor.

Dilma vivía nunha aldea ao pé da montaña, a uns vinte quilómetros de Praia. Durante o traxecto, Sonia relaxouse na contemplación a través da xanela da paisaxe do país que ata aquel momento lle fora negada. Atravesaron os barrios populares da periferia da capital e a medida que avanzaban o caos urbanístico desaparecía e daba paso á vexetación tropical.

Dilma recíbiuna cos brazos abertos ao pé da casa que moraba coa súa familia. Falaron un anaco nunha mesa camilla. Ao mirar o seu redor, a humilde estancia daquela muller, Sonia dábase aínda máis conta da dimensión real da estafa que se estaba a cometer. Non acababa de entender o sentido último da mesma, pero doíalle na alma.  Sonia decidiu entón convidar a Dilma comer co diñeiro que lle quedaba unha cachupa tradicional nun restaurante popular e de garantía do centro. Quería que lles explicase ás súas compañeiras os motivos do seu abandono, o aprecio que sentía por elas e a dor de corazón que tamén sentía ao ver que aquel curso non era o que se lles prometera.

A alumna compartiu o seu pesar. Algo se temían, confesou mentres limpaba o bico co pano, inda que ninguén se atrevera ata entón a lles confesar a realidade

A alumna compartiu o seu pesar. Algo se temían, confesou mentres limpaba o bico co pano, inda que ninguén se atrevera ata entón a lles confesar a realidade.  No seu falar mesturábanse o fatalismo e indignación. Agradeceulle a Sonia, no seu nome e no das súas compañeiras, o tempo pasado con elas, o aprendido naquelas dúas semanas, a súa honestidade brutal mesmo contra o seu propio interese.

Antes de se despediren, Sonia entregoulle todo o material de ilustración que trouxera dende Galiza para que o compartise coas súas compañeiras e despois dunha fonda aperta despediuse coa bágoa a asomarlle no ollo.


Recolle a maleta no bar. É xa noite. Non ten onde ir, así que sube nun taxi e decide pasar a noite no aeroporto.


Deitada nun banco, non é capaz de pechar o ollo. Ten medo de que apareza Virgílio, ou José, ou María...

Foran demasiadas emocións estrañas en apenas doce días.

Ao cruzar o portelo do avión sente a cordial despedida do bochorno dende o pé da escaleira. O sol acaba de aparecer no horizonte. Observa pola xanela inquieta, temorosa aínda de que alguén indesexado apareza a correr pola pista de despegue e ordene deter o avión, a fin de contas as cousas en África non son como en Europa e...

Observa pola xanela inquieta, temorosa aínda de que alguén indesexado apareza a correr pola pista de despegue e ordene deter o avión, a fin de contas as cousas en África non son como en Europa e...

Cae rendida unha vez se mergulla entre as nubes. Dorme durante todo o voo e na espera polo enlace no aeroporto de Lisboa.

Cando chega a Vigo, observa pola xanela a desolada paisaxe dos montes calcinados arredor da ría. Parécelle que pasou unha vida pero foron apenas quince días, e dúas semanas non é tempo abondo para se recuperar dun incendio como aquel.

-Non tes frío?- pregúntalle Aroa estrañada ao recibila no aeroporto. Sonia esquecera abrigarse dende que saíra de Praia. Só ao sentir a cariñosa aperta de Aroa, aquela amiga á que apenas coñecía pero á que xa se sentía unida por unha intimidade inexplicable, espertou por fin do pesadelo. 

E si, facía bastante frío.

'Profesora en Cabo Verde' Dominio Público Praza Pública

Grazas ás socias e socios editamos un xornal plural

As socias e socios de Praza.gal son esenciais para editarmos cada día un xornal plural. Dende moi pouco a túa achega económica pode axudarnos a soster e ampliar a nosa redacción e, así, a contarmos máis, mellor e sen cancelas.