Este xoves tiña que ser ruidoso, deberían estalar foguetes desde as primeiras horas da mañá e grupos de gaiteiros e charangas deberían pasear polas rúas de Santiago, pero a cidade está silenciosa. Non, muda. Algunha ambulancia atravesa o silencio e todos sabemos agora o que significa, pero onte non.
Quedou unha pendente e unha curva difícil que non tiña nada que ver co que se coñece como liña de alta velocidade. Doutra banda, tampouco existía o mecanismo para obrigar a reducir a velocidade e que evitaría a catástrofe
Onte atardecía con temperatura agradable e helicópteros da policía sobrevoaban baixos, atronando, pero levaban facéndoo toda a semana. O Día do Apóstolo Santiago, o Fillo do Trono, é un día de moitas caras pois oficialmente é Día Nacional de Galicia e para os nacionalistas galegos é Día da Patria Galega, un día moi disputado, e cada ano os gobernos envían moita policía a participar nese encontro confuso. Pero o aire empezouse a encher de sirenas, eses heraldos da desgraza nas cidades, nunca tantas sirenas de ambulancias oíronse ao mesmo tempo, algo ocorría. Xa ocorrera, descarrilou un tren.
Galicia é un territorio moi habitado desde sempre, con moitísimos núcleos de poboación nados seguindo un relevo de montes e vales e con iso téñen que tratar os construtores de vías de comunicación. A construción da nova vía para a alta velocidade nas entradas de Santiago tivo que lidar cun terreo complicado e poboado, de feito no lugar onde sucedeu o accidente xa se tiraron casas e desaloxaron veciños. Quedou unha pendente e unha curva difícil que non tiña nada que ver co que se coñece como liña de alta velocidade. Doutra banda, tampouco existía o mecanismo para obrigar a reducir a velocidade e que evitaría a catástrofe. Accidente, catástrofe...Desgraza. “Que desgraza tan grande!” As palabras máis simples e humildes son as únicas que poden conter e expresar algo así. Un golpe enorme.
Os mortos xa o están, cruzaron o limiar e están alén. Ese home que conduciu o tren ao seu destino tamén traspasou ese límite, tamén el está condenado xa á máxima pena para sempre.
Un peso enorme que carga e cargará o maquinista. Saberase o que pasou neses precisos instantes, sobre fallos de construción, sobre fallos en previsión e sobre o azar ou o destino sentará un maquinista para ser xulgado. Os mortos xa o están, cruzaron o limiar e están alén. Ese home que conduciu o tren ao seu destino tamén traspasou ese límite, tamén el está condenado xa á máxima pena para sempre. “Somos humanos!”, berrou por teléfono ao conducir o tren contra os muros da vía. Non hai exculpación posible, xa está condenado ese ser humano e quen estamos vivos e non temos xente nosa entre os mortos e feridos só podemos porlle unha man no ombreiro e dicirlle que o sabemos: é humano. E nós tamén, somos humanos e falibles.
Tan lonxe está Santiago de Madrid? Desa Moncloa que lles envía aos familiares un pésame polo "terremoto en Gansu". Onde é Gansu? Onde é Santiago? Non saben
A morte é a única e verdadeira medida das cousas da vida, esmaga as trivialidades, anula as distancias, devólvenos o sabor atroz de vivir e devólvenos ao que é primeiro, o asombro de estar vivos aquí. E o agradecemento por estalo.
Entre o terrible a única nota grotesca -é imposible que falte nestes tempos- deuna a TVE, que tratou como tratou unha desgraza tan grande. Foron tan poucos os mortos? Tan lonxe está Santiago de Madrid? Desa Moncloa que lles envía aos familiares un pésame polo "terremoto en Gansu". Onde é Gansu? Onde é Santiago? Non saben. Onde ocorreu unha desgraza. Onde hoxe, que é o seu día, non se celebra nada porque non podemos celebrar nada. Onde sinalaron a véspera da festa para que irremediablemente lembremos en anos sucesivos o sucedido, esta desgraza tan grande.
