Aínda que voces mais autorizadas que a miña xa están poñendo en evidencia como o coronavirus espide unha vez mais a autentica faciana da actual UEM. Unha unión que segue a senda marcada polo ordoliberalismo (neoliberalismo alemán) que beneficia extraordinariamente a grande banca e as multinacionais europeas e costa da maioría dos cidadáns europeos e moi especialmente das clases populares que vivimos na periferia de Europa. Malia esta abundancia de opinións non me resisto a avaliar as ultimas decisións das autoridades europeas intentando así deixar en evidencia a xustiza das criticas que están recibindo.
Se analizamos polo miúdo as medidas que as autoridades europeas veñen adoptando para facer fronte a crise provocada polo coronavirus (COVID-19) atoparémonos como “todo sigue practicamente igual que hasta agora”. Que sigue dominando tanto a ortodoxia monetaria, como a austeridade fiscal incluso en situacións críticas como a actual. Que o ordoliberalismo (neoliberalismo a alamana) non se cuestiona.
E ben certo que se flexibilizaron os criterios sobre o déficit. Pero resulta que a chamada regra de ouro do pacto fiscal (déficits estruturais anuais por debaixo do 0,5% do PIB) non a estaban cumprindo a maioría dos estados da eurozona. Ben vido sexa este novo criterio aínda que na práctica no resolve nada pois o problema non está nos gastos senón nos ingresos.
Pola súa parte o BCE ampliou a chamada expansión cuantitativa. Pero segue mantendo o criterio do Bundesbank de nada de eurobonos. O obxectivo é o do frear a suba da prima de risco (España, por caso, chegou a pagar xuros por riba dun 7% anual), necesario pero non suficiente posto que o problema está en que esta abondosa liquidez non chega as familias e as empresas. O BCE ofrece si “diñeiro barato”, a un tipo de xuro neutro (0%) e incluso negativo (-0,5%), pero non directamente aos estados senón ao través da banca privada. Unha banca que, como entidade privada, ten no mercado dos bonos unha das súas maiores fontes de ganancia: compra a un tipo de xuro neutro e vende a un tipo de xuro que, segundo o estado, pode ir dun -0,5% (por caso, Alamana) a un 1,5% ou 2% (Italia, Grecia...) no mellor dos casos. A expansión cuantitativa non so non serve para resolvelos graves problemas de demanda (consumo, investimento) senón que, como se puido veren dende que se instaurou por primeira vez (2015), para o que serve e para que se disparen as débedas públicas e privadas.
Finalmente abriuse a porta a axuda fiscal pero seguindo as normas do MEDE: nada de plans Marshall, nin de eurobonos. Axudas fiscais aos estados que as precisen si, pero condicionadas. Condicionadas, nada mais e nada menos, que aos criterios fixados polo MEDE (2012) o que supón darlle as axudas financeiras o carácter de rescates: axudas individuais condicionadas ao cumprimento dunha serie de obxectivos fiscais e monetarios de carácter moi restritivo. Velaí que pode seren avaliadas como “un castigo” por non facer ben os deberes, un castigo a xeito de mais austeridade. Aceptar este camiño sería aceptar que o coronavirus e froito das “malas políticas”. Aceptar o criterio de que “cada un se as arranxe como poida”, cando mais se necesita da cooperación internacional, e seguir poñendo aos estados europeos aos pes dos mercados financeiros.
Con todas estas actuacións se confirma unha vez mais que os dirixentes europeos en todo momento e lugar, incluso en situacións críticas como na actualidade, antepoñen os intereses dos mercados financeiros (liderados pola grande banca) aos intereses das maiorías sociais.
