Israel continúa cometendo crimes no corpo deses millóns de persoas que mantén encerradas en campos de concentración, tras roubarlle casas, terra e auga. Loxicamente os EUA, a OTAN, a ONU e a Unión Europea están indignadísimos e deciden impor sancións a... Rusia. E é que, señoras e señores, hai cousas que as verdadeiras democracias non están dispostas a tolerar.
Pero deixemos esas nimiedades e concentrémonos no cacho con óso e todo que temos entre dentes: Jordi Pujol, todo un personaxe.
Fago algo de memoria e recordo as maiores mobilizacións pola democracia na España postfranquista, "Llibertat, amnistia i estatut d'autonomia", aquela loita dos cataláns pola democracia era conducida pola esquerda antifranquista, que era o PSUC. Tras o regreso do presidente da Generalitat no exilio, Tarradellas, viñeron unhas cortes constituíntes e a redacción dunha constitución, baixo a tutela do Exército, na que participaron decisivamente os cataláns, tanto Roca pola dereita como Solé Turá pola esquerda. Pero foi CiU quen gañou as eleccións e comezou a época de Jordi Pujol, que foi case un reinado. Quen foi, ou quen é Jordi Pujol? Politicamente poderíase dicir que foi a continuación de Cambó, pero iso non explica o enigma humano. Ou é que non hai enigma en tal despropósito como o que se acaba de revelar?
Calquera que participa na vida pública transfórmase nun personaxe, no caso dos políticos é difícil dicir onde empeza e onde acaba a persoa por baixo do personaxe. O caso de Pujol parece o dun político puro, un actor completo, coma se un talentoso autor teatral, probablemente el mesmo, escribise unha obra que resultou todo un éxito. A obra comeza cun mozo da burguesía catalá que é detido e torturado pola policía franquista por facer propaganda catalanista, o mozo ingresa no mundo dos seus maiores e faise banqueiro e paralelamente político. Todo vai ben até aí pero, tachán!, uns fiscais impertinentes descobren un gran chanchullo no seu banco, como sairá o noso heroe de semellante tesitura?, pero o protagonista reacciona, tachán tachán, cun gran golpe de efecto e manexando a bandeira a modo de capote, "a min, que son Cataluña e quérenme tourear!", é el quen tourea finalmente á cuadrilla de fiscais. A continuación, e en recordo daquela xesta, o protagonista confecciónase un traxe de bo pano con aquela bandeira, cal relicario ambulante.
Pero non abonda a épica para reinar tantos anos, é precisa a astucia e as alianzas. Pujol reinou porque foi útil tanto aos seus representados, principalmente o empresariado catalán, como ao Estado e os seus gobernos. Encarnou a idea do catalán ideal existente en España, un grande actor "característico", e foi a garantía de que o catalanismo ladraba pero non mordía. Pujol foi a muralla que tanto garantía a existencia dunha Cataluña que existía a través da queixa como impedía o crecemento dunha verdadeira demanda de soberanía, era un muro brando que impedía crecer o independentismo. A figura de Pujol era útil ao nacionalismo españolista ultramontano tipo Rajoy e Wert, tiña un monicreque ao que zumbarlles, "Pujol, enano, habla castellano!", pero os poderes do estado sabían perfectamente que era necesario, sabían que era incómodo pero no fondo era dos seus.
Tanto é así que non foi CiU senón Pascual Maragall, cando o PSC, que se expuxo por primeira vez con tanta franqueza como determinación a renegociación do autogoberno catalán e o modo en que Catalunya se integraba en España, Pascual Maragall chegou a expor a dobre capitalidade, Madrid con Barcelona. Maragall pereceu emparedado entre descualificacións e esquecementos e tanto os demócratas españois como a sociedade catalá aínda non comprenderon o que significou e puido significar. Aquela negociación dun novo "estatut" máis amplo e cun recoñecemento nacional simbólico e a demanda dun papel máis importante de Cataluña en España foi cousa que deixou descolocada a CiU, cuestionou o modo en que se interpretou a autonomía na época pujolista e tamén a súa estratexia histórica (pero todo aquilo é auga pasada, a dereita e o Constitucional encargáronse de liquidalo, España é como é e punto).
Tarradellas era demasiado maior para ter un papel histórico na recuperación do autogoberno catalán e foi Pujol quen o fundou e modelou, actuou até hai catro días como o "pai da patria". A pregunta é, como se pode actuar así tantos anos sabendo que es un corrupto e defraudador? Aos españois resúltanos en grao sumo corrente e familiar que un gobernante sexa un corrupto e defraudador que cobre soldos, sobres e sobresueldos, aceptámolo, pero que o faga un gobernante e pai da patria catalá resúltanos escandaloso. Porque o é.
Porque, a diferenza de España, onde a conciencia cívica é tan débil e a cultura do pícaro tan aceptada, a sociedade catalá si cre en se mesma, os cataláns tómanse en serio como cidadáns: é que Catalunya, ese país de xente pragmática é un país idealista. É por iso que a principal estafa de Pujol non é co fisco, nin sequera con todos quen pagamos á facenda senón, principalmente, coa cidadanía catalá. O que fixo Pujol foi unha estafa histórica, rouboulle ao seu país orgullo, dignidade, moralidade e confianza en se mesmo.
Despoisde todo, Pujol non fixo outra cousa que o que facían outros, empezando pola Casa Real, pero iso non vai facernos esquecer que, tras caer o pano ao final da súa representación, apareza o actor espido e sen afeites como a máis grotesca caricatura que o españolismo construíu dos cataláns: un usurero ávido, taimado, falso... Un personaxe no que se concentra o peor dun grupo social. Nesa figura quererán moitos ver, agora máis que nunca, a todos os cataláns. E nesa figura que encarnou emocións, identidade e demandas lexítimas ten que verse agora a cidadanía catalá. A actuación de Jordi Pujol foi enfermizamente perversa.
Unha conduta tan irresponsable só se explica por un extravío psicolóxico absoluto, a profunda escisión íntima entre un actor que representa con convicción un ideal político e un individuo mezquino que se lucra aproveitándose do poder. E, ao seu ao redor, unha familia enferma do mesma síndrome de acaparamento e usura, todos envolvidos en espesas nubes patrióticas estupefacientes. Só se explica por un episodio de tolemia familiar, non me cabe dúbida de que Boadella sacará partido teatral dese cadro máis dramático que cómico.
Pero mentres roemos a carne e o óso non debemos deixarnos de preguntar, é casualidade que investiguen agora esas contas que levan aí décadas? É azar que unha semana antes de entrevistarse o presidente da Generalitat co presidente do Goberno, para pedirlle que a súa maioría parlamentaria permita que a consulta aos cataláns teña marco legal, aparezan as informacións que desenmascaran a Pujol, o pai da patria catalá e presidente do partido de Mas? Se alguén quere crelo é libre de facelo, pero eu non o creo.
O estado está a reaccionar desde hai tempo contra o proceso catalán, vaino a facer con todas as súas forzas e agora empezan as verdadeiras descargas. As contas desa curiosa familia e a corrupción política á súa ao redor seguirá emerxendo en agosto, antes da Diada en setembro e da consulta en novembro, só agromou tras tantas décadas cando a sociedade catalá expuxo unha crise de estado que está a obrigar a que todo o mundo sexa agora federalista. Demasiado tarde, había que selo hai anos e de boa fe, non por oportunismo ou por forza. A identificación entre Pujol e Catalunya, a destrución da imaxe da sociedade catalá en España, a ridiculización e descualificación dunha consulta á que os medios españois cualifican unanimemente de "soberanista"..., son o escenario previo para reducir enerxicamente ás provincias rebeldes.
Jordi Pujol non é Catalunya, non o foi nunca aínda que el o pretendese e moitos votantes cresen que el era unha encarnación. E non o é tampouco porque o queiran agora os sicarios dos poderes do estado que estes días morden con fruición a peza cobrada, todas as enquisas din que a maioría social catalá é progresista e que a demanda nacional vai acompañada de crítica ás políticas económicas e sociais. De feito este episodio cataclísmico protagonizado polo Fundador é o final dun proceso no que está a cambiar o protagonismo na sociedade catalá, o declive dunha burguesía endogámica e o ascenso doutros sectores sociais. Pujol e Duran son o catalanismo de clase que está a ser apartado.
Terán razón ou estarán equivocadas pero Catalunya son eses millóns de persoas que queren votar libremente o seu destino, e cando os que gozan agora acaben de devorar a Pujol esas persoas seguirán estando aí.
Os dous partidos que representan e identifícanse co estado tal cal é hoxe, PP e PSOE teñen un pacto de ferro. Que o novo secretario dos socialistas iguale o independentismo, unha opción política tan discutible como calquera outra, con delincuentes canallas que atacan áas mulleres só demostra que hoxe día tan pervertida está a palabra "liberal" como a palabra "socialista". Na Unha, grande e libre perseguían ao "separatistas" pero tamén aos "rojos", Sánchez non ten de que preocuparse. Até onde están de acordo Rajoy e Sánchez? E ese é o futuro xuvenil que nos promete o Partido Socialista? Este tempo sen escrúpulos é miserable até no futuro que nos ofrecen.
