Na estación de transferencia a Manhattan coñecéronse miles de persoas que a usaron para cambiar de tren durante décadas; moitas só se viron unha vez, algunhas fixeron amizade e unhas poucas ata namoraron; mesmo de divorciados se reencontraron nela. John Dos Passos cóntao nunha novela pesimista que escribiu no comezo do século XX; acordei nela estes días cando volvín á cafetería Manhattan, unha das que teño no meu barrio. Intentei lembrar a quen coñecera alí e non vía xa fai tempo. Niso, unha destas persoas entrou, sentín ledicia e convideina a unha cervexa; pensei que realmente o único que nos unía era o lugar, no que tampouco falaramos tanto; pero era “un dos do Manhattan”.
Dos Passos naceu en Chicago no 1896, seu avó foi un comerciante da illa de Madeira; en 1925 publicou Manhattan transfer, novela feita de relatos fragmentarios que retrata o New York dos tolos anos 20. Algo así podería acontecer nun bar, por ser o lugar no que se cruzan centos de vidas ó longo do día; pretexto para unha narración intermitente. Mais, unha cafetería é o escenario no que se desenvolve a vida laboral dunha camareira que, sumadas as horas día tras día ó longo dos meses e dos anos, supón un anaco importante da mesma. Este é o caso de Pili, que abre todas as mañás de luns a sábado.
Quixen preguntarlle cando empezou a traballar na hostalaría; por que?; acaso é algo vocacional ou non máis que unha saída laboral de entre tantas outras. Que lle gusta do seu traballo; será o trato coa xente; porque ela é sociable e amable, alegre; meticulosa; fai tantos cafés diferentes, personalizados; só curto, só americano, cortado, con leite, manchado, ben quente, morno, sen escuma, con crema, sen crema, con leite desnatado, etcétera. Que pensou cando a pandemia pechou a cafetería; temeu perder o traballo; sopesou reciclarse e mudar de sector; contaríame a realidade dos ertes; e agora, como verá o futuro?. Quixen facerlle estas preguntas varias veces, mais sempre ten moito traballo.
Entre as botellas á venda hai libros, collín un de Olga Novo. Linlle uns versos e ela sorriu, logo deunos por rir
Chus e Serafín son os donos do negocio, traballan nel tamén. Supoño que sufriron caladamente polo que tanto lles custou sacar adiante. A vida dos tres xira arredor da deserta barra; alí quedan, despois de pagarlles as consumicións. Boa xente.
Deixamos atrás este local que rende homenaxe á icónica illa da desembocadura do río Hudson; despois de tantos meses con restricións, o que antes era anódina rutina é agora algo case festivo; así é que, caendo a tarde, entramos na despensa do Saa, aberta fai uns 50 anos na rúa luguesa Salvador de Madariaga. Onde o taberneiro resiste como o vello pescador de Hemingway, daquela amigo de John Dos Passos, tenaz e firme na derrota. Pedímoslle unha cervexa artesá e un mencía da Ribeira Sacra. Entre as botellas á venda hai libros, collín un de Olga Novo. Linlle uns versos e ela sorriu, logo deunos por rir; pensamos se terá razón Rosa Montero na súa última novela La buena suerte, a ledicia é un hábito. Recuperémolo!
