Amosarlle ao gran público atractivos destinos do mundo nunha entrega coloquial, áxil e libre de arduas referencias, parece todo un acerto. Pero todo iso non é froito dunha afortunada ocorrencia. As técnicas de mercado teñen moito que ver cos excelentes resultados deste produto audiovisual

Seguramente coñezan vostedes a fórmula televisiva sobre viaxes iniciada por Tele Madrid con Madrileños por el mundo e logo profusamente imitada por distintas cadeas. Básicamente, recolle visitas turísticas da man dun compatriota residente no estranxeiro pola súa localidade de acollida. O espectador pode desfrutar así dun itinerario informal con paradas en rúas significativas, monumentos típicos, eventos locais e lugares curiosos.

Amosarlle ao gran público atractivos destinos do mundo nunha entrega coloquial, áxil e libre de arduas referencias, parece todo un acerto. E tamén o parece que a visita conte coa complicidade dun guía non profesional que fala da súa orixe, presenta a súa familia e conta onde traballa. Pero todo iso non é froito dunha afortunada ocorrencia. As técnicas de mercado teñen moito que ver cos excelentes resultados deste produto audiovisual.

Non fai falta aclarar que o groso da poboación emigrante non está formada por esa xente tan desenvolta e privilexiada que nos leva de visita

Comecemos por destacar o espírito abertamente consumista e narcisista que impregna os episodios. Sen dúbida, trátase dunha estratexia para garantir a sintonía cun amplo sector do público que desfruta mirándose no espello ficticio da abundancia e do benestar. Os propios condutores adoitan ser persoas de relevante posición social e formación superior. Con frecuencia, trátase de profesionais moi cualificados, funcionarios de alto nivel ou poderosos empresarios. Casualidade? Probablemente, non. Máis ben parece que as súas carismáticas traxectorias constitúen un dos reclamos do programa. Fíxense, se non, como o reporteiro que os acompaña celebra cada un dos seus méritos con infantís aspaventos de admiración, confirmando así que o éxito persoal é parte integrante do espectáculo.

 Entre toda a variedade patrimonial, histórica e social dun país estranxeiro, a proporción de esceas ambientadas en tendas guapas, restaurantes de moda ou rúas con caché é maioritaria. 

Dende logo, non fai falta aclarar que o groso da poboación emigrante non está formada por esa xente tan desenvolta e privilexiada que nos leva de visita. Evidentemente, foron seleccionados. Pero o artificio non acaba aí, porque entre toda a variedade patrimonial, histórica e social dun país estranxeiro, a proporción de esceas ambientadas en tendas guapas, restaurantes de moda ou rúas con caché é maioritaria. Para ilustralo, venme agora á memoria como xustificou a esposa dun potentado a súa parada nun exclusivo centro comercial dunha cidade árabe: “Y ahora os traigo aquí ¡¡porque es donde siempre quedo para hacer mis compras con estas looocaaassss!!”, dixo mentres abrazaba a dúas amiguis vestidas como para unha voda. A muller debeu pensar que para coñecer as esencias daquel país o mellor era pasearnos entre apabullantes escaparates de luxo.

En realidade, a propia filosofía pecuniaria do programa induce aos condutores a que revelen os prezos de cada cousa, clasifiquen o estatus socioeconómico da súa zona ou informen do custo dos distinguidos servizos que desfrutan. Así é, mediante un despregamento de pura vaidade e narcisismo, como os simpáticos partenaires botan combustible nas aspiracións dos tele-turistas para que permanezan embelesados diante desas estampas de vida chic.

Se con estes programas de narcisistas polo mundo pretenden vostedes coñecer sociedades, historias ou paisaxes diferentes, mellor que sigan zapeando

Como espectador, lamento que o gran potencial desta ferramenta divulgativa para achegar xentes, culturas e vidas enriquecedoras acabe convertida nunha montaxe frívola para improbables candidatos á dolce vita. Descoñezo se as espontáneas descricións dos emigrantes forman parte dun guión, pero co tempo xa estou a interpretalas coma un refrito de datos para darlle aos encontros un barniz cultural. Dende logo, de viaxes e cultura o programa vai escaso. A única dúbida realista é se estamos diante dunha frívola reportaxe sobre ocio e consumo ou se nos están a ofrecer un puro reality que fantasea con estilos de vida pouco accesibles para o espectador e vende trozos da vida privada dos protagonistas. 

O espectador hedonista poderá soñar con alcanzar o nirvana do consumo desenfreado e da distinción. O espectador masoquista desfrutará dunha experiencia autolesiva consistente en que lle refreguen pola cara uns privilexios que, lamentablemente, non están ao seu alcance

Tampouco quixera ser inxusto negándolles o valor humán, patrimonial e social de moitas das esceas que recollen. Pero o certo é que a descrición das xentes e das características do lugar elixido acaba resultando case sempre irreais e fóra de contexto. Ao rematar queda un coa sensación de ter visto un spot publicitario da boa vida que, baixo a coartada de coñecer mundo, acaba regalando un paseo chencho entre estilosas tendas, barrios para turistas, actividades divertidas ou mansións onde veranean as celebritys.

Se con estes programas de narcisistas polo mundo pretenden vostedes coñecer sociedades, historias ou paisaxes diferentes, mellor que sigan zapeando. A outra opción é desfrutar sen complexos destas simpáticas performances de emigrantes presuntuosos. O espectador hedonista poderá soñar con alcanzar o nirvana do consumo desenfreado e da distinción. O espectador masoquista desfrutará dunha experiencia autolesiva consistente en que lle refreguen pola cara uns privilexios que, lamentablemente, non están ao seu alcance. En calquera dos casos, deséxolles unha feliz viaxe.