Nin todas queren, nin pretenden selo. Cando Blanco Valdés estima que todas as que se presentan en Galiza serán galegas tampouco está a ser inocente nin, moito menos, a describir a realidade dun xeito obxectivo e indiscutíbel. A connotación, en política, pesa máis que a denotación. Así a calificación dunha candidatura como galega, no contexto dunha Galiza negada como nación, amosa unha serie de fasquías que referencian a defensa dos intereses do país e das súas xentes coma eixo director o que non todas as candidaturas procuran.
Evidente caben perspectivas e enfoques. Haberá quen, dentro da lóxica estatal, defenda o carácter español de todas as candidaturas dado que o marco xurídico das eleccións é o dun Estado soberano que ten competencia plena sobre os procesos electorais, e o territorio galego fai parte desa soberanía. Tamén cabería considerar que as candidaturas, ao seren por representación provincial, poderían definirse coma coruñesa, pontevedresa, ourensá ou luguesa sen máis pretensións.
E que dicir da morea de adxectivos que se poden atribuír, explícita ou implicitamente, a unha candidatura? Candidatura progresista, popular, conservadora, unitaria, centrista, liberal, de esquerdas, ampla…onde as percepcións subxectivas sobre a correspondencia coas prácticas reais acadan enormes diferenzas.
Mais, centrándonos no locus de representación que simboliza a caracterización como galega dunha candidatura, haberá que ter en conta que a lei estabelece que a soberanía reside no pobo español e que os deputados e senadores representan a ese pobo. A soberanía non se recoñece, e xa que logo se nega, fóra deste ámbito. Cando forzas políticas españolas, crentes e practicantes nesta configuración, elaboran listas electorais para se presentaren nas divisións territorias provinciais de Galiza non por isto son galegas; son candidaturas españolas, e por elas recoñecido e defendido, que ademáis de no resto das provincias tamén se presentan aquí. Non é a defensa da soberanía de Galiza, a soberanía do pobo galego, o que van defender. Poderán ser máis ou menos sensíbeis aos elementos diferenciais das “comunidades” mais non van actuar como representantes dunha nación que é negada como tal e na que tampouco acreditan. Acreditan en España e por isto o seu xeito de organización e actuación se correlaciona con ese ámbito.
A interpretación sempre debe ser contextual, e así debemos preguntarnos polo significado da candidatura galega. Un xornal madrileño, con suplemento autonómico, non se converte en galego nin ninguén así o considera. As seccións territorias de moitas entidades, de todo tipo e condición, que operan en galiza non son galegas nin o reclaman. As industrias de enclave, que polo mundo adiante están nas xeografías e non nas economías das nacións, non deixan de ser foráneas por moitos donativos e becas que financien no país. Se unha candidatura ou unha forza política está cómoda como española, se considera española e acredita en España non hai que forzala a que se vista de galega. E tampouco se deixan forzar, todo hai que dicilo! Se unha candidatura, malia o sistema de representación electoral español, é constituída aquí con forzas propias, se considera galega, defende a soberanía do pobo galego, da contas ao electorado galego e actúa para que, entre outros obxectivos, a nación negada se constrúa en liberdade, logo é galega.
E de certo que esta é unha opción política e organizativa lexítima e diferente das españolas, tendente a consecución dun suxeito político soberano. A esixencia de recoñecemento do noso feito diferencial, a afirmación da pertenza á comunidade negada eríxese nunha necesidade de afondamento democrático fronte ao silenciamento e a negación da identidade. Negación que historicamente o españolismo sempre procurou orixinando, deste xeito, a infravaloración e o auto-odio, provocando danos e feridas na nosa autoestima con consecuencias catastróficas para o progreso e facilitando o sometemento e a dominación. Non, non todas son galegas!
