Se daquela existira o premio Darwin, que galardoa os finamentos máis absurdos acadados por un ser humano, este garda grego sería o favorito da edición de 1925. Os búlgaros asumiron que se tratara dunha tentativa de invasión. E axiña tomaron represalias, atacando o posto grego de onde saíra can e garda, na cordilleira de Belasica. 

Ao demo do can, un bo día, deulle a arroutada e escapou, collendo polo camiño do monte. O dono saíu tras del co posto.

–Draco! Draco! –nome ficticio que coido axeitado pra conxunturas balcánicas– Tira pra casa, Draco!

E o can, que lle marcara distancia, veña virarse pra lle urrar ao home que non. Que se esquecese del e o deixase ir ao seu. Estaba farto daquela vida escrava de garita e corneta.

–Draco... Draco... estasme a anoxar, Draco!

E volta retrucarlle o can con ladridos de quero ver mundo, liberdade, liberdade, bendita liberdade, afastándose máis e máis polo costento camiño arriba.

–Voute mallar a paus, Draco, xúrocho por Deus! Hoxe non ceas! Que veñas digo!

E nesas andaban, avanzando e alancando, correndo, trotando, a berros e ouleos, sen ter conta xa de onde foran parar nin canto tempo pasaran na chanza.

Un sentinela búlgaro, de patrulla pola zona, albiscounos, e sen lle facer falla preguntar ti de quen ves sendo, comezou a arrebolar tiros. Chapodou axiña ao perseguidor. Que saibamos o can continuou a fuxida, ileso e ao fin ceibo, aínda que esa noite pasase sen cear.

O defunto dono, en aparencia un tipo de cognición tirando a curta, vestía o rechamante uniforme grego. Completo. E, a ben seguro, fusil ao ombreiro. Din que non lle pasou nin pola idea sacar a casaca por causa da présa. Difícil de crer se non sumas extras. Nesa gama que vai dende un exceso de bebidas espirituosas a un revolto de cogomelos apañados sen coñecemento.

Mais como non é posíbel aseveralo, digamos que dalgún xeito misterioso, arcano e escuro, esqueceulle que era un garda de fronteira e que pra alá do monte era xa outro país. Que ese país e mailo seu estaban a matar. A tensión polas nubes. O odio recíproco en máximos.

Se daquela existira o premio Darwin, que retranqueiramente galardoa os finamentos máis absurdos acadados por un ser humano, este garda grego sería o favorito da edición de 1925. Pola sobresaínte estupidez amosada na súa procura da morte e, como mérito engadido, por desencadear unha guerra.

Isto é así porque os búlgaros asumiron que se tratara dunha tentativa de invasión. Deberon considerar que neutralizaran á avanzada. E axiña tomaron represalias, atacando o posto grego de onde saíra can e garda, na cordilleira de Belasica. O capitán do posto e máis outro garda, sen dúbida namentres amentaban á nai que malparira ao espelido compañeiro, caeron mortos baixo o fogo búlgaro.

Foi dese xeito como se iniciou a Guerra do Can Fuxido ou Incidente de Pétrich

Foi dese xeito como se iniciou a Guerra do Can Fuxido ou Incidente de Pétrich. 

Nunha esquina do cuadrilátero, Grecia, nun momento convulso da súa historia política, aínda que quizabes non sexa moito dicir, xa que estes momentos son abondosos na súa historia contemporánea.

Un ano antes, en 1924, proclamárase a Segunda República Helénica, froito dun golpe de estado que depuxo ao monarca, bisavó materno dun coñecido noso, Felipe VI.

As aspiracións nacionalistas gregas ían na dirección de recuperar tódalas terras irredentas da época clásica en mans de Turquía, e mesmo devolver a capitalidade a Constantinopla, nada menos. Atatürk derrotounos finalmente en 1922 e truncoulles o sono

Grecia viña de estar en guerra coa esfarelada Turquía, reducida á mínima expresión polo Tratado de Sèvres. Fora unha longa contenda, continuación natural da Grande Guerra, de xeito que por alá non se detiveran as hostilidades ao finalizar aquela en 1918.

Porque as aspiracións nacionalistas gregas ían na dirección de recuperar tódalas terras irredentas da época clásica en mans de Turquía, e mesmo devolver a capitalidade a Constantinopla, nada menos. Chamábanlle a Megáli Idéa (a Grande Idea, xenial e realista como poucas, dende logo). Un exército turco moído e nas peores horas, pero liderado polo máis que capaz Atatürk, derrotounos finalmente en 1922 e truncoulles o sono. 

A animadversión de Bulgaria contra de Grecia deviña daquel espazo montañoso de onde fuxiu o can. Dende 1913 a zona da cordilleira de Belasica, que aínda a día de hoxe separa Bulgaria, Grecia e Macedonia do Norte, converteuse en problemática

Culpouse da dolorosa derrota á monarquía, e o avergoñado exército propiciou o golpe. Del saíu República por saír algo, xa que eran os xenerais os que realmente controlaban a tremoia. Un deles era Theódoros Pàngalos que logo, en 1926, foi ditador por curto espazo de tempo. E xacando nin se molestou en variar a nomenclatura republicana con cínicos eufemismos lingüísticos. Todo estaba patas pra riba naquela Grecia anoxada. Había algo de pueril nos comportamentos porque só importaban o orgullo e as aspiracións.

Pàngalos foi o que dirixiu as operacións gregas na Guerra do Can Fuxido.

Contra da outra esquina do cuadrilátero, Bulgaria. A súa animadversión contra de Grecia deviña daquel espazo montañoso de onde fuxiu o can. Falemos do lugar: Dende 1913 a zona da cordilleira de Belasica, que aínda a día de hoxe separa Bulgaria, Grecia e Macedonia do Norte, converteuse en problemática. Xurdira o conflito por causa da división daquela rexión histórico-étnica, a Macedonia, a Gran Macedonia, a patria de Filipo e Alexandre Magno.

Bulgaria, Grecia, e tamén Serbia, botáronse sobor dela coma lobos. Cada un pretendíaa enteira pra si. Xa que logo, en 1913, deron en matarse mutuamente pra acadala.

Bulgaria, Grecia, e tamén Serbia, botáronse sobor dela coma lobos. Cada un pretendíaa enteira pra si. Xa que logo, en 1913, deron en matarse mutuamente pra acadala. A que saíu peor da disputa foi precisamente Bulgaria, que coidaba ser a gran potencia bélica dos Balcáns pero que, ao cabo, perdeu até os aneis en cousa dun mes

A que saíu peor da disputa foi precisamente Bulgaria, que coidaba ser a gran potencia bélica dos Balcáns pero que, ao cabo, perdeu até os aneis en cousa dun mes.

Logo, coa carraxe, no 1914 meteuse de cabeza na Grande Guerra, no bando perdedor das Potencias Centrais e de Turquía, daquela aínda Imperio Otomán, porque lle prometeran Serbia enteira e case que toda a cobizada Macedonia.

E aí si que rematou de perder a camisa. Un desastre completo en tódolos eidos. Máis de medio millón de búlgaros pereceron na conflagración, case o 13% da súa poboación. Esquilmáronlle territorio tódolos veciños, sendo o anaco maior o que atinxiu Grecia, a Tracia Occidental. 

En 1925 cando o can decidiu coller pró monte, Bulgaria estaba nunha situación moi semellante á dunha guerra civil

Os disturbios e a violencia nas rúas convertéronse en cousa diaria. O rei, ou tsar sendo precisos, abdicou. Había un herdeiro mozo, Boris III, e antes que republicanos ou militares enchesen o baleiro, foi axiña proclamado novo tsar. Mais déronlle por tódolos lados. Vivía na paranoia constante. Sufriu atentados anarquistas e non anarquistas a carradas, impuxéronlle ditadores de toda índole, un pouco radicais de esquerda, un pouco ultranacionalistas de dereita, namentres as guerrillas, roxas e brancas, inzaban de pavor as zonas rurais. E pra 1925, cando o can decidiu coller pró monte, Bulgaria estaba nunha situación moi semellante á dunha guerra civil.

Tralo asalto búlgaro ao posto do can, o exército grego cruzou resolto a fronteira baixo as ordes de Pàngalos. Ocupou dez aldeas búlgaras, matando a medio cento de civís, e enfilou pra capital da Macedonia búlgara, Pétrich, coa intención de se facer con ela

Polo dito, conclúese que os dous púxiles, Grecia e Bulgaria, non atravesaban polo seu mellor momento. Viñan ao combate xa mazados, cellas con suturas, ollos inchados e pómulos vermellos. Agás polo odio que se tiñan, e a carraxe ancestral polos territorios que cada un consideraba de seu, poucos folgos ficaban pra se volver enlear a puñada limpa.

Tralo asalto búlgaro ao posto do can, o exército grego cruzou resolto a fronteira baixo as ordes de Pàngalos. Ocupou dez aldeas búlgaras, matando a medio cento de civís, e enfilou pra capital da Macedonia búlgara, Pétrich, coa intención de se facer con ela. Ao exército búlgaro nin se lle dera orde de mobilización. Deixaran a defensa nas mans de partisanos e o caos era a norma.

Cando Pàngalos ía ordenar o asalto de Pétrich, chegaron a Atenas e máis a Sofía senllos telegramas, remitidos por Aristide Briand, entón Presidente do Consello da Sociedade de Nacións. Nel instaba aos dous bandos a deter as operacións, ameazando con sancións

Cando Pàngalos ía ordenar o asalto de Pétrich, chegaron a Atenas e máis a Sofía senllos telegramas, remitidos por Aristide Briand, entón Presidente do Consello da Sociedade de Nacións, esa eivada ONU que se construíu trala primeira das Guerras Mundiais.

Nel instaba aos dous bandos a deter as operacións, ameazando con sancións. Prometía que a Sociedade de Nacións mediaría e se faría cargo da situación. O efecto foi inmediato. Ámbolos estaban cansos de máis de liortas, internas e externas, como pra expoñerse agora a apañar labazadas internacionais. Un moito que perder e pouco que gañar de manual. Abondo embarazoso ía ser explicar o tema do can e o garda que detonara aquela surrealista embrolla.

Pàngalos houbo de se retirar en contra da súa opinión, rabiado. Vira alí unha oportunidade de ouro pra anexar Pétrich a Grecia, mesmo un bo anaco da Bulgaria, e case sen oposición. Así foi que, cheo de rancor, ao ano seguinte se proclamou ditador, represaliando aos galiñas que o afastaran da gloria

Pàngalos houbo de se retirar en contra da súa opinión, rabiado. Vira alí unha oportunidade de ouro pra anexar Pétrich a Grecia, mesmo un bo anaco da Bulgaria, e case sen oposición. Así foi que, cheo de rancor, ao ano seguinte se proclamou ditador, represaliando aos galiñas que o afastaran da gloria.

A Sociedade de Nacións amoestou aos contendentes e instounos, coma a nenos pequenos, a mellorar a organización dos seus postos fronteirizos. -E pra pechar o tema, propuxo o pago de indemnizacións, de Grecia a Bulgaria polo mal ocasionado na campaña de Pétrich e de Bulgaria a Grecia pró sustento das familias dos gardas mortos, incluída a do dono do can, por insistencia de Pàngalos. Colofón perfecto coma running gag desta historia. Éche ben certo que as parvadas, cando comezan coma parvadas, adoitan rematar, de xeito fluído e inexorábel, cunha parvada. 

Do destino do can, do noso Draco, nada sabemos. Foi libre cando menos o primeiro día. E, aínda sen nome confirmado nin pedigree coñecido, está nos libros de historia canina, ao carón de Laika, como primeiro can que iniciou unha guerra, aínda que fose pequena.

Por suposto, nin Laika nin el foron realmente responsábeis de nada. Todo é humano. Tanto os propósitos elevados como as absolutas necidades.