Hoxe, mesmo con coñecementos amplos é difícil amañar máis aló de algunha pequena cousa, sen ter o permiso, vía compra de máquina diagnosticadora e outros ferregachos subministrables pola empresa construtora

Reparar. Unha palabra á que se lle anexan significados en diferentes contextos, e ó tempo, é clara: a primeira acepción no dicionario da RAG é 'Devolver ao bo estado [algo que estaba deteriorado ou avariado]'. E logo, 'Realizar unha acción tal que diminúa ou faga desaparecer os efectos daniños, negativos ou prexudiciais de [outra]'. E aínda, 'Restablecer [a forza, o ánimo etc.]'. É dicir, tres significados que están relacionados.

Aínda así, aclaro: non me refiro aquí a cousas como reparar danos de guerra (moito se podería falar sobre iso nestes tempos), senón á simple reparación de útiles e aparellos. Unha ollada sobre algo no que a UE, mediatizada por intereses diversos, só hai un mes (23 de abril) que chegou a un ditame descafeinado e difícil de que del resulte o impacto que debera. Cabe dicir algo como ‘Non é para menos, a situación é abondo complicada’...

En tempos, desparafusador, chave inglesa, lima, e pouco máis, a máis de paciencia e interese, permitían amañar un coche a alguén cun pouco de coñecemento e mans. Hoxe, mesmo con coñecementos amplos é difícil amañar máis aló de algunha pequena cousa, sen ter o permiso, vía compra de máquina diagnosticadora e outros ferregachos subministrables pola empresa construtora. Empresa que así ten suxeitos e controlados ós talleres, convertidos á súa volta en imprescindibles para os usuarios finais.

A proposta da UE para procurar que as cousas se podan reparar, dá un número importante de pasos (incluíndo a prohibición por contrato de prácticas empresariais que impidan a reparación ou o facilitar o acceso a documentación e repostos). Mais non é doado, e falla en poñer coto ás restricións pola chamada propiedade intelectual e o dereito de copia, o que usado como arma pode anular todo o resto de melloras

E, quen di coches, di, a diferentes escalas de posibilidades, case calquera aparello, de móbiles -xa feitos para que non se podan nin abrir- a lavadoras -que case pode dicirse que levan data de caducidade- ou impresoras -fabricadas mesmo para pararse a partir dun certo número de copias-. Aparellos todos os citados que nos levan, xunto con outros como as lámpadas que nos iluminan ou as medias, a outro concepto xurdido no século XX, a obsolescencia programada. É dicir, o facer obxectos a posta para que non duren moito para que haxa que comprar outros novos (e polo tanto, seguir dando cartos ó fabricante). Algo que é contraproducente non só polo que significa de necesitar recursos para a fabricación que de algures teñen que saír, co impacto medioambiental correspondente, senón tamén por primar ás empresas que o practican fronte ás que non o fan (cun pernicioso efecto económico de primar o mal feito). Se en tempos Philips facía rasuradoras 'eternas', unha vez vendida unha a un home, este non tiña que comprar outra ata moito tempo despois. Así, se outra marca 'X' as facía cunha duración estimada poñamos, a cuarta parte, no mesmo tempo abríaselle tres veces máis oportunidades de futuras compras, e polo tanto, de ingresos e ganancias. Ese é o resume, aínda que o comercio sexa máis complexo, tendo que considerar outras cousas como o custe de materiais e man de obra (menor no caso de 'X') e que o lapso de tempo de uso sexa abondo para que non sexa tan evidente para o cliente que a inversión nunha máquina de 'X' non pode competir en custo en relación ó servizo prestado.

Volvendo á reparación, hai tempo que os reloxos de pulseira tradicionais pasaron a ser irreparables máis aló do cambio das pilas en caso de que esa sexa a fonte de enerxía (imposible abrilos sen ferragachos especializados) ou do remprazo do conxunto da maquinaria. É dicir, tirando dunha necesidade extra de recursos, eliminando capacidades técnicas da poboación (e polo tanto tamén posibilidades de desenvolvemento) e manténdoa cativa de novas compras. Algo ben diferente do que se trataría en cambio, ó facer a reparación en troques de cambiar o aparello na súa totalidade. E, mentres, seguimos dependentes, sen liberdade para usar o que ‘é noso’ como se fora noso.

A proposta da UE (a ‘Directiva’, termo legal que emprega a UE) para procurar que as cousas se podan reparar, dá un número importante de pasos (incluíndo a prohibición por contrato de prácticas empresariais que impidan a reparación ou o facilitar o acceso a documentación e repostos). Mais non é doado, e falla en poñer coto ás restricións pola chamada propiedade intelectual e o dereito de copia, o que usado como arma pode anular todo o resto de melloras.