Nas últimas semanas a prima de risco (diferencial entre os bonos español e alemán a 10 anos) experimentou unha apreciable reducción por debaixo dos 300 puntos, chegando a situarse no nivel dos 250 por primeira vez en máis de 2 anos.
A raiz das diversas interpretacións que se poden ler nos medios e nas redes sociais ao respecto, decidin realizar a seguinte análise. O obxectivo é respostar dúas cuestións acerca da reducción da prima de risco:
1. Ata que punto a reducción da prima de risco se debe á evolución do bono alemán, mais que do español;
2. Ata que punto a apreciación do bono español se debe ás compras dos investidores extranxeiros (o que se interpretaría como mellora da confianza na economía española).
No gráfico a continuación mostramos a evolución dos bonos español e alemán (a diferencia entre ambos sería a prima de risco) desde o 1 de xaneiro de 2012 a hoxe, 22 de agosto de 2013.
Series temporais. Distinguense claramente 3 periodos na evolución dos mercados de débeda: (1) ata a intervención do ECB en xullo de 2012, no que a prima de risco dispárase máis de 300 puntos, denominado S1; (2) desde a intervención do ECB ata o mínimo alcanzado pola rendibilidade do bono español o 3 de maio de 2013, o 4,01% para unha reducción da prima de risco de 300 puntos, denominado S2; e (3) a partir de maio, no que a rendibilidade do bono alemán vense apreciando significativamente desde o 1,17% ao 1,92%. Unha das razóns para facer esta análise foi que me chamou a atención o aparente cambio de correlación entre ambos bonos desde que se iniciou o último rally descendente da prima, isto é, desde o 22 de xullo. Por iso, divido o terceiro periodo en dous subperiodos, S3 e S4.
Interpretación. As tendencias son bastante claras. En S1 a correlación entre ambos bonos é completamente oposta (-0,87): o pánico nos mercados de débeda dos países preferentes busca refuxio na débeda alemana. A prima de risco aumenta 300 puntos, explicados ao 87% polo rally do bono español. Durante S2 as tendencias invírtense: volve o diñeiro á debeda española, o bono corrixe e a prima cae 300 puntos explicados ao 80% pola recuperación do bono español. A correlación entre ambos bonos e case nula, principalmente polo movemento lateral do bono alemán.
En S3 a correlación en ambos mercados é case total (0,91). Ceteris paribus, a prima debería terse apreciado 0,59% pero o fai en menor medida (0,32%) porque o mercado alemán tamén experimenta maiores rendibilidades. Unha posible interpretación sería que outros mercados (bolsa?) se estarían beneficiando desta saída de capitais na renta fixa, pero non atopo correlación evidente nos principais mercados europeos. Por último, en S4 a correlación cambia totalmente (-0,74): o bono alemán depréciase mentras se revaloriza (sube o prezo, cae a rendibilidade) o bono español.
Pregunta 1. Canto explica o bono alemán da reducción da prima de risco? No rally de agosto (periodo S4), o 77% da reducción da prima se debe á maior rendibilidade que pagan os bonos alemáns. Desde maio (S3 + S4) o efecto é máis notable: a prima reducíuse apenas 20 puntos básicos, pero só por efecto do bono alemán tería que terse reducido 67 puntos: o bono español está hoxe medio punto por riba (4,01% vs 4,48%).
Con todo, que a reducción da prima se deba principalmente ao mercado de débeda alemán tamén ten unha posible interpretación alternativa
Con todo, que a reducción da prima se deba principalmente ao mercado de débeda alemán tamén ten unha posible interpretación alternativa. Explícoo no seguinte punto.
Pregunta 2. Ata que punto existe un efecto confianza? En primeiro lugar, o rally da rendibilidade alemana desde maio tamén se pode interpretar como unha normalización da situación: Alemaña foi a principal beneficiaria dos pánicos nos mercados de débeda periférica, puidendo financiarse apenas ao 1% a 10 anos, e incluso con rendibilidades negativas nos tramos máis curtos da curva de tipos. Os capitais están saíndo da débeda alemana cara a débeda periférica, e isto, en principio, podería interpretarse como a creencia dos mercados en que a crise do euro e da eurozona se dilúe.
Alternativamente, podemos analizar o efecto confianza dos investidores internacionais na economía española contrastando a evolución do bono español coas compras de investidores internacionais facilitadas en Tesoro.es. A táboa a continuación mostra dita análise.
Tomo datos mensuais (dato a fin de mes) para a prima de risco xa que os datos de Tesoro son mensuais. Introduzo tamén na análise as compras realizadas polas entidades de crédito españolas, xa que segundo apuntaba recentemente Jose C. Díez no seu blog ("quien compra nuestra deuda pública?") a máis longo prazo, desde 2010, "los inversores internacionales no han aumentado sus compras de bonos desde 2010 cuando comenzó la Crisis del Euro. El 75% del aumento de la deuda pública desde 2010 lo ha comprado la banca española y el resto son fondos de inversión y compañías de seguros españoles."
Con todo, cando analizamos os datos desde setembro (para datos mensuais, a caída da prima de risco comeza con forza a partir de finais de agosto) observamos que a correlación entre as compras dos investidores internacionais e a rendibilidade do bono español é fortemente negativa (-0,70). Traducindo: si se observa un efecto confianza do mercado internacional. Desde setembro, cando o diñeiro de fora entrou, a rendibilidade do bono caeu. O mesmo efecto non se observa coas compras dos bancos españois (mais ben o contrario), polo que non cabe interpretar que a evolución do bono español nos últimos meses se deba ás compras da banca.
