"É o Resurreixon Fes", dicíalle a un ancián o seu acompañante. E precisou: "o concerto dos rapaces". A aclaración despexaba a sorpresa ante a multitude (máis de 80.000 almas) que convocou o Resurrection Fest: o festival de música "extrema" que, desde hai 12 anos, se celebra en Viveiro. Tres días de estrondo que vivimos en familia. Algúns coñecidos pasaron a considerarnos a prole dos Monster. Debiamos ter ido a Disneylandia.

Fomos ao Resu porque as nosas orixes están en Viveiro. E, postos a escoller un parque temático, optamos polo que ofrecía a traca pirotécnica de Rammstein que coroou a edición deste ano. No canto do castelo Disney e os seus fogos artificiais, metal industrial da Merkel. Tralla da troika con aires de ópera bufa e incendio post-nuclear na Mariña lucense. Unha boa metáfora das políticas de austeridade que impón Bonn. Vacacións familiares no inferno hardcore.

Fomos ao Resu porque as nosas orixes están en Viveiro. E, postos a escoller un parque temático, optamos polo que ofrecía a traca pirotécnica de Rammstein que coroou a edición deste ano

Os nosos fillos expuxéronse (con auriculares) a bandas con nomes como Suicidal Tendencies: punk californiano do século pasado, executado agora por uns señores de volume (físico e acústico) considerable. Vímolos case a pé de escenario, rodeados de xentes que coidaban dos pequenos, facendo roda ao redor deles en lugar de bailar pogo. Conteilles que, con 18 anos, "Tendencias suicidas" eran un "dos meus" grupos. Igual que RANCID ou Los Ramones (resucitados, literalmente, por CJ Ramone). Tremenda educación sentimental! "Xa verás. Despois queixaraste de como che saíron".

Xoán tranquilizoume. Como quen non quere a cousa, deume unha lección: "non vaias pensar que quero ser como eles, papá". "Non tes por que ser como os que che gustan", agregou. Envexei a súa madurez. É un bo posicionamento para ser un fan de gustos extremos, sen perder a noción de quen é un. Van outras catro ensinanzas tiradas xunto a unha esposa e dous nenos (ela rememorando os seus anos de Barricada, eles de 10 e 12 anos) no festival máis besta de toda a Península.

-O hábito non fai ao monxe. Isto descubriuno a pequena Iosune, cando se decidiu a acompañarnos vencendo reticencias iniciais. As hostes enloitadas con camisetas de zombis incorruptos e cadáveres desmembrados, tatuadas e aneladas ata as cellas, ofrecían doses insospeitadas de dozura e agarimo. Abrazábanse aos "Resu Kids" nos selfies ou ofrecíanse a retratarnos. Tamén ensinaron melomanía fina aos pequenos: "Non te preocupes por non ver: pecha os ollos, que é mellor". Identificados pola súa baixa estatura, gnomos infantís, trolls con acné e viejunos, balancearon as cabezas xuntos. "Headbangers" que, en lugar de asentir, dicían NON ou lle daban voltas á cabeza. Dúas actitudes moi recomendables, no plano ético e intelectual.

Xoán tranquilizoume. Como quen non quere a cousa, deume unha lección: "non vaias pensar que quero ser como eles, papá". "Non tes por que ser como os que che gustan", agregou. Envexei a súa madurez

-O feminino non quita o valente. Dúas mozas galegas, Bala, apenas armadas con guitarra e batería, ametrallaron a miles de machirulos melenudos. "Girl power" en bruto, tensión e volume brutais. O duo de princesas do ruído masacra os roles de xénero dun estilo musical que (como non?) rezuma testosterona. Salvando a distancia (que é abismal) a walkiria de Arch Enemy, non queda atrás.

Había moitas menos mulleres que homes entre o público. Pero as que subiron ao escenario multiplicáronse como unha praga incontida. E despregaron unha lema para as súas compañeiras: desertade de Instagram, formade unha banda, ide a bandcamp. E para os mozos, un consello: séntavos ben a saia. Quen a levaban reivindicábanse en plan viquingo ou celta. Outras pernas masculinas espidas, que desprezaban o pantalón curto, sinalaban que Braveheart no século XXI é trans. Vimos queers metaleiros que levaban tutús rosa, rapaces con vestidos estivais de moza ou disfrazad*s de Pokémon cunha actitude non menos indómita. Os corazóns valentes e hardcore (de núcleo duro) latexaban con pulsións de arco da vella.

Os corazóns valentes e hardcore (de núcleo duro) latexaban con pulsións de arco da vella

-Nada máis moderno que un clásico, nin máis global que o de casa. O Resu confirma que como na casa non se come en ningures. E se o menú combina materia prima local e pratos internacionais, daquela non ten parangón. Vaia un exemplo de mestizaxe glocal: en Viveiro debuxaron o seu vate romántico, Nicomedes Pastor Díaz (o da estatua da praza), como un hardcoreta. Os traballadores do casco antigo levaban camisetas que retrataban o poeta, embaixador e parlamentario vivariense do XIX coa cara tatuada. Convertérono en membro dunha mara, coas marcas do narco e o amor de nai no rostro.

Un camareiro (ao que camelamos e nos agasallou co triplo de petiscos) dicía que preferiría levar debuxada na camiseta, entre o peito e o bandullo, á pintora Maruja Mallo (tamén nada en Viveiro). A modernidade consiste en reformular referencias locais en formato global. Os pailáns van de cosmopolitas. Para marulo, Trump: crucificado nas camisetas da rapazada máis politizada.

O público converte a industria cultural en música popular resucitando celebridades do pasado e condenando ao inferno as que dominan o presente. Seguir a unha banda de rock, lonxe de ser un exercicio de imitación, implica refacer o álbum familiar, reivindicar un santoral propio e exorcizar demos.

Seguir a unha banda de rock, lonxe de ser un exercicio de imitación, implica refacer o álbum familiar, reivindicar un santoral propio e exorcizar demos

-Sexamos donos do noso medo. Se cadra é esta a maior ensinanza da música satánica do Resu: xoga co teu canguelo e aprende a xestionalo en Santa Compaña. Ánimas benditas, laicas e ateas exhibían unha aparataxe terrorífica que, en lugar de desactivarlos, podía xerar rabia contra o verdadeiro Belcebú. Ocorréusenos unha mensaxe ecoloxista para a próxima edición do festival. "Máis metal na pel que no sangue". "Máis piercings e menos Alúmina".

Á beira de Viveiro, en San Cibrao, inaguraron unha planta procesadora de aluminio en 1980. Desde aquela, este monstro do desarrollismo tardofranquista permanece varado entre Celeiro e Burela: dous portos pesqueiros claves do Cantábrico. Hai nada morrían dous traballadores e os seus compañeiros denunciaban falta de seguridade e fugas de lodos vermellos. Cada día que espertamos, o dinosauro segue aquí. En lugar de rock'n punk, o seu sangue corre polas nosas veas. Ese atentado ecolóxico, ademais revoltas en plan irmandiño, provocou un disco antolóxico do rock galego: Aluminio. Un vinilo de Bibiano, desaparecido hai apenas un ano, con portada metalizada. Contén unha versión do poema de Rosalía de Castro, Negra Sombra, que sinala que o loito que visten as multitudes do Resu vén de lonxe.

O milenarismo apocalíptico do Resurrection Fest permite, como o existencialismo de Rosalía de Castro, "abraiarnos". Exaltan un nihilismo humanista que lle permite a un recoñecer a sombra máis escura "ao pé dos meus cabezales, facéndome mofa". A poeta figura nunha das camisetas oficiais do festival. Leva cornos, unha serpe-colar e dos seus lacrimais descenden surcos negros. "É calquera, pero a xente ve a Rosalía", dixo a moza que a vendía. Saben dalgún epitafio máis fermoso?₁

Pero isto non é unha columna patrocinada. A pesar de ter pase de prensa, non pisamos o espazo-apartheid para os VIP. Bautizárona o Pandemonium. Irá con segundas? Sería un espléndido exercicio de retranca identificar unha reunión de demos co conclave de enterados, snobs malos e "xentes do sector" que puideron pagarse terraza e bar exclusivos. Tamén no inferno hai clases; sociais, enténdese.

"É calquera, pero a xente ve a Rosalía", dixo a moza que a vendía. Saben dalgún epitafio máis fermoso?

Aclarémonos. A disxuntiva para empezar as vacacións familiares podería ser: Disneylandia ou Resurrection? É posible que o ano próximo vaiamos ao primeiro. Xa hai plans. Poderemos afrontalo. Estamos inmunizados.

Asumamos que falamos de parques temáticos. Espazos que subliman o consumo como forma de lecer. Dúas feiras turísticas que promocionan cultura-mercadoría. Pavillóns universais, exhibicións de modelos de concibir o mundo, fabricados en serie. Salas de aforamento masivo que proxectan guións sociais sobre que dá pracer e en que consiste o éxito. Espazos de sociabilidade que comercian con identidades en venda. Postos a escoller, fomos ao Resu.

Merchandising de purpurina rosa e azul ou tinguido de negro, pero con tons do arco da vella? "Vive consumindo", gritan histéricos os adolescentes de Disney Channel. "Consome ata morrer", remoen os Resu Kids. Os primeiros aspiran a ser cuñados e Melanias de Trump. Os segundos evocan o portal contrapublicitario de Ecoloxistas en Acción. Con algo de pedagoxía doméstica, aprenderían que o Mercado (se lle deixas) envelena, que o consumo non alonga a vida e que esta ten un final que ninguén pode roubarche se elixes os teus medos.

Melodías para o pensamento positivo? Ou decibeis que converten o pesimismo en combustible que ilumina, dá lucidez? No Resu vimos que a xente máis doce ás veces ocúltase con disfraces terribles (e o contrario), que a valentía non leva na entreperna (a non ser que cobre forma de guitarra), que a modernos non nos gaña ninguén (porque sabemos de onde vimos) e que ou mandamos no noso medo ou nos pode(n).

No Resu vimos que a xente máis doce ás veces ocúltase con disfraces terribles (e o contrario), que a valentía non leva na entreperna (a non ser que cobre forma de guitarra), que a modernos non nos gaña ninguén (porque sabemos de onde vimos) e que ou mandamos no noso medo ou nos pode(n)

Ademais, xentes implicadas contan que os empregos que ofrece o Resurrection destacan fronte aos doutros festivais de máis ringorrango. A precariedade dos eventos estivais traduciuse, por desgraza, en mortalidade laboral. Pero hai outros modelos de negocio, tramados desde hai xeracións. O Resu é industria cultural de proximidade: feita por, desde e para o tecido local. Entendéndoo sen fronteiras, tal como o teceu (e segue tecendo) a Galiza emigrante.

A cultura popular emancípase da industria se a facemos propia. Se nola apropiamos, dándolle significado propio e incorporándoa a prácticas novas, non previstas polos mercadores. Canto máis imprevistas e imprevisibles, canto máis herética co Becerro de Ouro sexa a apropiación, máis rica é a experiencia estética, social... e política. Hai que perpetrala tamén no hipermercado Disney, no regatón macho-obsceno ou a pelexa de galos de Eurovisión. Mercadorías culturais que os programadores consideran adecuadas para nenos. Podemos axudarlles a remezclarlas como fan os DJs con outros referentes, para non ser marcados, tatuados coas marcas do Mercado.

No Resu aprendemos a mesturar auga e aceite. Aceite pesado e auga fina. Rammstein actuou con orballo. "O concerto dos rapaces" é un despropósito. Un evento multitudinario ao aire libre nun dos lugares máis chuviosos de Europa. Un ensaio, unha jam session estrondosa (como a que montaron Animals as leaders), cun resultado tan brillante, que nin á mantenta. E, no que nos toca, a saga continúa. Ao primeiro concerto que asistín levoume o meu pai: era de Paco Ibáñez. Ao segundo, o meu primo Paco Mayo: eran Los Ramones, teloneados por Siniestro Total. Con poucos anos menos, os nosos fillos axudáronnos a revisitar o punk da nosa mocidade e a masticar con dentes xa mellados o hardcore de agora. Pedagoxía paternofilial nun campamento indio de verán. "Deseo de ser piel roja", titulou L.M. Panero un dos seus poemas. Outro que faltou, estando presente. Resucitará para a próxima edición, será a XIII! E, se non, esperaremos á 666.

¹ _{Se cadra, rivaliza con este de Lois Pereiro, o poeta (en) galego máis punk (1958-1996): “Cuspídeme enriba cando pasedes / por diante do lugar onde eu repouse / enviándome unha húmida mensaxe / de vida e de furia necesaria.” Un temazo aínda por escribir e tocar no vindeiro Resurrection.}