Xosé Luís Armesto, reitor da Universidade da Coruña, tomou posesión do seu cargo o 13 de xaneiro criticando no seu discurso o sistema de financiamento universitario do Goberno de Núñez Feijoo. Aposta por aumentar a cooperación entre as tres universidades galegas, o mantemento da conxelación dos prezos das matrículas e pola internacionalización das universidades en todas as súas áreas.

Cales son os obxectivos do seu equipo para os vindeiros catro anos?

Marcamos tres obxectivos fundamentais, que son reforzar a investigación, afondar na internacionalización, de xeito transversal -non só referido ao intercambio de alumnos e profesores-, e axilizar posta en marcha da administración electrónica canto antes.

"Non temos autonomía financeira, porque dependemos da Xunta, pero necesitamos unha autonomía para fixar as nosas prioridades"

A universidade ten neste momento un problema de financiamento e o outro día vostede foi moi crítico coa política da Xunta de Galicia ao respecto. En que basea a súa crítica?

O máis importante e o que eu defendo é que o financiamento ten que ser público. Cando se nos di que temos que buscar financiamento privado, iso xa é habitual nas universidades, pois moitos convenios ou axudas para a investigación teñen orixe privada, pero iso é algo que se financia de forma finalista. Do que estamos a falar é do financiamento estrutural, do cadro de persoal de persoal docente e de PAS e os gastos correntes, iso ten ser financiamento público. Non temos autonomía financeira, porque dependemos da Xunta, pero necesitamos unha autonomía para fixar as nosas prioridades. E son dúas: formar bos profesionais e axudar á cohesión social, ofertando un número de prazas suficiente para que os alumnos poidan acceder aos estudos por mérito de capacidade e non por cuestións económicas. Ademais, manifestei o meu desacordo co Plano de Financiamento do sistema universitario galego 2011-2015, porque entendemos que está moi escorado cara ao tema da transferencia de coñecemento e minusvalórase o tema da docencia e a formación de bos profesionais. Entendemos que non son os criterios axeitados. 

Prímase, por exemplo, contar con centros de excelencia, dos que a UDC carece, o que penaliza o financiamento para esta universidade...

Incluíuse ese criterio de ter un campus de excelencia internacional, cando a nosa intención é colaborar coas outras dúas universidades galegas, e por exemplo nós tamén participamos no Campus do Mar de Vigo. Debería terse en conta esa cooperación se o que se quere é aumentar esas sinerxías e non aumentar a competitividade entre as universidades. Non se pode ter un discurso e despois tomar decisións que van en contra dese discurso.

Mantense o mesmo proxecto para contar cun campus de excelencia?

Si, nós temos claro que a compoñente tecnolóxica é un aspecto importante da Universidade da Coruña, e do mesmo xeito que continuaremos colaborando coas universidades de Vigo e Santiago nos Campus do Mar e no Campus Vida, tentaremos levar adiante o mesmo proxecto. O que non teño claro é se vai haber convocatoria estatal, pero se a hai, presentarémonos.

Entre as primeiras medidas do goberno de Mariano Rajoy está un recorte de 600 millóns de euros para a investigación universitaria. Existe preocupación pola influencia que isto poida ter nas políticas de I+D+i?

É unha preocupación, porque o 80% da investigación que se fai en Galicia faise nas universidades. Se se retiran fondos, os resultados van ser peores. Nesta cuestión, ademais, cando das pasos atrás, despois é difícil recuperar o mesmo ritmo.

Tamén se lanzan mensaxes, dende o reitorado da USC e dende a mesma Xunta, de que é posible que soban as taxas. Cal é a súa posición ao respecto?

Nós dixemos varias veces que o mellor que se pode facer é manter a conxelación das taxas. Se se soben as taxas iso vai supoñer unha barreira. Tendo en conta que as taxas supoñen un 14% dos ingresos da universidade, se se soben un dez por cento, iso só vai supoñer un un por cento adicional. É dicir, non vai amañar nada o problema de financiamento e vai supoñer unha barreira económica para o acceso dalgunhas persoas á universidade. Quen primeiro o propuxo foi o presidente Piñera de Chile e a consecuencia é que a clase media chilena está tendo dificultades. Ou podemos mirar o que pasa no Reino Unido, onde os aumentos de entre o 50 e o 100 por cento están facendo que moitos estudantes marchan a outros países con taxas máis reducidas.

"Temos que cooperar e ser competitivos fóra de Galicia, pero mal faríamos se competísemos entre nós por pouca cousa"

Como se pode aumentar a cooperación entre A Coruña, Santiago e Vigo para mellorar o Sistema Universitario Galego?

Temos que cooperar, colaborar e ser competitivos fóra de Galicia, no contexto europeo e do mundo globalizado, pero mal faríamos se competísemos entre nós por pouca cousa. Temos unha dimensión pequena. No momento tomouse a decisión de que en Galicia houbese tres universidades, e non é agora cuestión de replantearse iso. Pero o que tamén estaba previsto era a colaboración e cooperación dentro do sistema. Tanto na docencia de graos coma sobre todo nos mestrados estamos chegando a acordos para posta en marcha de programas conxuntos -no caso dos mestrados é aínda máis doado por ser títulos de recente implantación-. O obxectivo é colaborar na investigación tamén, como estamos a facer nos campus de excelencia internacional, coma o Campus do Mar, o Campus Vida ou o Campus de Territorio e Tecnoloxía que propuxo a Universidade da Coruña. E tamén buscar sinerxías para buscar financiamento e ser máis competitivos.

A UDC mantén a reivindicación de contar do grao de Medicina? En que punto está ese proceso?

Hai unha gran demanda de estudos de Medicina; en Galicia entran cada ano catrocentos alumnos e ademais cunhas notas de corte moi altas. Existe esa demanda social e o sistema universitario galego ten capacidade para responder a esa demanda e ofrecer as súas instalacións, medios e profesorado. Propoñemos buscar unha fórmula de colaboración entre as tres universidades, como xa se publicou no DOG en xullo de 2011, con grandes dificultades, como sempre hai para todo o que sexa sumar e colaborar, porque parece que é máis fácil dividir e duplicar. Pero temos claro que ese debe ser o obxectivo e esperamos avanzar niso.

Cando terá a Universidade da Coruña a súa residencia de estudantes?

Temos o dubidoso honor de ser unha das poucas universidades que non conta con ningunha residencia universitaria. Expropiáronse os terreos, fíxose concurso de ideas, elaborouse o proxecto, fíxose o concurso para a adxudicación das obras, e cando estaba xa para adxudicar á empresa gañadora houbo un cambio na administración, que parece que plantea outro tipo de solución. É un tema que está parado por ese motivo.

Como se pode incrementar a relación entre universidade e sociedade?

Valoramos moito o labor do Consello Social, na que están presentes todas as organizacións sociais, partidos, sindicatos, empresarios e entidades culturais; estanse dando pasos para aumentar esa relación entre a universidade e a sociedade. Está a actividade de NORMAL, o centro cultural que abrimos no centro da cidade, o parque tecnolóxico, o viveiro de empresas... Hai que seguir avanzando nesa relación.