'O tempo transfigurado' de Cesáreo Sánchez Iglesias

Capa do libro Dominio Público Praza Pública

Arnold Schömberg, o compositor austríaco pai do dodecafonismo, escribe o seu sexteto de cordas Noite transfigurada movido por dúas pulsións igualmente poderosas: a descuberta do amor e a palabra poética da composición literaria homónima do poeta Richard Dehmel. Faino tres semanas despois de coñecer a Mathilde, a muller coa que habería de casar pouco tempo máis tarde. A Noite transfigurada de Schömbeg son as palabras do poema de Dehmel convertidas en música, e mediadas polo tempo e polo amor; un proceso reversible que acontece tamén no poemario de Cesáreo Sánchez Iglesias, que fai unha viaxe polas músicas que ama ou amou para convertelas en poema, en ponte que une, ou cose, a experiencia da palabra e do silencio coa vivencia da escoita musical e o seu pulso vibrante sobre quen escribe.

O poeta constrúe un libro sobre as músicas que foron antes que a palabra, mentres o título, Tempo transfigurado, alude, á súa vez, a esoutra música que naceu sobre as palabras do poema, despois delas

Nese xogo de evocacións artísticas, nese exercicio de écfrase, hai un baile de voces concatenadas. O poeta constrúe un libro sobre as músicas que foron antes que a palabra, mentres o título, Tempo transfigurado, alude, á súa vez, a esoutra música que naceu sobre as palabras do poema, despois delas. No poema de Richard Dehmel, hai un verso que explica esta cadea de elos. Nel, a voz poética di: "fixeches un fillo de min mesmo".

No contexto do poemario de Cesáreo Sánchez Iglesias, este verso de Dehmel, "fixeches un fillo de min mesmo", pode entenderse como unha glosa da propia creación artística: facerse a un mesmo no proceso de creación ou a través del. O creador existe como tal pola execución creativa, e a creación nace e pervive pola man do creador. Nese sentido, o poeta escolle a palabra tempo e non noite, para recoller debaixo dela os seus poemas, porque o tempo é memoria da existencia, e, polo tanto, o poemario nace como unha cronografía emocional e estética do vivido. É Tempo transfigurado porque as experiencias estéticas e emocionais configuran ou transfiguran a identidade do suxeito lírico tanto como individuo como no seu encontro co outro e co amor.

Poeta-labrego-músico son a mesma cousa, e as súas accións fican indistinguibles no proceso de recoller o froito

O poema terceiro deste libro trae o recordo dun tempo ido onde a memoria funde na lembranza o cariz inaprensible da palabra coa terra. Todo é fermosura, digno do abraio emocional que suscita a experiencia, nunha sorte de panteísmo estético. "As sachadoras entrecollen as palabras", di un dos seus versos. O traballo das sachadoras, como o do poeta, como o do músico, é a colleita ou a seitura. Poeta-labrego-músico son a mesma cousa, e as súas accións fican indistinguibles no proceso de recoller o froito. A sintaxe dos poemas, que persegue o fío da memoria, equipara no plano sintagmático diferentes realidades que dentro da enunciación conflúen na mesma tea temporal para facer nacer unha imaxe, como se nunha lámina quedasen prensados pola gravidade e o peso do tempo, feitos, sentimentos, sons, cores, palabras, e tornasen todos da mesma materia dúctil e resistente. "(...) escribo a música que descoñezo,/ a cor que escribo no diario de ceos,/e busco a flor que amar".

A memoria, o loito, os ausentes, poderían remitir a un discurso melancólico sobre o que xa non está. Pola contra, o libro vén marcado polo pulso da vida e está concibido baixo o signo dun profundo optimismo. Non hai lamento, senón exaltación do vivido. Así, no poema vinte: "(...) A soidade da nube/dá sombra ao vello poema, grítalle:/ non te deixes morrer, esperta./E todo cala, e voan bolboretas de chuvia/a pestanexar as ás"

Todo iso é o que emana das palabras deste libro. Amorosamente escollidas, as palabras son sombras na auga que, de súpeto, nos conmoven de maneiras imprevistas

O amor, a nai, a terra, esa tensión oscilante entre o encontro co outro e o desexo de estar só, e de viaxar tamén a través do propio ser, coma se a voz poética fose, en definitiva, un río polo que esvarar apañando incertezas, felices ás veces, perturbadoras tamén. Todo iso é o que emana das palabras deste libro. Amorosamente escollidas, as palabras son sombras na auga que, de súpeto, nos conmoven de maneiras imprevistas. Neste Tempo transfigurado, Cesáreo Sánchez Iglesias regresa sobre os seus pasos para recoller a vida, a memoria, a soidade, de debaixo da terra. Para recollela coas mans. Persegue o canto das sereas e faise dono da música e do silencio. Despois, entréganos a nós, lectoras afortunadas, esta colleita marabillosa.

 

Capa do libro Dominio Público Praza Pública

Grazas ás socias e socios editamos un xornal plural

As socias e socios de Praza.gal son esenciais para editarmos cada día un xornal plural. Dende moi pouco a túa achega económica pode axudarnos a soster e ampliar a nosa redacción e, así, a contarmos máis, mellor e sen cancelas.