O único contacto que tivo servidor coas artes marciais foi cando, hai uns anos, se vestiu de karateka para as fotos de portada dun disco. Como se trataba dun álbum compartido, alá fomos os músicos dos dous grupos a un ximnasio de Vista Alegre para poñérmonos os traxes brancos e simular que pelexábamos banda contra banda polas rúas do barrio. Recordo morrer de risa mentres faciamos o ganso, pero tamén pensar resignado en como estabamos estragando toda a aura de misterio dos deportes xaponeses, substituída pola única mística oriental que coñecemos os da miña xeración: a das películas de galletazos.
Porque unha das grazas que teñen as artes marciais é precisamente esa respectabilidade que nós arruinamos. O judo, por exemplo, é unha mestura de loita medieval corpo a corpo e disciplina mental que me parece complicada e fascinante. E tamén en ocasións cargante: como lle pasa a outras actividades orixinadas en oriente e transplantadas a occidente, por veces envólvese nunha especie de empanada pseudoespiritual e filosófica que non hai quen a trague. Pero iso son cousas miñas.
Codificado en Xapón a finais do XIX por un profesor universitario (e herdeiro dunha rica familia de embotelladores de sake), o judo foi naturalmente dominado polos nipóns durante decenios, xusto ata que foi incluído por primeira vez no programa dos Xogos Olímpicos do 1964. E a caída do pedestal non puido ser maior: no mítico estadio Budokan de Tokio, construído para a ocasión, ante a parroquia local e na categoría raíña, a vitoria do holandés Anton Geesink sobre Akio Kaminaga resultou todo un Maracanazo sobre o tatami.
O judo foi dominado polos nipóns ata que foi incluído por primeira vez no programa dos Xogos Olímpicos. E a caída do pedestal non puido ser maior
Tampouco é que Geesink fose un descoñecido. Enorme (medía dous metros e pesaba 120 quilos), botaba longas temporadas en Xapón adestrando e uns anos antes xa se proclamara campión do Mundo, rompendo o dominio oriental na disciplina. Os nipóns coñecíano ben e por iso decidiron que se lle enfrontase Kaminaga, cun historial aterrador como vencedor de pelexas en menos de cinco segundos. Kaminaga foi o elixido porque no momento da pelexa pesaba 106 quilos; con vinte menos, descartouse á estrela do momento, Isao Inokuma, quen, por certo, acabaría facendo o harakiri corenta anos despois, asfixiado polas débedas. Contan que antes do combate a preocupación era tal que o príncipe consorte neerlandés, Bernardo, lle preguntou ao Emperador do Xapón se sabían xa como ían facer para derrotar a Geesink, e que o Emperador respondeu: "Pois teremos que poñer a dous xaponeses".
Serviu de pouco. Ante a incrédula mirada da bancada, Geesink desfíxose de Kaminaga en pouco máis de nove minutos. Segundo contan os expertos, entre os que non me atopo, empregou unha táctica sinxela: resistir ante o máis habilidoso Kaminaga, agardando polo momento de debruzarse sobre el e inmobilizalo grazas á súa maior masa. Cando os árbitros decretaron a vitoria do holandés, un Budokan en estraño silencio esperou a que Geesink volvese amarrar o cinto negro sobre o judogi para despois, entón si, estoupar nun longo aplauso.
Geesink retirouse ao ano seguinte e o que fixo despois non tivo moito que ver co estilo contido e espiritual dos judokas: enrolouse na liga xaponesa de loita libre, onde probablemente fixo uns cartiños pelexando contra tipos con nomes exóticos do como Sarxento Asasino, Gorila Monzón ou Jumbo Tsuruta. Probablemente as pelexas non eran tan grotescas coma ver a media ducia de punks composteláns vestidos de karatekas e arreándose lapotes polas rúas de Vite; pero seguro que tamén tiñan o seu chiste.
