O debate sobre a posibilidade de establecer un imposto sobre as transaccións financeiras que puxese coto ás operacións especulativas e servise para resarcir á sociedade dos seus efectos comezou pouco tempo despois de que estalase a crise en 2008. Desde entón, houbo moitas declaracións de boas intencións pero poucos pasos en claro, a pesar de que organismos como o FMI mostráronse a favor da súa aprobación. Finalmente, e a falta dunha iniciativa que reúna un quórum mundial, once países europeos -entre eles España, Alemaña, Italia e Francia- acordaron hoxe aplicar este imposto.
"Saudamos o acordo porque cremos que o paso é importante", sinala Ricardo Zaldívar, presidente de ATTAC e coordinador da plataforma por un Imposto ás Transaccións Financeiras. Zaldívar explica que a taxa non só debe ter fins recadatorios, senón que debe funcionar para regular e redistribuír "e mesmo pode chegar a sancionar".
Zaldívar explica que a taxa non só debe ter fins recadatorios, senón que debe funcionar para regular e redistribuír "e mesmo pode chegar a sancionar"
Aínda faltan por concretar os detalles, pero en principio este grupo de países membro seguirían a proposta feita pola Comisión Europa, que consiste en gravar nun 0,1% as operacións de compra e venda de accións e bonos, e cun 0,01% as operacións con derivados. Segundo Bruxelas, a zona do euro podería recadar entre 50.000 e 60.000 millóns de euros anuais se a taxa implantásese en todo os países membros. Pois que finalmente serán once os que a implanten, é previsible que a cifra sexa menor, aínda que non está especificada.
As estimacións apuntaban a que España podería recadar entre 5.000 e 6.000 millóns anuais. No entanto, este imposto non gravaría todas as operacións especulativas, polo menos tal e como está reflectido agora sobre o papel, o que rebaixaría a recadación do país a uns 2.000 millóns de euros, segundo cálculos de Intermón Oxfam. "Pediamos unha taxa máis ambiciosa, para todo tipo de produtos", asegura Emilia Sánchez Pantoja, portavoz da ONG.
O uso que se lle vai a dar ao diñeiro que se obteña grazas ao imposto é aínda unha incógnita. Nin os países implicados nin Bruxelas explicaron nada respecto diso. Este é o asunto que máis sospeita levanta entre as organizacións da sociedade civil que levan anos reivindicando un imposto ás transaccións financeiras, que pedían que se empregase en políticas sociais e de loita contra a pobreza. "Non se dixo nada do seu uso, e pareceríanos inxustificable que se usase para que volvese aos bancos ou para tapar déficits", di Sánchez Pantoja, que reclama o diñeiro para a xente "que está a sufrir as peores consecuencias da crise causada precisamente polo sistema financeiro".
"A ver se ese diñeiro vai acabar na banca", advirte Ricardo Zaldívar
"A ver se ese diñeiro vai acabar na banca", advirte Ricardo Zaldívar que, no entanto, considera que o primeiro é a aprobación e implantación do imposto e que logo haberá tempo "para levar o debate á sociedade e pensar no seu uso". "Pero que o debate sobre onde vai o diñeiro non bloquee a súa aprobación", concreta.
En Francia, o único país que decidiu avanzar en solitario e aprobar unilateralmente un imposto ás transaccións financeiras, o Goberno de Hollande comprometeuse a usar unha parte en políticas sociais, aínda que o debate aínda está aberto.
Guindos pide un imposto "razoable"
"Os consumidores finais son os operadores financeiros que fan as transaccións que son responsables da especulación que nos levou a iso. E claro que ten que distorsionar o mercado, diso se trata, de frear a especulación", contraargumenta o presidente de ATTAC
O argumento dos países membros que non se adheriron ao imposto é que este pode facer que o sector financeiro se deslocalice ou que se traslade ao consumidor final. "Non estamos en contra das taxas ao sector financeiro, pero a nosa posición é que só consideraremos sumarnos se todos os centros financeiros do mundo implantar, como Nova York, Singapur, Xangai e Hong Kong", dixo o ministro británico de Finanzas, George Osborne, que lidera aos países deste grupo.
O propio ministro de Economía español, Luís de Guindos, dixo hoxe que o Goberno tratará de aprobar un imposto que evite "efectos negativos". "Ten que facerse de forma coordinada entre a maioría dos países europeos para evitar efectos distorsionantes sobre os movementos de capital e tamén se ten que establecer sobre unha base, de tipo de transaccións, que sexa razoable a efectos de evitar os efectos negativos que podería ter desde o punto de vista dos fluxos financeiros. O Goberno español tentará que a taxa sexa o máis positiva posible desde o punto de vista de xeración de recursos orzamentarios e o menos distorsionadora posible".
"Os consumidores finais son os operadores financeiros que fan as transaccións que son responsables da especulación que nos levou a iso. E claro que ten que distorsionar o mercado, diso se trata, de frear a especulación", contraargumenta o presidente de ATTAC.
