O temor a unha xeración perdida de mocidade sen emprego e con serios problemas para emanciparse está presente xa desde hai anos. Foi en 2010 cando a Organización Internacional do Traballo (OIT) fixo saltar as alarmas. Con todo, é estes días -tres anos despois e con 5,5 millóns de mozos en paro en toda Europa- cando os líderes da Unión Europea se reunen co único labor de lanzar un plan europeo contra o paro xuvenil. A súa eficacia, iso si, está por ver. Por que?

1. O diñeiro : os socios europeos comprometeron gastar 6.000 millóns de euros entre 2014 e 2015, en lugar de entre 2014 e 2020, tal e como estaba previsto. É dicir, concentran o esforzo económico en dous anos. Aínda que España será un dos países que máis diñeiro reciba -1.900 millóns de euros, como resposta á súa elevada taxa de paro xuvenil, de case o 57%-, a cantidade non parece tan elevada se se compara co número de mozos menores de 25 anos en paro: 960.400, segundo a última Enquisa de Poboación Activa. Así, neste plan de choque investiranse algo máis de dous mil euros por desempregado mozo. Por moito que de de si, a partida terá que repartirse nun momento no que os servizos públicos de atención a parados están colapsados e as políticas activas de emprego, en mínimos tras un recorte de practicamente o 50% nos dous últimos anos. De feito, nos Orzamentos Xerais de 2013 recortouse en 2.000 millóns de euros as políticas activas de emprego. a mesma cifra que agora pretende reinyectar a Europa e que nos levaría á situación de 2012, que xa de seu era raquítica. Case todas as comunidades autónomas -que teñen a competencia de axudar aos parados a buscar emprego- despediron aos orientadores laborais dos que dispuñan. É dicir, serán 1.900 millóns no medio dun deserto.

Neste plan de choque investiranse algo máis de dous mil euros por desempregado mozo, 1.900 millóns no medio do deserto

2. En que gastalo: para dispor do diñeiro os Estados terán que presentar un plan de emprego xuvenil no que detallen as súas medidas de aquí a final de ano. O Goberno di que aínda non decidiu en que gastalo, pero Mariano Rajoy apuntou unha idea: facer unha rebaixa selectiva de cotizacións para os contratos da mocidade. O presidente insistiu onte en que a Estratexia de Emprendemento e Emprego Novo que o Executivo aprobou hai unha semanas inclúe varios incentivos económicos ás empresas para que contraten mozos e mozas que viría ben impulsar.

É xusto o contrario do que os sindicatos e moitos economistas propoñen desde hai tempo, que é mellorar as políticas activas e as opcións de formación das persoas en paro, en lugar de seguir acumulando bonificacións que non consideran tan eficaces. É máis, CCOO e UGT expuxeron unha subida temporal de cotizacións para aliviar as contas da Seguridade Social e evitar outra reforma das pensións. Non só iso, tamén Alemaña se amosou reticente a que o diñeiro se gaste neste tipo de axudas ás empresas. A rebaixa de cotizacións si sería do gusto da CEOE, que leva anos pedindo unha medida similar.

3. A garantía xuvenil: o obxectivo dos membros europeos é desenvolver a chamada 'garantía xuvenil' que xa funciona nalgúns países e que consiste en desenvolver os mecanismos necesarios para que calquera mozo que estea en paro reciba en, como moito catro meses, algunha oferta de emprego ou de formación adecuada a superfil. Suíza, por exemplo, ten en marcha esta garantía xuvenil e, entre as ofertas que fai aos mozos, está un sistema parecido á formación dual, onde os mozos traballan durante varios meses nunha empresa ou xunto a un profesional liberal do que aprenden a práctica profesional. Na situación actual, parece complicado que España poida garantir unha oferta de emprego ou formación a un jóven en menos de catro meses. Ademais, o Goberno aínda está a tratar de desenvolver o sistema de formación dual en España.

​Na situación actual, parece complicado que España poida garantir unha oferta de emprego ou formación a un jóven en menos de catro meses

4. O calendario: aínda que o diñeiro e as datas -2014 e 2015- estean sobre a mesa, é agora cando o paro xuvenil está nos seus niveis máis elevados. Esperar, como mínimo, ao ano próximo para comezar a pór en marcha medidas cuxo efecto pode tardar aínda máis tempo en chegar é ter asegurada unha taxa de paro xuvenil por encima do 50% durante os próximos meses. Hai moitas dúbidas tamén sobre o efecto das bonificacións: a reforma laboral xa incluía algunhas, como as do contrato para emprendedores, que apenas tiveron impacto na contratación.

5. As previsións económicas: e é que o Goberno xa recoñeceu nas súas propias previsións macroeconómicas que o mercado laboral estará peor en 2015 que cando chegou ao poder. O desemprego seguirá por encima do 25% até 2015. Se se cumpren as previsións, ao acabar a lexislatura a taxa de paro situarase no 25,9%, tres puntos por riba do 22,8% de nivel de paro que había cando Mariano Rajoy gañou as eleccións, no último trimestre de 2011. É dicir, o Goberno dá por perdida a lexislatura en termos de emprego, así que calquera plan parece máis un intento de pór algúns parches que de dar un xiro ao mercado laboral.