Seguro que máis dunha vez preguntou como poden os chatarreiros tirar partido de todo ese lixo que recollen pola rúa. Parece imposible rendibilizar os restos oxidados da lavadora herdada da avoa, pero eles teñen a estrutura que lles permite obter uns ingresos insospeitados. Salvando as distancias, o negocio non é moi distinto do que ocorre en España no sector financeiro. A crise cargou os balances da banca dun exceso de inmobles e hipotecas impagadas, os coñecidos como activos tóxicos. Con todo, un nutrido grupo de fondos especializados, aos que pola súa forma de actuar se lles chama fondos voitres, están a mercar con avidez este lixo financeiro co obxectivo de obter, como mínimo, unha rendibilidade do 15% anual. Pero como son capaces de facer negocio con algo que, en teoría, non vale nada? Por que os bancos venden agora e non o fixeron ao comezo da crise?

"Os fondos voitres mercan por debaixo do prezo de mercado, por iso as súas posibilidades de obter beneficios son maiores"

"Os fondos voitres mercan por debaixo do prezo de mercado, por iso as súas posibilidades de obter beneficios son maiores. Ademais, son expertos eficientes na xestión de créditos errados, xestión de inmobles, algo que non ocorre cos bancos", explica, Jorge Almagro, director comercial da consultora inmobiliaria Jones Lang Lasalle.

Os fondos voitre son menos remisos que os bancos a aceptar a dación en pago como método para saldar a débeda

Ser máis eficiente significa que o seu único obxectivo é negociar cos propietarios dos préstamos para conseguir que paguen aínda que sexa unha parte. É dicir, se mercaron como impagada a hipoteca de Juan, con conseguir que este pague, aínda que só sexa, un 25%, xa lles produce beneficios. De cara ao propietario dos préstamos, iso significa que en lugar de enfrontarse a negociar co banco de toda a vida, terá que facer fronte ao poderío destes fondos voitres. Soa fatal, aínda que "ás veces é unha solución mellor do que parece", asegura Mikel Echavarren, conselleiro delegado da asesoría financeira Irea.

Segundo a súa experiencia, os fondos voitre son menos remisos que os bancos a aceptar a dación en pago como método para saldar a débeda. Xa que, a diferenza dos bancos, estes fondos si saben como vender daquela a vivenda para rendibilizala. "O seu obxectivo é conseguir unha rendibilidade do 15% anual. Así que aplican todas as súas artes para conseguir o diñeiro ou o inmoble canto antes e no segundo caso vendelo tamén canto antes", explica Echavarren. Iso si, cando se trata de préstamos ao consumo, os seus métodos de presión converten o cobrador do frac nunha visita dos nenos en Halloween.

No ADN do banco non está o facerse cargo do inxente volume de vivendas que chegaron aos seus balances coa crise

Pero se estes xestores internacionais poden conseguir ese 15%, por que o banco español non? "Simplemente porque non é o seu negocio.", apunta Almagro. No ADN do banco non está o facerse cargo do inxente volume de vivendas que chegaron aos seus balances coa crise. "Vender vivendas non é o que mellor sabe facer un banco, para iso hai outros profesionais. Ademais, manter eses inmobles xéralles moitos gastos (impostos, mantemento), tiveron que crear divisións específicas para xestionalos ou contratar servizos externos para facelo", explica este experto en xestión inmobiliaria. É coma se o que quere vender a lavadora vella vai na procura dun almacenista da chatarra para sacar un diñeiro. Poderá conseguilo, pero seguro que lle custa moito máis que ao chatarreiro. Agora aos bancos xa non lles merece a pena ese esforzo.

Sen medo ás perdas

A valoración coa que traballaba a banca eran os prezos de antes da crise, e cando escoitaban as ofertas dos fondos voitre, que levan sobrevoando o mercado español desde 2007, máis dun banqueiro ergueuse da mesa ante o que consideraba un insulto

Até o ano pasado, as entidades financeiras tentábano, porque vendelos supuña aceptar unha perda e non querían manchar os seus libros de contas. A valoración coa que traballaba a banca eran os prezos de antes da crise, e cando escoitaban as ofertas dos fondos voitre, que levan sobrevoando o mercado español desde 2007, máis dun banqueiro ergueuse da mesa ante o que consideraba un insulto. "En España sempre houbo moitas reticencias para vender ao desconto. Aquí domina a cultura do aguantar a ver se pasa o ballón", asegura Paz Ambrosy, directora de Global Institutional Investors.

Pero o ballón converteuse en furacán e a banca española tivo que ser rescatada por Europa. Foi entón cando cambiou o guión. O ministro de Economía, Luís De Guindos, aprobou varios decretos, ditados por Bruxelas, que lle esixían á banca provisións por solo, promocións inmobiliarias e créditos que nalgúns casos superaban con fartura o 50% do valor, e mesmo daban por perdidos préstamos que os seus propietarios nin sequera deixaran de pagar.

As carteiras de créditos, os inmobles herdados das promocións erradas... todo iso pasou ás contas de perdas. Así, se tiñan que dar por errado un crédito aínda que aínda non o fose, por pouco que pagase un fondo voitre por iso, para o banco xa era unha ganancia

Isto, xunto coas necesidades de negociación do banco malo (Sareb), serviu como alfombra vermella para o desfile dos fondos voitre. As carteiras de créditos, os inmobles herdados das promocións erradas... todo iso pasou ás contas de perdas. Así, se tiñan que dar por errado un crédito aínda que aínda non o fose, por pouco que pagase un fondo voitre por iso, para o banco xa era unha ganancia. "Iso é o que disparou as operacións con fondos oportunistas", asegura Echavarren.

Ademais, o contexto económico tamén acompaña. “Agora perdeuse o medo a que o euro rompa e fixéronse algunhas reformas. O risco España, xa si compensa", explica Paz Ambrosy. Esta asesora dos grandes fondos internacionais asegura que as oportunidades estaban localizadas desde o principio da crise, pero agora péchanse máis operacións porque unha vez que se abriu a veda, é máis fácil subir á onda. "Xa ninguén ten que pelexar co xefe de Londres para facerlle ver a oportunidade de compra en España", explica Paz Ambrosy.

Agora péchanse máis operacións porque unha vez que se abriu a veda, é máis fácil subir á onda

A iso hai que sumarlle que hai moito diñeiro en circulación polo mundo e non demasiados destinos nos que sacarlle partido. As bolsas de EEUU e algunhas europeas están en máximos históricos. As economías dos países emerxentes, que tantos capitais atraeran nos anos da crise, mostran síntomas de inestabilidade, e entre os países europeos con problemas (Grecia, Irlanda, Portugal e España), España é o que ofrece a mellor rendibilidade risco.

Quen é quen nos fondos voitre

O rescate da banca española puxo en bandexa a entrada dos fondos voitre en España

O rescate da banca española puxo en bandexa a entrada dos fondos voitre en España. Despois de anos de presionar ás entidades financeiras para que vendesen a prezos de derriba os seus solos, promocións inmobiliarias e carteiras de préstamos, a veda de pechar operacións está aberta e cada día son máis os fondos que se suman.

Os que máis tempo levan buscando negocio son os grandes xogadores internacionais do sector. Apollo, norteamericanos especializados en xestión de carteiras de créditos, ademais de inmobiliaria. Levan desde 2008 negociando coa banca. Pero agardaron até setembro de 2013 para pechar unha operación. Mercáronlle a Bankia a súa filial de créditos ao consumo en comercios e concesionarios de automóbiles, Finanmadrid por 1,6 millóns de euros e a súa división inmobiliaria fíxose co negocio inmobiliario de Catalunya Banc.

Outro dos grandes é Cerberus. O fondo do que é socio o fillo de Aznar é un dos mellor situados en España. Xa en 2011 mercoulle 96 oficinas a Bankia por 96 millóns de euros. En setembro de 2013 volve facer negocio co banco nacionalizado ao adquirir a cesión do seu negocio inmobiliario para os próximos 10 anos.

O xigante mundial, de orixe estadounidense, Blackstone ampliou en febreiro o seu equipo en España. Segundo explicou Joan Solotar, de España interésalles todo: hoteis, vivendas, oficinas... A súa última operación coñecida foi en xuño pasado cando comprou máis de 1.800 vivendas da Empresa Municipal da Vivenda (EMVS) de Madrid  polo 40% do seu valor, iso si asumindo a débeda.

Centerbridge, Lone Stat, KKR, Oak tree, Lindoff, Colony, Aktiv Capital, Oko Investment... son só algúns máis dos que están destinados a converterse nos novos donos de España

H.I.G. Capital destacou por ser o primeiro en morder o gorentoso pastel do banco malo español, Sareb. A operación deuse a coñecer o pasado mes de agosto. O fondo cuxa cabeza visible en España é o financeiro Jaime Bergel, ex Goldman Sachs, fíxose cunha carteira de inmobles denominada Toro e valorada en 100 millóns de euros. Outro dos que tiveron o gusto de negociar con Sareb foi a firma Burlington Loan, propiedade do fondo de capital risco Davidson Kempner quen, tamén en agosto, adquiriu un paquete de préstamos de Inmobiliaria Colonial.

A lista de fondos voitres é tan longa coma a sombra da ave que lles dá nome. Centerbridge, Lone Stat, KKR, Oak tree, Lindoff, Colony, Aktiv Capital, Oko Investment... son só algúns máis dos que están destinados a converterse nos novos donos de España.