Entrevista a Andrew Gamble, xefe do departamento de política da Universidade de Cambridge e experto en modelos do capitalismo e thatcherismo.

Que influencia teñen as políticas de Margaret Thatcher nas nosas vidas?

As políticas que puxo en pé nos anos 80 e as súas ideas sobre privatización, desregulamentación e impostos baixos estendéronse por todo o mundo. Tivo unha poderosa influencia en moitos outros gobernos e os seus modelos económicos foron reproducidos por todo o planeta.

"Ela iniciou o proceso que acabou coa gran explosión dos servizos financeiros e o crecemento dos bancos de investidores. Neste sentido está moi presente na crise global. O modelo económico que promoveu é o que está detrás do afundimento económico de 2008"

Que peso ten a súa figura na actual crise global?

As súas políticas están implicadas nas causas da crise. Un dos moitos cambios que promoveu foi a desregulamentación da City londiniense (o principal centro financeiro do Reino Unido). Ela iniciou o proceso que acabou coa gran explosión dos servizos financeiros e o crecemento dos bancos de investidores. Neste sentido está moi presente na crise global. O modelo económico que promoveu é o que está detrás do afundimento económico de 2008. Ademais, a resposta á crise foi tamén thacherista en moitos países que promoveron un Estado aínda máis débil e un mercado aínda máis forte. Ese espírito está moi vivo en moitos países. A crise supuxo unha reposición das políticas de Thatcher no mundo e ademais non hai unha alternativa seria.

Poderíase afirmar que o modelo económico que ela inventou a sobreviviu, que a súa morte non representa en absoluto o final da era económica que se iniciou con ela?

Efectivamente, non podemos dicir que a súa era terminase. Por exemplo o Tea Party en Estados Unidos quere ir moito máis alá que o que Thatcher foi nos 80. Hai forzas no mundo que aínda seguen as súas doutrinas económicas e queren levalas aínda máis lonxe. O seu argumento é que a crise sucedeu só porque non se asumiron as políticas adecuadas e que cada certo tempo estas crises suceden, polo simple feito de que son cíclicas. Para eles, a principal lección que hai que aprender é que hai que permanecer nos principios iniciais de liberalismo económico con máis firmeza. Seguramente non se atopan moitos thatcheristas que aseguren que o que pasou en 2008 proba que a súa política contiña erros de base. Ao contrario, dirán que as súas políticas son a saída a estes problemas.

"Parte da debilidade da esquerda fronte ao discurso de Thatcher é que non atopou un líder capaz de establecer as súas políticas con principios tan simples e estruturas tan claras como o fixo ela"

Que concesións fai a esquerda á contribución de Thatcher na historia de Reino Unido? Atopan algunha virtude na súa xestión?

Aceptan certos logros, como a maneira en que cambiou a dirección da política británica. Son conscientes de que en certa forma eses cambios son irreversibles e ninguén propuxo volver retomar a situación do país onde estaba antes das reformas thatcheristas. Certos aspectos da economía antes de Thatcher nunca serán restaurados. Dalgunha maneira foron obrigados a aceptar a súa política, aínda que pensen de forma diferente e agora haxa a necesidade de que algo se mova nunha dirección moi diferente para que haxa máis igualdade. Parte da debilidade da esquerda fronte ao discurso de Thatcher é que non atopou un líder capaz de establecer as súas políticas con principios tan simples e estruturas tan claras como o fixo ela.

Hai algún político actualmente tan influente como Margaret Thatcher?

Non, ninguén é tan influente da maneira en que ela o chegou a ser. Hai que entender que o mundo era distinto entón porque os líderes políticos máis influentes hoxe non son tan visibles como o foi ela. Falo de China, Brasil, India... o seu poder emerxente maniféstase dunha maneira. Moitos dos argumentos ideolóxicos de Thatcher pertencen ao Vello Mundo, á vella Europa e a Estados Unidos, e non son estruturas de influencia que teñan tanto peso nos poderes que están a emerxer agora.

"O que foi bo do seu legado é que foi un líder moi potente con conviccións fortísimas. Coa súa ideoloxía foi capaz de lograr algo grande e mostrar que a forza dun líder pode marcar a diferenza"

Cal é a súa opinión persoal sobre a súa xestión?

Teño sentimentos atopados. O que foi bo do seu legado é que foi un líder moi potente con conviccións fortísimas. Coa súa ideoloxía foi capaz de lograr algo grande e mostrar que a forza dun líder pode marcar a diferenza. A peor parte é que dividiu moito a sociedade e importáballe moi pouco o que a xente puidese chegar a pensar dela. Non era moi receptiva á crítica. Deixou tras dela un ronsel de división e de desigualdade crecente e unha falta de solidariedade social. A súa herdanza política a longo prazo tamén é singular. É un personaxe modelo para quen cren na democracia e no liderado político. Eu recoñezo o valor do tipo de liderado que ela tivo. O seu carácter levouna a facer cousas, a modificar a sociedade de verdade. Non foi unha política inmobilista e nese sentido demostrou que os políticos poden cambiar as sociedades e marcar a diferenza entre unha sociedade e outra.