Boyanka Kostova : Foliada no inferno

Boyanka Kostova ©

 

Nestes tempos de extrema corrección política a liberdade creativa non anda moi ben de saúde polo que cómpre, máis que nunca, revirar cara a máxima da arte como provocación e non coma resposta que Marcel Duchamp formulou o século pasado. E de provocación e transgresión saben un mundo os dous de sempre

“Somos o grupo máis odiado do País”. Unha das virtudes dos gatocáns menos domesticados de Fontiñas é que alén de non lles preocupar o máis mínimo que poda ser certo -spoiler: non o son, a tremenda parroquia que xuntan nos seus concertos así o testemuña- é que a súa lírica, coma o falar, non ten cancelas. Bigmouth Strikes Again. Unha e outra vez. Barra a barra. Como debe ser. Nestes tempos de extrema corrección política a liberdade creativa non anda moi ben de saúde polo que cómpre, máis que nunca, revirar cara a máxima da arte como provocación e non coma resposta que Marcel Duchamp formulou o século pasado. E de provocación e transgresión saben un mundo os dous de sempre. Lévano dentro e non o poden, nen queren, evitar. Dubido que haxa en toda a escena unha soa banda que nos tempos de cancelación que corren se atreva a asinar un verso coma o “Estou matando o beat coma Rosario a Asunta” que resoa na peza que abre a súa Foliada no Inferno. Duchamp estaría tan, tan, tan orgulloso.

Con todo, a provocación é ingrediente necesario pero non suficiente. Nun xénero que ten as súas raíces chantadas na densidade intelectual de pioneiros coma The Last Poets ou Gil Scott-Heron o discurso de calquera MC que aspire a transcender precisa máis recios alicerces que o trillado ego trip en bucle. Por fortuna, a lírica de Cibrán -AKA Saibran Yi Yi- ten tamén abondosos momentos de lucidez e substancia, moi especialmente cando colle o testemuño do Bótalle Caldo de Malandromeda e pon o birrete de catedrático de Socioloxía, Antropoloxía e Etnografía para impartir leccións maxistrais coma Leiraz, Orquesta, Restaurantes, Supermercados, KVS, o himno galego inoficioso que é o O.G. asinado cos seus pais putativos Dios Ke Te Crew, O caseiro -certeiro retrato do mercado inmobiliario en colaboración con Mundo Prestigio- ou mesmo as haxiografías traxicómicas do tipo de Diego Tristán ou Abel The Knight. Nesas temáticas é onde afía unha prosa espelida que fai que as nosas mentes estouren coma o naris de Materazzi ao bater coa -moi ampla- fronte de Zinedine Cibrán. Xa o dixera hai ben de anos a inmortal Nina Simone, o deber de calquera artista é reflexar o seu tempo. E nese campo, coma agudo -e moi divertido- observador e cronista da nosa época, é onde verdadeiramente se percebe o fulgor do Cibrán escritor.

Esa fame e ese talento na produción teñen sublimado nunha curiosidade e azos experimentais que chegan neste Foliada no Inferno ao seu cumio. Unha expansión estilística que fai do fervente laboratorio de ideas dos Boyanka un dos principais vectores de expansión do acervo da nosa música contemporánea

Esa prosa e esa capacidade para espreitar a esencia da nosa idiosincrasia -digna do Seminario de Estudos Galegos- ficaría inevitablemente coxa de non ser pola fame musical, desaforada, da outra pata da mesa. Un Chicho pluriempregado e embarcado nun feixe de proxectos paralelos que, por fortuna, sempre reserva o mellor das súas altas capacidades cunha MPC nas mans para o repertorio de Boyanka Kostova. Lonxe fica a homoxeneidade das bases de Vella Canción Galega, cando só aspiraban a facer trap en galego e tentar vivir da súa música. Cos anos, esa fame e ese talento na produción teñen sublimado nunha curiosidade e azos experimentais que chegan neste Foliada no Inferno ao seu cumio. Unha expansión estilística que fai do fervente laboratorio de ideas dos Boyanka un dos principais vectores de expansión do acervo da nosa música contemporánea.

Abren o álbum coa desafiante A resposta, unha peza na que cambian o autotune polo pitchshifting para mollar o pan no aceite do prato de polbo do beef que protagonizaron o pasado ano con Sons da Rúa

Abren o álbum coa desafiante A resposta, unha peza na que cambian o autotune polo pitchshifting para mollar o pan no aceite do prato de polbo do beef que protagonizaron o pasado ano con Sons da Rúa. Unha liorta tan innecesaria coma sintomática da boa saúde dunha escena coas dimensións suficientes para que cousas así acontezan. Coma ben lembran os amigos de Rouco Son no País non se vira cousa semellante dende a lea entre os cafres de Desvirgheitors e os grupos da movida viguesa a finais dos 80s. O certo é que nunha escena cativa, monolítica e endogámica sería improbable que dúas bandas se enguedellen até ese ponto. Nirvana contra Guns n’ Roses. Marcel Proust contra Jean Lorrain. Blur contra Oasis. Wittgenstein contra Popper. West Coast contra East Coast. A liorta coma signo de esplendor creativo e rebumbio intelectual. Coma por fortuna non chegou o sangue ao río -nen vai chegar- o mellor vai ser ir facendo palomitas e botar man da sabedoría de Tyler Durden para lembrar a oitava regra do Fight Club: cada pelexa durará o que sexa necesario. E algo me di que así vai ser porque o disco de Hugo GZ está a piques de saír e todo indica que vai a haber prórroga e mesmo penaltis. Máis unha vez, a dialéctica coma motor da Historia.

A primeira sorpresa do disco atopámola en Todo me sabe a ti, unha tremenda bachata -estilo xa galeguizado nos últimos anos por Lontreira e Berto & Mariña- na que máis alá dos autotunes e melodynes de rigor, Cibrán é quen de se desenvolver con perfecta soltura no vocal

A primeira sorpresa do disco atopámola en Todo me sabe a ti, unha tremenda bachata -estilo xa galeguizado nos últimos anos por Lontreira e Berto & Mariña- na que máis alá dos autotunes e melodynes de rigor, Cibrán é quen de se desenvolver con perfecta soltura no vocal. E non é fácil. Unha solvencia coma vocalista “tradicional” que volta abrollar no tamén novidoso Fóra da Lei. Ousar galeguizar certos estilos adoita ser misión complexa pero ir pola beira dos Corridos Tumbaos xa é para matrícula e neste caso o resultado foi sen dúbida Cum Laude. Sen erre, piratas. Unha influencia, imaxino, emprestada das sesións de Bizarrap cos aztecas Peso Pluma e Natanael Cano que os nosos heroes materializan con moito -pero moito- xeito da man dos seus irmaos Conjunto Amistá. Con Chicho ao contrabaixo e Cibrán en modo aprendiz de Vicente Fernández asinan un canto de desesperado desamor de taberna que é ao tempo unha fermosa e involuntaria carta de amor á propia cidade de Compostela que debería soar en bucle nos altofalantes de todas e cada unha das tendas de recordos do Franco.

Continúan as estreas estilísticas con Italofeira, unha homenaxe aos 90s máis malotes, makineros e bakalas, que é candidata absoluta a desencadear a loucura total nos seus concertos a base de subidón-subidón e un retrouso final completamente hooligan e futboleiro

Continúan as estreas estilísticas con Italofeira, unha homenaxe aos 90s máis malotes, makineros e bakalas, que é candidata absoluta a desencadear a loucura total nos seus concertos a base de subidón-subidón e un retrouso final completamente hooligan e futboleiro. Unha incursión nos ritmos electrónicos con alma four-on-the-floor que se repite en Doimakara -familiar lonxano do Autoestima de Pimp Flaco- e Porralume, unha versión 2.0 do xa clásico A Porrallada de FØ Records no que participa o mesmísimo Susinho Pereiras. Unha crew, a dos trapeiros do Barcala, que tamén fai acto de presenza en temas coma Comida, viño e cancións en forma de sampleados do vozarrón carpático do inconfundible Puto Rumenian.

E falando de Comida, viño e cancións, ese potencial himno xeracional contra o body shaming, poden respirar tranquilos os fans de sempre que os Boyanka dos inicios seguen aí e non todo vai ser ensanchar a fórmula. Tanto na propia Comida, viño e cancións, coma en Bo chaval -o particular Hey Mama de Cibrán- ou Rayo Solar -cara B do tamén pokémico Rayo Aurora incluido en Ranaeira- voltan os aires trapeiros de sempre, atrevéndose mesmo co dembow máis melódico na encantadoramente misántropa Que che den polo cu.

Cos anos, o talento na produción de xigantes coma Alejandro Guillán en Baiuca ou Berto Mira para Mondra ou Fillas de Cassandra teñen evolucionado esa mestura entre tecnoloxía e tradición até convertilo nun estilo de seu

CODA. Cando hai case vinte anos gravamos con Fanny & Alexander a inclasificable Postpunkdeirada non imaxinábamos que aquel experimento a base de caixas de ritmos, cunchas de vieira, vocoders, guitarras, pandeiretas sampleadas, sintetizadores e gaitas MIDI imposibles -no que Lois Pereiro poñía os versos- podería ter descendencia. Para nós era un reto case persoal, facer algo que nunca antes se fixera na música galega. Algo semellante xa argalláramos anteriormente en temas coma Lene e mesmo a finais dos 90s con Fusquenlha pero o que nunca imaxináramos era que co paso do tempo esas hibridacións froito da curiosidade devirían nun exercicio de estilo. Como así foi. 

Cos anos, o talento na produción de xigantes coma Alejandro Guillán en Baiuca ou Berto Mira para Mondra ou Fillas de Cassandra teñen evolucionado esa mestura entre tecnoloxía e tradición até convertilo nun estilo de seu. A ese grupo de produtores cun pé no pasado e outro no futuro pertence tamén Chicho por dereito propio. E coma adoita facer ultimamente en cada disco, non falta á cita. Se en Os dous de sempre chantábanos na cara a descomunal Muinheira de Inteiror e en Ranaeira tocáballe o turno a A quincena do Apostol desta volta a súa aportación ao substrato da chascarrastrónica patria é a tremenda Foliada no Inferno, peza que dá nome ao disco e que o confirma coma un dos músicos máis lúcidos e arriscados da súa xeración.

Grazas ás socias e socios editamos un xornal plural

As socias e socios de Praza.gal son esenciais para editarmos cada día un xornal plural. Dende moi pouco a túa achega económica pode axudarnos a soster e ampliar a nosa redacción e, así, a contarmos máis, mellor e sen cancelas.