O 'corajoso' Guterres

António Guterres, secretario xeral das Nacións Unidas Dominio Público ONU

En Gaza morreron xa máis traballadores humanitarios da ONU que en ningún outro conflito nos 78 anos de historia da organización. Os ataques a convois baixo a súa bandeira ou a instalacións e complexos da UNRWA, forman parte das accións do exército israelí dende o inicio da campaña militar contra o enclave palestino

En Gaza morreron xa máis traballadores humanitarios da ONU que en ningún outro conflito nos 78 anos de historia da organización. Os ataques a convois baixo a súa bandeira ou a instalacións e complexos da UNRWA, forman parte das accións do exército israelí dende o inicio da campaña militar contra o enclave palestino. Os centos de miles de desprazados internos que se refuxian en escolas e outros inmobles baixo bandeira da ONU malviven baixo a presión constante das evacuacións inmediatas, moitas veces imposibles de cumprir. Co desprazamento de case o 85 por cento dos 2,3 millóns de habitantes de Gaza, nun territorio totalmente asediado onde as axencias da ONU din que non hai un lugar seguro ao que fuxir, ninguén está a salvo dos incesantes bombardeos.

O nivel de asañamento de Israel coa poboación de Gaza reflíctese no crecente número de vítimas civís e na devastación humanitaria. Nos últimos días, difundiu imaxes de ducias de homes capturados e retidos semiespidos polas forzas de seguridade, supostamente combatentes de Hamás. En realidade, varios palestinos recoñeceron a amigos e familiares, que son civís e nada teñen que ver co grupo armado. Israel, en fin, cruzou todos os límites. E cero esperanzas hai de que a situación humanitaria poida mellorar no inmediato. 

 

Artigo 99

A magnitude da perda de vidas humanas, con ser xa alta, podería escalar ata niveis máis insoportables aínda nas próximas semanas de non actuar con prontitude

Dende o inicio do conflito, o secretario Xeral da ONU, o portugués António Guterres alertou sobre a gravidade de canto acontece na franxa e en reiteradas ocasións reclamou un inmediato alto ao fogo. 

A invocación do artigo 99 da Carta das Nacións Unidas foi un último intento de alertar aos países membros do Consello de Seguridade sobre as consecuencias de que o sistema humanitario en Gaza se veña abaixo. Guterres tamén advertiu de que a situación pronto empeorará se non se detén o colapso do sistema sanitario palestino. "Os hospitais convertéronse en campos de batalla", denunciou o secretario xeral da ONU. Resulta imposible subministrar axuda con garantías mínimas. A magnitude da perda de vidas humanas, con ser xa alta, podería escalar ata niveis máis insoportables aínda nas próximas semanas de non actuar con prontitude.

Ese artigo 99 é relevante no contexto da paz e a seguridade internacionais pois confírelle ao secretario xeral a autoridade para chamar a atención fronte a un asunto de preocupación grave

Ese artigo 99 é relevante no contexto da paz e a seguridade internacionais pois confírelle ao secretario xeral a autoridade para chamar a atención fronte a un asunto de preocupación grave. A invocación de Guterres supón a asunción de responsabilidades políticas explícitas ante a abominable deriva do conflito. Poucas veces se ten invocado, a primeira en xullo de 1960 pola situación no Congo. Ao tratarse dun mecanismo de alerta precisamente para facilitar a adopción de medidas preventivas e estar vixilantes ante crisis internacionais, a ONU pode entón analizar riscos e dispor capacidades operativas. Daquela, ao día seguinte, o Consello de Seguridade autorizaba o despregamento dunha operación militar da ONU. Agora, nada mudou sobre o terreo. 

Que Tel Aviv reaccionase acusando a Guterres de poñerse do lado de Hamás por demandar un alto ao fogo, ou que o ministro de Exteriores, Eli Cohen, afirme que “deshonra” a súa posición, ilustra a catadura moral do gabinete de Netanyahu

Unha alerta formal e rotunda permite tamén fixar responsabilidades. Neste caso, apelando a Israel directamente pero tamén nel se retratan os países que o apoian ou que miran para outro lado. Washington opuxo o seu dereito de veto. Reino Unido abstívose. A resolución presentada polos Emiratos Árabes Unidos, patrocinada por 97 países membros e apoiada por 13 membros do Consello, fracasou. Os EUA seguen a bloquear os esforzos internacionais para deter os combates mentres envía máis munición e máis letal ao seu aliado.

Nos meses de guerra, o Consello de Seguridade votou en varias ocasións outras resolucións para pedir o fin do conflito, con vetos cruzados de Estados Unidos e Rusia, e só o 15 de novembro conseguiu acordar pedir "pausas humanitarias" en axuda aos civís en Gaza. Porén, a única tregua declarada, de sete días, non foi o resultado desa resolución, senón de negociacións indirectas entre Israel e Hamás coa mediación de Qatar e dos EUA para intercambiar reféns en mans do grupo islamita por presos palestinos en cárceres israelís.

Que Tel Aviv reaccionase acusando a Guterres de poñerse do lado de Hamás por demandar un alto ao fogo, ou que o ministro de Exteriores, Eli Cohen, afirme que “deshonra” a súa posición, ilustra a catadura moral do gabinete de B. Netanyahu. Como ben din en Tel Aviv, o artigo 99 non se usou nas guerras de Ucraína ou de Siria pero precisamente porque en Gaza a desfeita humanitaria adquire proporcións simplemente tan extraordinarias e descomunais como intolerables. Guterres sábeo ben pois como alto comisionado para os refuxiados entre 2005 e 2015 tivo que afrontar as peores crises de refuxiados da historia recente, incluídas Siria, Afganistán e Iraq. 

Guterres, un “perigo para a paz mundial” como o cualificaron as autoridades de Israel, socialdemócrata e católico practicante, está achegando co seu proceder unha elemental decencia á política e unha esixible dose de dignidade á institución que representa

É habitual a crítica a Nacións Unidas por non responder adecuadamente ante as crises internacionais. O modelo é o que é e ten as súas bondades e limitacións. O propio Guterres é consciente do desazo que supón esa impotencia ante o que acontece na rexión. Nun discurso no Foro de Doha, denunciou a paralización do Consello por “divisións xeoestratéxicas” que socavan a "autoridade e a credibilidade do organismo”. Non menos significativo é o vergoñento papel de institucións como a UE na que apenas un moi pequeno grupo de países expresou o seu apoio ao secretario xeral e ninguén reclama aínda a mais mínima sanción contra Israel, alentando a impunidade dos seus crimes.

Convertido no 9º secretario xeral da ONU, Guterres, un “perigo para a paz mundial” como o cualificaron as autoridades de Israel, socialdemócrata e católico practicante, está achegando co seu proceder unha elemental decencia á política e unha esixible dose de dignidade á institución que representa. Poida que non mellore de todo a credibilidade da organización pero ogallá a súa fora contaxiosa. 

Grazas ás socias e socios editamos un xornal plural

As socias e socios de Praza.gal son esenciais para editarmos cada día un xornal plural. Dende moi pouco a túa achega económica pode axudarnos a soster e ampliar a nosa redacción e, así, a contarmos máis, mellor e sen cancelas.