Unha de dezaoito. A piques de cumprirse o terceiro ano de lexislatura e mentres Galicia comeza, aos poucos, a arrecender a período preelectoral, é posible xa realizar un primeiro balance da actividade do Goberno e da oposición cunha certa perspectiva. No que atinxe aos grupos aos que as urnas lle encomendaron o control ao Goberno, PSdeG e BNG, se cadra un dos labores que menos transcende os muros do Pazo do Hórreo é o das propostas de lei. Dende 2009 os socialistas propuxeron seis textos legais para incorporar ao corpo normativo galego e os nacionalistas fixeron o propio con doce. De todas estas, só unha, a Lei de Caixas impulsada polo Bloque, non bateu contra a maioría absoluta dos conservadores.
O primeiro acordo, entre PP e BNG, foi para reformar a Lei de Caixas
Malia ás chamadas ao consenso do comezo da lexislatura, o comportamento parlamentario do Grupo Popular está a ser, neste ámbito, o propio da maior parte de formacións que contan con maioría absoluta. Así, nos primeiros meses do mandato xa rexeitaron as dúas primeiras propostas de lei, ambas procedentes do BNG e encamiñadas a regular as organizacións interprofesionais agroalimentarias e o comercio galego. Habería que agardar a decembro de 2009 para que populares e nacionalistas chegasen a un pacto para reformar a lexislación en materia das caixas de aforro. A intención última daquela norma era impulsar a fusión de Caixa Galicia e Caixanova con parámetros de "solvencia" e "galeguidade". Non obstante, o acordo durou pouco, só ata que a sombra da privatización comezou a planear sobre a entidade resultante, Novacaixagalicia.
Ningunha lei da oposición volvería prosperar tras ese oasis de consenso, tampouco as que apostaban por regular materias para as que despois a Xunta presentaría a súa propia lei. É o caso por exemplo da Lei de Montes, tamén posta sobre a mesa polo BNG -o Goberno galego aprobou o seu propio anteproxecto este xoves-, ou a Lei de Bibliotecas, rexeitada polo PP en febreiro de 2010 e agora en tramitación parlamentaria a instancias do Executivo. O que non prevé regular a Xunta pola vía da lexislación foron as dúas seguintes proposicións de lei defendidas polo Bloque, unha encamiñada a garantir o dereito a usar o galego en todas as Administracións -recollida da iniciativa lexislativa popular de Queremos Galego- e outra coa que a formación apostaba por protexer e potenciar a "onomástica" galega, tanto no caso dos nomes de persoa como no dos topónimos. En ambos casos, os populares argumentaron o seu rexeitamento por observar pretensións nacionalistas nas propostas. Segundo Agustín Baamonde, parlamentario do PPdeG, a intención destas leis non era outra que "lograr a nación monolingüe en galego que ansía o nacionalismo".
Tras estas proposicións do Bloque, en xuño de 2010 chegaba a primeira do PSdeG. Tratábase dunha Lei de Publicidade Institucional que, en esencia, recollía os termos da que o bipartito non chegou a aprobar e tamén abordaba cuestións que o PP levou no seu programa electoral. Preceptos como evitar a propaganda institucional en época de eleccións, limitar os gastos ou garantir que a comunicación da Xunta se realiza en galego tamén foron rexeitadas. Segundo os conservadores, o rexeitamento estaba motivado en que o Goberno xa traballaba no seu propio proxecto de lei, o cal aínda non se materializou, malia consideralo "urxente" tras gañar as eleccións.
Os populares rexeitaron a Lei de Foxas do PSdeG por ser da "Atapuerca política"
A seguinte proposición de lei foi tamén socialista e deu lugar a un dos debates máis tensos da lexislatura. Defendida pola deputada Concepción Burgo, o PSdeG tentou aprobar unha "lei sobre a localización e identificación das persoas desaparecidas durante a Guerra Civil e a ditadura franquista, e a dignificación das foxas comúns". Nunha emotiva intervención, Burgo instou ao PP a preguntarse se "existe algo máis humano e xusto que atopar e enterrar os desaparecidos". O partido que sustenta o Goberno, de novo a través de Baamonde, desbotou a proposta por "maniquea" e situou os socialistas na "Atapuerca da política".
O fomento da corresponsabilidade entre homes e mulleres, pola banda do BNG, o reordenamento dos tributos locais, dende o PSdeG, a eliminicación do canon da auga, proposta polos nacionalistas ou o ordenamento por lei dos montes veciñais e en man común foron outras das propostas que tampouco chegaron a prosperar. Na banda do acordo só estiveron a nova lei dos medios públicos, presentada conxuntamente por PP e PSdeG despois de ser elaborada nun relatorio conxunto -o Bloque desmarcouse-, e a creación do catálogo de medicamentos, única lei impulsada polos populares e secundada polos nacionalistas.
