Segundo o regulador, coordinaron “políticas e condicións comerciais” cunha comisión de supervisión que “controlaba as desviacións con medidas de presión e ameazas de denuncia a quen non formaron parte dos acordos”
A Comisión Nacional dos Mercados e a Competencia (CNMC) anunciou este venres unha batería de sancións por importe de 33,88 millóns de euros a 34 editoriais de libros de texto e á Asociación Nacional de Editores de Libros e material de Ensinanza (Anele). As maiores multas corresponden ao grupo Santillana (case 9 millóns, entre eles 5.000 euros á galega Edicións Obradoiro), Anaya (8 millóns, deles 30.000 euros a Xerais) e SM (5,38 millóns, dos que 10.000 euros foron a Xerme Edicións). Á patronal ANELE correspondéronlle outros 180.000 euros. Segundo o regulador, coordinaron “políticas e condicións comerciais” cunha comisión de supervisión que “controlaba as desviacións con medidas de presión e ameazas de denuncia a quen non formaron parte dos acordos”.
Competencia, que non menciona a palabra “cartel”, di que o sector coordinou un "mecanismo" para fixar "políticas e condicións comerciais no marco dun Código de Conduta" para as súas empresas. Unha Comisión de Supervisión ao amparo dese código "controlaba as desviacións con medidas de presión e ameazas de denuncia a quen non formaron parte dos acordos". "Anele e 10 editoriais pactaron condicións comerciais para comercializar o libro de texto dixital entre 2014 e 2017", explica.
Santillana xa mostrou "o seu total desacordo coas dúas prácticas supostamente restritivas de competencia que fundamentan a resolución da CNMC", que recorrerá porque "contén profundas inconsistencias".
O expediente foi iniciado a partir dunha denuncia da Editorial Vicens Vives, que fora á súa vez denunciada por competencia desleal polas editoriais agora sancionadas
No expediente, iniciado a partir dunha denuncia realizada pola Editorial Vicens Vives, sancionáronse dúas infraccións moi graves segundo a Lei de Defensa da Competencia e o Tratado de Funcionamento da UE: unha serie de acordos e prácticas concertadas vinculadas co desenvolvemento e aplicación dun Código de Conduta para as empresas do sector en vigor desde abril de 2012. Ao elaborar e implantar ese código, as editoriais sancionadas e a asociación configuraron, segundo a CNMC, "unha estratexia dirixida a restrinxir a competencia na prescrición de libros de texto non universitarios por parte dos centros educativos" que lles permitiu "homoxeneizar as políticas e condicións comerciais no sector, como a entrega de materiais informáticos (canóns de proxección, ordenadores portátiles etc.), para reducir e eliminar aqueles elementos que introducían competencia na prescrición de libros de texto".
A pesar de que o código de conduta xustificouse por un sistema de supostas "boas prácticas", Competencia cre acreditado "que as entidades que levaron a cabo as condutas facíano cunha finalidade económica e para restrinxir a competencia"; e que existían "métodos de castigo ás editoriais que non cumprían cos acordos, aínda que voluntariamente non se adheriron ao Código de conduta". "Anele enviou cartas a competidores e aos centros educativos, incluíndo ameazas de denuncias. Tamén se realizaron medidas de presión concretas contra Edelvives, ata que se uniu aos acordos, e presentáronse demandas de competencia desleal contra Vicens Vives", a denunciante.
Segundo competencia, a patronal do sector "enviou cartas a competidores e aos centros educativos, incluíndo ameazas de denuncias"
A CNMC comprobou, tamén, un descenso da cantidade destinada por parte das editoriais á entrega de material das TIC entre 2010 e o curso 2017/2018 ás aulas, "sen que iso se traduciuse en baixadas de prezos dos libros de texto". Competencia lembra que a comercialización de libros de texto ten unhas características "peculiares", dado que as familias dos alumnos, que son as compradoras dos libros, non seleccionan o produto en función do prezo e están obrigados a adquirilo se o prescribe o centro educativo.
"Outro aspecto relevante é que hai etapas educativas de prezo fixo (educación infantil, bacharelato e FP) e outras (educación primaria e ESO) con prezo libre". A isto súmase "unha regulación sobre os contidos dos libros de texto non universitarios moi clara e determinante" e que os centros educativos teñen a obriga legal de manter os mesmos libros de texto por períodos de polo menos 4 anos, salvo que estea plenamente xustificada a súa substitución antes do tempo establecido.
