"O Goberno galego está volcado en crear as condicións que lle permitan aos emprendedores do país volver a crear riqueza e emprego" (15-11-13). "Un novo modelo industrial sustentado na competitividade e o coñecemento; e un novo modelo de vida saudable cimentado no desenvolvemento tecnolóxico (7-11-13). "O obxectivo é proporcionar oportunidades, frear a migración da xente altamente cualificada do noso país e evitar páxinas en branco na historia da I+D+i galega” (22-10-13). Son tres declaracións recentes, entre moitas outras semellantes, realizadas polo presidente da Xunta, Alberto Núñez Feijoo, destacando o "esforzo" realizado polo Goberno galego para fomentar o desenvolvemento da I+D+i.
Galicia supera unicamente a Murcia, Estremadura, Castela-A Mancha, Canarias e Baleares
Porén, por un camiño marchan as palabras e por outro moi distante a realidade e o investimento efectivo que a Xunta dedica a apoiar a investigación e a innovación. Hai uns días a EAE Business School presentou o estudo La Inversión en I+D+i en España, que confirma a evolución seguida por Galicia nos últimos anos de recorte continuado do investimento, que acadou un máximo en 2009, cunha cifra equivalente ao 0,96% do PIB, e que dende entón non fixo máis que descender, para ficar nun 0,87% en 2012. Nese ano o investimento galego reduciuse nun 6,5%, un descenso maior que o experimentado no conxunto de España (-4,4%), e que deixa Galicia como a 12ª comunidade autónoma máis preocupada pola innovación, superando unicamente a Murcia, Estremadura, Castela-A Mancha, Canarias e Baleares.
Isto significa que o seu investimento en I+D retrocede a niveis de 2005, aínda no goberno de Manuel Fraga, e incrementa o seu diferencial negativo con España. Se en 2008, antes do comezo da crise, e aínda co goberno de coalición de PSdeG-PSOE e BNG, o gasto galego en I+D+i supoñía o 4% do total español, hoxe esa proporción é apenas do 3,6%. Sucede o mesmo en canto ao persoal dedicado a tarefas de I+D, que en Galicia pasa de 9.681 xornadas completas a 9.509, un descenso que afecta sobre todo ás mulleres (pasan de 4.089 a 3.968) e ao persoal investigador (pasan de 5.765 a 5.443). O descenso afecta especialmente ao I+D+i que se realiza en Galicia administracións públicas e universidades. Se hai catro anos representaba o 5,7% do total estatal, hoxe é apenas o 5,2%, e o número de traballadores descendeu de 4.654 a 4.411.
O Plan Galego de Investigación, Innovación e Crecemento 2011-2015 "asume como obxectivo xeral a converxencia do esforzo galego en I+D+i co esforzo do conxunto de España, que en ningún caso debe ser inferior ao 2% do PIB no ano 2015"
Estes datos sitúan Galicia lonxe da media española en investimento (1,30%), de feito que Galicia debería incrementar esta partida nun 50% para poñerse á altura. E, por suposto, moi lonxe de Euskadi (2,19%), Madrid (1,82%), Catalunya (1,51%) e mesmo Castela e León (1,12%). Cómpre indicar que o Plan Galego de Investigación, Innovación e Crecemento 2011-2015 "asume como obxectivo xeral a converxencia do esforzo galego en I+D+i co esforzo do conxunto de España, que en ningún caso debe ser inferior ao 2% do PIB no ano 2015, cifra que nos porá na senda de acadar o obxectivo fixado pola UE para o ano 2020 do 3% do PIB". A tendencia nos últimos catro anos é exactamente a contraria.
| Gasto I+D+i /PIB 2000 | Gasto I+D+i /PIB 2005 | Gasto I+D+i /PIB 2009 | Gasto I+D+i /PIB 2010 | Gasto I+D+i /PIB 2011 | Gasto I+D+i /PIB 2012 | Evolución 2011-2012 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Total España | 0,91 | 1,12 | 1,38 | 1,40 | 1,36 | 1,30 | -4,4% |
| Euskadi | 1,16 | 1,48 | 2,06 | 2,03 | 2,11 | 2,19 | +3,8% |
| Navarra | 0,87 | 1,68 | 2,14 | 2,04 | 2,08 | 1,91 | -8,2% |
| Madrid | 1,58 | 1,81 | 2,05 | 2,05 | 1,98 | 1,82 | -8,1% |
| Catalunya | 1,06 | 1,35 | 1,68 | 1,66 | 1,56 | 1,51 | -3.2% |
| C-León | 0,64 | 0,89 | 1,12 | 1,11 | 1,03 | 1,12 | +8,7% |
| Andalucía | 0,65 | 0,84 | 1,10 | 1,21 | 1,15 | 1,05 | -8,7% |
| C. Val. | 0,71 | 0,98 | 1,10 | 1,07 | 1,03 | 1,01 | -1,9% |
| Cantabria | 0,46 | 0,45 | 1,12 | 1,23 | 1,08 | 0,98 | -9,3% |
| Aragón | 0,69 | 0,79 | 1,14 | 1,13 | 0,95 | 0,93 | -2,1% |
| Asturias | 0,82 | 0,70 | 1,00 | 1,06 | 0,96 | 0,89 | -7,3% |
| La Rioja | 0,57 | 0,66 | 1,09 | 1,07 | 1,02 | 0,87 | -14,7% |
| Galicia | 0,64 | 0,87 | 0,96 | 0,94 | 0,93 | 0,87 | -6,5% |
| Murcia | 0,69 | 0,73 | 0,89 | 0,92 | 0,84 | 0,83 | -1,2% |
| Estremadura | 0,54 | 0,68 | 0,86 | 0,88 | 0,84 | 0,77 | -8,3% |
| C.Mancha | 0,56 | 0,41 | 0,66 | 0,69 | 0,70 | 0,64 | -8,4% |
| Canarias | 0,47 | 0,58 | 0,58 | 0,63 | 0,58 | 0,51 | -12,1% |
| Baleares | 0,22 | 0,27 | 0,38 | 0,43 | 0,36 | 0,34 | -5,6% |
Unha política "suicida"
"Este tipo de política de Feijóo é suicida, xa que deixa o país sen unha política estratéxica en materia de innovación"
Xoán Bascuas, secretario xeral de Compromiso por Galicia, referiuse esta semana aos datos publicados neste informe, cualificándoos de moi negativos, e sinalando que "este tipo de política de Feijóo é suicida, xa que deixa o país sen unha política estratéxica en materia de innovación". Bascuas cre que Feijóo “quere condenar Galicia á fame”, xa que é con este tipo de proxectos “a forma na que as sociedades avanzadas progresan e saen adiante”. De xeito específico, Bascuas indica que os recortes "foron particularmente duros" no referido aos proxectos de I+D+i no ámbito universitario, o que provocou e segue a provocar “unha descapitalización das universidades galegas na medida en que os investigadores mozos se ven na obriga de marchar cara outros países”. O líder de CxG contrapuxo finalmente a política de investimento de Feijóo neste ámbito con outros países europeos con maior inversión, como Finlandia, Suecia e Dinamarca, con ratios do 3,55%, do 3,41% e do 2,99% respectivamente, “e que dende Compromiso por Galicia temos como referencia neste tipo de políticas”.
