A Igrexa gañou unha batalla histórica. O texto da Lei de Mellora da Educación que aprobou o Consello de Ministros revaloriza a materia de Relixión, dado que contará para a nota media e para a obtención de bolsas, e tamén para repetir o curso no caso de que non se aprobe, unha vella reivindicación dos bispos. Tanto Relixión como a súa alternativa, Valores Culturais e Sociais en Primaria e Valores Éticos en Secundaria, serán materias optativas. "Contará para a nota media porque é unha materia avaliable, igual que a súa alternativa", confirmou o ministro, José Ignacio Wert.

A sétima lei orgánica de Educación da democracia saíu do Consello de Ministros unha semana máis tarde do previsto, pero non pola contestación social que o 9 de maio sacou á rúa a miles de persoas senón, segundo o Goberno, para atender ás "observacións" do Consello de Estado. Ou polo menos algunhas delas, porque ao parecer o organismo tivo menos sorte con algunha das súas recomendacións que a Igrexa. Por exemplo, a de non eliminar Educación para a Cidadanía, que definitivamente desaparece do currículo. "Consideramos que son coñecementos transversais que están integrados noutras materias", sostivo o ministro ante os xornalistas. 

O ditame do Consello de Estado sorprendeu ao criticar algúns dos puntos destacados da norma, como o financiamento dos colexios con que segregan aos nenos por sexo ou a obriga das autonomías de garantir a escolarización en castelán. Todo isto a pesar de que presidente deste organismo é José Manuel Romay Beccaría, home da máxima confianza de Mariano Rajoy.

Wert advirte de que a maioría absoluta do PP é dabondo para sacar adiante a reforma en solitario

O consenso non é algo que preocupe ao ministro José Ignacio Wert, que asegura que o Goberno "fará o que estea na súa man" para conseguilo, aínda que sen moito afán. Inmediatamente despois lembrou que a LOE, a lei vixente, foi aprobada en 2006 "con 181 votos", polo que considerou que a maioría absoluta no Congreso "o PP ten 185 deputados" é suficiente "lexitimación democrática". Aínda que a comparación ten truco. A chamada lei Wert desembarca na Cámara, de momento, co único apoio dos populares. Mentres que a norma anterior chegou ao BOE cos votos en contra do PP e co respaldo de cinco grupos políticos e a abstención doutros dous. "Non imos abdicar na nosa vontade de reformar o sistema", resolveu Wert.

Colexios privados con cobro 'diferido'

O ministerio deu unha volta de porca a estes artigos conflitivos, pero só para volver á orixe. No caso da disposición que obrigaba ás comunidades con linguas cooficiais a pagar colexios privados a aqueles alumnos que quixesen estudar co castelán como lingua vehicular, mantense cun funcionamento que na práctica funciona como blindaxe á oposición manifesta da Generalitat catalá, aínda que non a menciona no texto.

Agora os pais poderán acudir ao ministerio, que se encargará dos trámites e de adiantar o diñeiro. Despois arranxará contas coas comunidades, descontando o importe das asignacións autonómicas. E ao parecer non serán importes menores. O ministerio reserva un 10% do total do orzamento para a aplicación da lei durante o primeiro ano, cinco millóns de euros, para mandar a clase a uns 1.000 nenos, segundo os seus propios cálculos.

O Goberno segue adiante coa disposición que obriga as autonomías a pagar colexios privados co castelán como lingua vehicular

As familias acudirán á administración autonómica para que lles consiga un colexio en español. Se non obteñen unha resposta positiva, deberán dirixirse á Alta Inspección, ou sexa ao Goberno central. Este pedirá formalmente unha solución, e se non existe, pagará a escolarización do neno nun colexio privado. A "factura" descontarase máis tarde. "É unha medida moi excepcional e temporal até tanto a administración sexa capaz de ofrecer unha educación en castelán", explicou Wert. O Goberno non pode obrigar a abrir colexios en español, pero si presionar coas contas para que a longo prazo ao Goberno catalán, por exemplo, lle saia máis rendible.

Outra posible consecuencia é que a vistas de que algunhas familias vaian obter a escolarización gratuíta dos seus fillos en colexios de alto nivel, se multipliquen as solicitudes. "Non podemos traballar con hipótese. Iso irase vendo", asegurou Wert.

Cidadanía fóra, e os colexios que segregan, 'blindados'

O ministerio mantense na súa postura tamén en canto á eliminación da materia de Educación para a Cidadanía. Aquí parece que tamén pesou a presión da Igrexa máis que a do Consello de Estado, que considerara que os nova Valores culturais e sociais non é suficiente para substituíla porque se estudaría como alternativa a Relixión. Aquí tamén hai unha pequena trampa para solucionar esta obxección. Relixión e a súa alternativa pasan a formar parte do currículo como dúas materias optativas pero independentes, de modo que un alumno podería elixir cursar ambas. Cidadanía, que o Consello de Estado recomendaba que fose "obrigatoria nalgún momento" non será unha materia en si mesma. O Goberno mantén que os seus contidos están integrados xa noutras partes do currículo. Relixión contará por primeira vez na nota para obter bolsas e tamén á hora de repetir curso se é unha do tres materias non aprobadas.

Wert seguiu adiante coa blindaxe das subvencións públicas aos colexios segregacionistas

O financiamento de colexios que separen aos nenos por sexo era outra das disposicións polémicas e tamén un dos puntos sinalados polo Consello de Estado. A 'blindaxe' aos centros vinculados á Igrexa nos que nenos e nenas estudan por separado estará recollidos na lei "o que deixaría sen efecto medidas como a de Andalucía de non financiar os seus concertos por esa razón", aínda que incluirá un pequeno apuntamento: que deben garantir que a educación non é diferenciada no contido, senón que as clases que se imparten son iguais para os dous sexos. O Consello de Estado pedira que se esixise "unha xustificación obxectiva e razoable da excepción xeral da coeducación", ou sexa que se explique cales son os beneficios da segregación, e fíxense medidas académicas a favor da igualdade".

O texto aprobado polo Consello de Ministros tamén deixa intactas algunhas das disposicións máis polémicas do proxecto. Por exemplo, a modificación dos itinerarios que adianta a elección de vías distintas da ESO, o novo deseño da Formación Profesional (cunha modalidade básica) e outra Dual, na que os alumnos estudarán boa parte do tempo en empresas.

Tamén quedan tal cal os exames externos aos que se someterá aos estudantes ao final de cada etapa educativa. Para Wert, estes exames "non son reválidas nin teñen o obxectivo que estas tiñan, de parar a algúns estudantes ou de axustar a demanda. Non son obstáculos no camiño senón sinalización", explicou.

O Consello de Estado advertiu do risco de "discrecionalidade" de que as probas de ingreso dependan de cada universidade

O Consello de Estado aconsellara que esas probas as realizasen "funcionarios públicos e en ningún caso profesores contratados ou empresas privadas". Tamén criticara a reválida de Bacharelato, que substitúe á Selectividade, e que pon en mans das universidades as probas de ingreso, o que segundo o organismo introduce "un elemento de discrecionalidad que podería prexudicar o tratamento uniforme dos alumnos".

Pagarao Europa

O tema do financiamento era outra das "observacións" espiñentas que o Consello de Estado fixera á chamada Lei Wert, xa que consideraba que os 400 millóns de euros previstos son insuficientes para "unha reforma estrutural desta envergadura". "O Consello de Estado non ten obrigacións de consolidación fiscal", ironizou Wert na rolda de prensa tras o Consello de Ministros.

O Goberno apunta a que Europa financie boa parte da implantación a través do Fondo Social Europeo, xa que a estratexia 2014-2020 da UE ten como principais un dos grandes obxectivos a loita contra o abandono escolar temperán e a mellora da capacitación profesional dos mozos, dous das situacións nas que España destaca especialmente. "Temos a seguridade e a garantía da nosa capacidade de absorción deses fondos, que poderían financiar entre o 55 e 65% do total", explicou Wert. E engadiu: "Seriamos irresponsables se deixásemos pasar un céntimo de euro".

En definitiva, a LOMCE irá ao Congreso coas medidas que máis oposición xeraron na comunidade educativa practicamente intactas, e con outras que van aínda máis aló e que achegan como nunca a posición do Goberno á da Igrexa católica.