"A crónica negra verdadeira sempre comeza co crime dun marxinal nunha canella escura e remata nos impolutos despachos do poder. Cada vez que un banqueiro idea un novo xeito de alimentar a codicia, un home morre na rúa". O perfil dun enorme edificio do centro de Madrid durante o solpor destaca na capa do número de febreiro da revista Luzes, no que Aníval Malvar advirte de que "para escribir sobre a cara criminal da cidade, os cronistas tenden a viaxar á Cañada Real na procura de folclore delincuencial", pero "esquecen dar un paseo pola Castellana.

A viaxe de Malvar comparte espazo nesta capa con outra visista, neste caso a México, unha "estación de sombras" á que nos achega Aloia A. Feáns con fotografías de Edu Ponces. Nese ceo con cores de solpor hai tamén unha entrevista, a que lle fai Belén Regueira a unha combativa Sés que, ante a "indignación", realiza unha petición provocadora: "Queroseno e mistos para todos!", reclama.

Muxía vista por Xosé Henrique Rivadulla Corcón, Luís Suárez baixo a óptica de Miguel Pardo ou unha conversa de Manuel M. Barreiro con Xaime Subiela forman tamén parte do menú destas Luzes de febreiro, as mesmas que serven para alumear a figura do desaparecido Germán Coppini a través dun testemuño privilexiado da súa vida, Julián Hernández. Estes e outros moitos contidos chegan, coma sempre, despois dun manifesto que desta volta chama á "re-existencia" no medio da apocalipse.

Apocalipse
e
re-existencia!

Da habitual ollada informativa sobre África sostiña Jean Baudrillard que era a propia de quen só é quen de ver un «xacemento catastrófico».

Tamén en Galicia adoita expresarse a queixa de que así somos vistos, como un país de páxina de sucesos, abastecedor de catástrofes e calamidades para o consumo interior e exterior. Antes, crimes de romance de cego. Agora, auténticos casos mafiosos, mesmo redes de vangarda criminal. A terra galega aparece como unha marca de sinistro total. Mesmo podemos exercer o dereito a unha retranca da desgraza: non foi Miña terra galega o maior éxito de Siniestro Total?

O «mal de aire» era a denominación popular para as doenzas inexplicábeis. Hai tempadas en que un «mal de aire» abrangue o colectivo, e mesmo semella cinguirse á historia de Galicia coa teima dunha peste que tingue os soutos de necrose. Rachas históricas en que o Negra sombra se entoa cun sentimento de verdadeiro himno. Esa Negra sombra ten case a condición dunha propiedade material, dunha lousa que paira sobre nós. E que nos pertence. Velaí a consigna irónica: a nosa sombra é nosa!

Esa sensación de territorio apocalíptico acentúase cando se derruban tantas construcións dunha identidade positiva: a violencia contra o territorio, o maltrato da cultura nas expresións máis libres, a programada extinción da lingua... Hai metáforas ben metafóricas. Velaí a perda da Pedra de Abalar e o incendio do santuario da Barca. Velaí as pingueiras na catedral de Santiago, arquitectura do local universal, mentres o mal de aire zoa no monumental desbaldir da Cidade da Cultura.

Todo foi a peor dende o día en que afastaron do pobo o santo dos Croques. O santo da Imaxinación. O santo das Luzes.

Deste tempo galego podía dicirse o que Henry James anotou do colega George Gissing: «Estaba especialmente marcado para o que no noso oficio chamamos final infeliz».

Mais nós non partillamos esa idea estabelecida de que Galicia estea marcada para «un final infeliz». Somos crentes. Cremos no santo dos Croques. Cremos na forza curadora da Imaxinación e das Luzes. Cremos noutras vidas: aquí. O re-existir.