Os textos de Sechu Sende, sobre as táboas e en Estambul

Un momento da obra Dominio Público Praza Pública

Di xewnan de jî ez ê zimanê xwe winda nekim (Nin en soños vou perder a miña lingua), de Sechu Sende, foi elixido en 2010 como mellor libro publicado en curdo nese ano. Era a tradución, publicada pola Editorial Avesta, de Made in Galiza, onde xa figuraba un relato co mesmo título. O texto foi convertido nunha obra de teatro polo dramaturgo turco Mehmet Atak. O resultado é Merheba, que este xoves se representará en Estambul, e que xa esgotou os billetes. O texto xa fora adaptado hai uns anos nunha curtametraxe, realizada pola Editorial Avesta.

A obra, segundo destaca o propio Atak, céntrase en dúas grandes liñs argumentais: a primeira "a prohibición das linguas maternas realizadas por tiranías militaristas (coma os casos do galego, o vasco ou o catalán en España durante a ditadura franquista, ou do curdo, o armenio e o grego en Turquía". A segunda é a constatación de que "cada lingua sitúase ela propia como centro e construtora de xerarquías, de marxinacións e é terriblemente patriarcal. A través da linguaxe constrúese constantemente unha enxeñaría social dominada polos homes".

Na obra, sinala Mehmet Atak, a muller que procura unha identidade a través da súa lingua materna atópase coa pesada opresión do sistema: vai á cadea, é violada, torturada e finalmente asasinada. Porén, a muller tamén se decata doutra cousa durante o seu proceso de búsqueda: a súa lingua, a través da que ela trata de construír a súa identidade, é unha linguaxe patriarcal, como todas as linguas, construídas cunhas codificacións determinadas. Como ela proclama nun monólogo trala súa morte: "En todas as cidades do mundo, ao remate da noite, as mulleres choran nas súas linguas maternas coas mesmas palabras, dicindo 'xa tiven abondo disto' ou "estabamos tan pegadas que a bágoa dunha de nós caía pola meixela das outras". Atak subliña, así mesmo, que quizais as loitas deban realizarse a través da "construción dunha nova linguaxe", como expresou a poeta feminista Chris Cherry, citada na obra a través da profesora de Ciencias Políticas Fatmagül Berktay.

Nunha entrevista que Alberto Ramos lle realizou a Sechu Sende en 2013, o autor explicaba a situación da lingua curda, en proceso de recuperación: "Os curdos están nun momento que perseguen a súa autonomía, a súa independencia, que queren decidir sobre o seu destino común para poder expresarse na súa lingua. Ese sentimento é moi potente. Están nun momento histórico no que se senten moi fortes. Só poden ir a máis". Sende viña de publicar Viagem ao Curdistán para apanhar estrelas, un libro no que se mesturaban poesía, ilustracións e as vivencias reais do escritor nunha viaxe realizada en 2010 ao Curdistán para presentar a tradución do libro Made in Galiza ao curdo e mais o turco

Mehmet Atak, director da obra Dominio Público Praza Pública
Un momento da obra Dominio Público Praza Pública
Un momento da obra Dominio Público Praza Pública
Un momento da obra Dominio Público Praza Pública

Grazas ás socias e socios editamos un xornal plural

As socias e socios de Praza.gal son esenciais para editarmos cada día un xornal plural. Dende moi pouco a túa achega económica pode axudarnos a soster e ampliar a nosa redacción e, así, a contarmos máis, mellor e sen cancelas.