Este sábado 4 de febreiro celébrase, coma todos os anos, o Día Mundial do Cancro, que nesta ocasión emprega como lema Nós podemos. Eu podo. Coincidindo con esta data, este xoves tres activistas en defensa dos dereitos das persoas que sofren esta enfermidade entregaron no Ministerio de Sanidade un total de dous millóns de sinaturas recollidas en tres campañas públicas. A ministra de Sanidade, Dolors Montserrat, rexeitou recibir estas persoas, alegando que nese momento tiña que asistir xunto á raíña Letizia á inauguración do VI Foro Contra o Cancro, organizado pola AECC.

“Non ten sentido que se estea apoiando institucionalmente a loita contra esta enfermidade e que non se teñan 15 minutos para escoitar que os homes e as mulleres, unha vez diagnosticado este cancro, son despedidos e despedidas"

Unha destas activistas foi a viguesa Beatriz Figueroa, que leva anos en loita por unha protección social eficaz para os e as doentes, converténdose nun dos símbolos desta batalla a nivel estatal. Figueroa denuncia que "é contraditorio que a ministra vaia a un acto contra o cancro e, ao mesmo tempo, non teña tempo para recibir as peticións asinadas por máis de dous millóns de españois". “Non ten ningún sentido que se estea apoiando de maneira oficial e institucionalmente a loita contra esta enfermidade e que non se teñan 15 minutos para escoitar que os homes e as mulleres unha vez diagnosticado este cancro son despedidos e despedidas e que se nos quita o pan de debaixo do brazo, independentemente dos anos que teñas cotizados”, di.

"Aos novos con enfermidades crónicas ou tratamentos longos, aos que non se nos recoñece a incapacidade permanente mentres nos recuperamos, esta lei fainos pagar o 40% dos nosos medicamentos"

Figueroa, que aproveitou para reunirse cun responsable da área de Sanidade e Política Social da Oficina da Defensora del Pueblo, levou a súa iniciativa (apoiada por case 600.000 persoas), na que pide que a lei protexa os enfermos e enfermas de cancro, que na actualidade teñen que pagar o 40% das medicinas que necesitan cando, en moitas ocasións, a súa propia doenza ou os propios tratamentos non lles permiten traballar. "Os tratamentos longos non son só cousa dos pensionistas. Aos novos con enfermidades crónicas ou tratamentos longos (enfermos oncolóxicos e outras patoloxías graves), aos que non se nos recoñece a incapacidade permanente mentres nos recuperamos, esta lei fainos pagar o 40% dos nosos medicamentos", denuncia. A iniciativa, que foi rexeitada pola maioría absoluta do PP no Congreso, demanda igualmente a concesión dunha prestación económica suficiente durante o tempo no que os e as doentes están en tratamento e non poidan ir traballar e o recoñecemento de incapacidade permanente para enfermos e enfermas de cancro nos casos que sexa necesario.

Canda a Figueroa, tamén achegaron outro millón de medio de sinaturas Inocencio Alarcón e Sebastián Martín, con senllas propostas para que na declaración se inclúa un recadro para que se destinen máis fondos á investigación contra o cancro e para financiar unha investigación específica desenvolvida pola Universidade de Granada.

A dobre batalla conta o cancro

Figueroa denuncia que "o que non nos quita a enfermidade, quítanolo a administración"

"Non queren escoitar que se necesita protección social, investigación e financiamento. Aí están as cifras de cantos millóns de persoas sufrirán cancro nos vindeiros anos", advirte. Figueroa denuncia que "o que non nos quita a enfermidade, quítanolo a administración". No seu caso concreto, esta xornalista pasou por épocas nas que tivo que facer fronte a todos estes gastos cobrando unha axuda de 426 euros, pois non podía desenvolver a súa profesión. Na actualidade, aínda que (non sen moitas dificultades) si lle foi recoñecida a incapacidade permanente, esta só lle supón uns ingresos mensuais de 550 euros e segue tendo moitas dificultades para traballar de xeito normal. 

"Eles saben o que é librar unha dobre batalla contra a enfermidade? Despois sempre se repite a importancia de que o enfermo oncolóxico se libere do estrés. Pero coa ansiedade vital que sufrimos, somos as primeiras candidatas a recaer na enfermidade. É todo pura retórica", di, salientando que cando ela pasou polo tratamento contra o cancro "o efecto da quimio non era nada comparado co recibo mensual da hipoteca".

"O cancro estragoume a vida. Non hai que lanzar unha mensaxe de desánimo, por suposto, hai que loitar contra o cancro. Pero que me dean as armas para facelo"

Beatriz Figueroa critica a este respecto as conmemoracións rituais que dominan no Día Mundial contra o Cancro: "Non serei eu quen me opoña aos lazos rosa, o problema é que o Estado é incapaz neste momento de ofrecernos unha protección suficiente. E eses lazos rosas o único que fan é dulcificar o cancro". “Abócannos á tiranía do pensamento positivo ao redor do cancro. E o cancro non é nada positivo. Eu non vou dicir que o cancro foi unha oportunidade e que me permitiu cambiar de vida. O cancro estragoume a vida. Non é unha oportunidade, é unha merda. Non hai que lanzar unha mensaxe de desánimo, por suposto, hai que loitar contra o cancro. Pero que me dean as armas para facelo", di.

"Como vou traballar se no último ano puiden saír 70 días da casa, se no último mes tiven 14 citas médicas, se tentei facer un curso e faltei ao 70% das clases? Quen me vai contratar a min?", di. E destaca: "Eu son a primeira que me quero poñer ben. Por iso me sometín a unha quinta intervención. Gustaríame volver traballar, pero tiven que rexeitar un emprego e algunhas colaboracións en prensa. E rexeiteinas por responsabilidade, porque sei que non podo cumprir coas obrigas destes traballos".

"Ás veces coincide que tes un baixón, e xusto nese momento recibes moitas mensaxes e chamadas de persoas que che din que coa túa loita lles están dando a forza para seguir adiante"

Malia a todo, maniféstase esperanzada por varias razóns, comezando polo feito de que o Partido Popular non conta con maioría absoluta no Congreso. "Ás veces coincide que tes un baixón, e xusto nese momento recibes moitas mensaxes e chamadas de persoas que che din que coa túa loita lles están dando a forza para seguir adiante. É emocionante, e é unha das cousas que fai pague a pena seguir loitando. Pero o día a día é moi duro, o meu e o de moitas persoas. A min simplemente me tocou poñer o rostro", conclúe.

Vídeo: Catro supervivintes

Beatriz Rouco: "Durante 6 meses estiven a someterme ao tratamento e as inspeccións por parte da Seguridade Social foron continuas; cada 15 días citábanme, críanse que estaba a inventar ou finxindo semellante enfermidade"

Esta semana, ademais, Chapela (Redondela) foi escenario da gravación dun vídeo protagonizado por catro mulleres que loitaron e seguen a loitar contra o cancro. Pero que, ademais de pelexar contra a enfermidade, deben levar a cabo unha segunda loita, pola súa propia supervivencia económica, superando grandes obstáculos.

Unha delas é a propia Beatriz Figueroa, mais no vídeo tamén aparece Beatriz Rouco Martínez (Baiona), diagnosticada de leucemia promielocítica en 2013 con 46 anos, que explica que "durante 6 meses estiven a someterme ao tratamento e as inspeccións por parte da Seguridade Social foron continuas; cada 15 días citábanme, críanse que estaba a inventar ou finxindo semellante enfermidade. Os efectos da medicación de mantemento me incapacítanme por vómitos, mareos, cansazo extremo, dor nas articulacións. O INSS denégame a baixa e máis tarde unha prestación por 'non alcanzar as lesións o grao de incapacidade'. Presentei reclamación ante o xulgado, pero mentres tanto debo incorporarme ao meu traballo".

Mercedes Valverde: "Empezas a quimioterapia, e aí decátaste de que tes que deixar de traballar, non porque queiras senón porque as forzas non che deixan"

Tamén Mercedes Valverde (A Coruña), diagnosticada de cancro de mama en 2009 con 40 anos, que relata que "empezas a quimioterapia, e aí decátaste de que tes que deixar de traballar, non porque queiras senón porque as forzas non che deixan. Un traballo como empresaria autónoma que dependía de min e que creara con tanta ilusión e esforzo. Cando finalizo o tratamento, despois de dous anos, o meu traballo esfumárase. Atópome sen emprego, sen condición física para realizar calquera outro e sen unha prestación recoñecida para seguir vivindo".

Magdalena Martínez: "A señora inspectora do INSS que me deu a alta debe crer que as ameixas chegan soas ao seu prato. Para que ela saboree unha rica ameixa, unha mariscadora traballa moi duro"

E, finalmente, Magdalena Martínez (Pontevedra), unha mariscadora diagnosticada de cancro de mama en setembro do 2015 con 56 anos, que conta que "a señora inspectora do INSS que me deu a alta debe crer que as ameixas chegan soas ao seu prato. Para que ela saboree unha rica ameixa sen o máis mínimo esforzo, unha mariscadora traballa moi duro. O meu traballo depende das mareas, meter o meu corpo até os xeonllos na auga fría, sexa verán ou inverno, chova ou quente o sol e cravar unha gancha, que pesa máis de 15 quilos, na area para extraer a prezada ameixa durante 8 horas ao día. Como son autónoma, o día que non podo ir non cobro. E estando enferma co diñeiro que cobraba pola baixa teño que seguir pagando o recibo de autónomos. E o que me quedan son 600 euros despois de 50 anos de traballo".