O laborismo regresa catorce anos despois a Downing Street tras varrer do mapa os 'tories'

O laborista Keir Starmer será o novo primeiro ministro británico CC-BY-SA @Keir_Starmer

O laborista Keir Starmer logra unha esmagadora vitoria con 412 escanos, a escasos seis deputados do récord de 418 asentos obtido en 1997 por Tony Blair

O Partido Laborista acadou este xoves unha esmagadora vitoria nas eleccións parlamentarias no Reino Unido. Segundo os resultados oficiais, e con dous escanos aínda por asignar, obtén 412 escanos. Keir Starmer queda así a escasos seis deputados do récord de 418 deputados obtido en 1997 por Tony Blair. Confírmase ademais o prognosticado trompazo do Partido Conservador do primeiro ministro Rishi Sunak. Os tories conservan 121 escanos, 244 menos que na pasada lexislatura.

Como terceira forza dispárase o Partido Liberal Demócrata de Ed Davey, que logra 71 escanos, 63 máis que nas últimas eleccións. En cuarto lugar situaríase o Partido Nacionalista Escocés de John Swinney, que, sumido nunha profunda crise e tras varios cambios de liderado, perde 37 asentos na Cámara, quedándose con nove.

Mentres que o Partido Unionista Democrático (DUP) diminúe a súa presenza parlamentaria en tres deputados, pasando de oito a cinco, os Verdes conseguen tres novos asentos subindo a catro. O Sinn Feinn mantén os sete que tiña. A formación ultra de Nigel Farage, Reform UK, obtén catro escanos, logrando por primeira vez representación no Parlamento e superando as previsións das últimas semanas.

O conservador Rishi Sunak na noite electoral cos simpatizantes da súa formación CC-BY-SA @RishiSunak

Os conservadores de Rishi Sunak derrúbanse ata os 121 escanos, 244 menos que na pasada lexislatura; e o Partido Liberal Demócrata de Ed Davey sitúase como terceira forza no Parlamento británico

"O pobo británico votou para pasar páxina tras 14 anos, pero non pretendamos que houbese algo inevitable niso. Non hai nada predestinado en política. As vitorias electorais non caen do ceo, gáñanse con esforzo e lóitase por elas. Esta só podía gañala un Partido Laborista cambiado", declarou Keir Starmer tras a súa vitoria. "Dixemos que poñeriamos fin ao caos, e farémolo. Dixemos que pasariamos páxina, e fixémolo. Hoxe empezamos o seguinte capítulo. Comezar o traballo do cambio, a misión de renovación nacional, e empezar a reconstruír o noso país. Grazas a todos", concluíu.

Pola súa banda, Sunak recoñeceu de madrugada a vitoria do Partido Laborista e chamou a Starmer para felicitarlle pola súa vitoria. "Hoxe o poder cambiará de mans de maneira pacífica e ordenada, con boa vontade de todas as partes. Isto é algo que debera darnos a todos confianza na estabilidade e o futuro do noso país. O pobo británico emitiu esta noite un veredicto aleccionador", declarou. Sunak recoñeceu que "hai moito que aprender e reflexionar" e asumiu "a responsabilidade do fracaso". Estas declaracións tiveron lugar despois de que conseguise manter o seu escano na Cámara dos Comúns pola circunscrición de Richmond e Allerton Norte nunha noite que cualificou de "difícil".

Vitoria laborista ou derrota conservadora?

Change. O lema da campaña do laborista Keir Starmer condensaba as concisas esperanzas dun electorado británico que elixiu dar carpetazo aos últimos catorce anos de hexemonía conservadora. Serio, gris e moderado, pero de aparencia fiable e eficiente, Starmer ofrece un oportuno contrapunto á incompetencia e o desastre conservadores. Segundo unha enquisa recente de YouGov, a maioría dos británicos (68%) non ten grandes esperanzas nas futuras políticas do novo primeiro ministro, aínda que máis da metade (35%) está disposta a concederlle o beneficio da dúbida. No caso dos votantes laboristas habituais, aínda que depositan en Starmer maior confianza, un 41% tampouco é moi optimista a respecto da previsible xestión do seu Goberno. Cambio quizá, pero poucas ilusións.

Que ofrece o novo goberno de Starmer? No plano económico, poucas novidades: facer crecer a estancada economía británica mantendo un estrito control de gastos e sen elevar os principais impostos. No terreo sanitario, reducir os tempos das listas de espera, ampliando as citas a noites e fines de semana. Starmer propón así mesmo a creación dunha empresa estatal de enerxía, a Great British Energy. A súa aposta pola educación pública céntrase na contratación de 6.500 novos docentes, cifra que contrasta cos 13.000 policías de barrio que promete para frear a escalada de criminalidade nas rúas. Resulta rechamante que o Partido "do Traballo" nin sequera sitúe o desemprego como un tema prioritario no seu programa. O que non podía faltar é a inmigración. Starmer rexeita o plan Ruanda polo seu custo e ineficacia, pero non se aparta do discurso da necesidade dun control rigoroso das fronteiras e da loita contra as redes de tráfico de inmigrantes ilegais. Poucas propostas concretas e ningunha moi radical.

Desde o momento que se postulou como líder do Partido Laborista, Starmer representou un xiro cara á “moderación”, distanciándose das posturas máis esquerdistas do seu predecesor, Jeremy Corbyn, que logrou manter o seu escano. O desprazamento de Starmer cara a posicións conservadoras posibilitou atraer o voto de electores tradicionais dos tories, aglutinando unha ampla maioría que lle concedeu a vitoria. Polo camiño quedáronse propostas, como a gratuidade dos estudos universitarios, e candidatos, empezando polo propio Corbyn. Con Starmer, o laborismo venceu como non facía hai moito tempo. Con todo, foi a conta de abandonar a súa forza reivindicativa e o seu núcleo ideolóxico orixinais. Veremos que resulta de todo iso.

Retransmisión da BBC do momento no que Keir Starmer obtén o escano polo distrito londinense de Holborn and St Pancras CC-BY-SA Praza.gal

Cando lle preguntaron a unha Thatcher xa retirada cal consideraba que fora o seu maior logro, a dama de ferro respondeu: “Tony Blair e o Novo Laborismo. Obrigamos aos nosos opoñentes para cambiar os seus puntos de vista”.

Sunak: crónica dunha morte política anunciada

O pasado 22 de maio, o aínda primeiro ministro Rishi Sunak chamaba anticipadamente ás urnas para o 4 de xullo, nunha repentina manobra que pillaba desprevida á sociedade británica, que non esperaba a convocatoria de lexislativas ata polo menos outono. Quixo marcarse un Pedro Sánchez, pero saíulle mal. Baixo a choiva e ao ritmo de Things can only get better, himno da exitosa campaña do laborista Tony Blair no 97 que fixo soar un dos asistentes, o líder conservador remarcaba o carácter decisivo destas eleccións: “Agora é o momento de que Gran Bretaña elixa o seu futuro. De que decidamos se queremos seguir construíndo sobre o progreso que conseguimos ou arriscarnos a volver ao momento de partida, sen plan e sen certeza”.

Xa entón o adianto electoral non parecía favorecer precisamente as posibilidades de permanecer no Goberno dos tories, que comezaban a campaña electoral cunha desvantaxe de 20 puntos nas enquisas a respecto dos seus principais competidores, o Partido Laborista. Nunha campaña conservadora marcada polo discurso do medo, Sunak optaba por centrar o seu programa electoral en dous aspectos fundamentais: economía e inmigración. Por unha banda, o primeiro ministro tentaba aferrarse á última baixada da inflación británica a niveis de 2021, o 2,3%, presumindo de xestión económica e advertindo dos riscos que suporía para estes datos unha posible xestión laborista. Por outro, o candidato dos tories facía do endurecemento das políticas migratorias, baixo a famoso lema stop the boats, unha dos acenos de identidade das súas promesas electorais. Seguindo o ronsel do seu polémico plan Ruanda, o líder conservador insistía na medidas antiinmigración e de control fronteirizo, disposto mesmo a precipitar a saída de Reino Unido do “estranxeiro” Tribunal Europeo de Dereitos Humanos (TEDH).

A isto súmanse unha sucesión de tropezos que terminaron de afundir as posibilidades dos tories, nunha campaña que os propios medios británicos cualificaron como a peor da historia conservadora. Rico, privilexiado e desconectado da realidade social son algúns dos cualificativos máis repetidos á hora de definir o perfil político de Sunak, que, tamén é certo, herdaba unha situación económica e social catastróficas, así como o desprestixio derivado dunha serie de escándalos e casos de corrupción no seo do seu partido. A permanente crise de liderado, as consecuencias do Brexit, a xestión da pandemia, a desastrosa proposta económica de Liz Truss, casos como o Partygate ou as apostas sobre as eleccións… Todo iso lastrou o percorrido conservador da última lexislatura, encamiñando os tories ao peor resultado electoral da súa longa historia.

Como se completa a Cámara?

As eleccións británicas non se esgotan na disputa entre conservadores e laboristas. Dúas forzas aproveitáronse do desastre conservador. En primeiro lugar, o partido de extrema dereita Reform UK, antigo Brexit Party, liderado por Nigel Farage, que entra agora no Parlamento. A formación populista soubo atraer os votantes conservadores descontentos e situados no espectro máis radical da dereita, facéndose oco por primeira vez na Cámara dos Comúns. Farage aproveitou a focalización do debate electoral na política migratoria, acusando os inmigrantes de ser a causa fundamental do crecente desemprego que tanto preocupa á poboación británica. Ademais, sacou peito polo seu protagonismo na consecución do Brexit, unha cuestión pola que os demais partidos pasaron con pés de chumbo.

Un dos grandes beneficiados do derrube conservador foi o Partido Liberal Demócrata de Ed Davey, que aumentou significativamente a súa presenza na Cámara. Aínda que en porcentaxe de voto sitúase por baixo do da formación de Farage, os lib dems sacaron vantaxe da concentración dos seus votantes en determinadas circunscricións do próspero sur de Gran Bretaña, feudo tradicional dos tories. Davey presentou a campaña máis rechamante de entre todos os candidatos. Facendo puenting, animou o electorado a que, como el, probasen a facer o que nunca fixeran: votarlle. Fixéronlle caso.

Grazas ás socias e socios editamos un xornal plural

As socias e socios de Praza.gal son esenciais para editarmos cada día un xornal plural. Dende moi pouco a túa achega económica pode axudarnos a soster e ampliar a nosa redacción e, así, a contarmos máis, mellor e sen cancelas.